90 godina Srpskog PEN centra
Srpski PEN centar obeležava 90 godina od osnivanja regionalnom konferencijom “Književna kritika na ispitu vremena” koja će okupiti brojne autore, a deo njih učestvuje 24. novembra i na književnoj večeri koja je deo svečanog programa povodom jubileja u Narodnoj biblioteci Srbije.
Na svečanosti u NBS, uz upravnika te kuće Lasla Blaškovića i predsednicu Srpskog PEN centra Vidu Ognjenović, govoriće i ministar kulture i informisanja Srbije Vladan Vukosavljević, akademik Ljubomir Simović, predsednik Slovenačkog PEN centra Marjan Strojan i Dimitar Baševski iz Makedonskog PEN centra.
Strojan je i među učesnicima međunarodne književne večeri, na kjojoj su najavljeni i Elizabet Čičeri-Ronaj (Mađarska), Katica Ćulavkova i Aleksandar Prokopiev (Makedonija), Antonio Dela Roka (Italija), Bojko Lambovski (Bugarska), kao i domaći autori Ana Ristović, Ljubomir Simović, Slobodan Zubanović, Enes Halilović, Vojislav Karanović, Vladimir Kopicl, Radmila Lazić i Duško Novaković.
Jubilej će biti obeležen i izložbom o 90 godina Srpskog PEN centra u Atrijumu NBS, koja će biti otvorena do 4. decembra.
Regionalna konferencija “Književna kritika na ispitu vremena” biće održana 25. i 26. novembra u prostorijama Srpskog PEN centra, a među učesnicima su najavljeni Nadežda Čačinović (Hrvatska), Elizabet Čičeri-Ronaj (Mađarska), Katica Ćulavkova, Ermis Lafazanovski i Aleksandar Prokopiev (Makedonija), Antonio Dela Roka (Italija), Edvard Kovač i Marjan Strojan (Slovenija), Bojko Lambovski i Rada Šarlandžijeva (Bugarska), te Dragan Babić, Gojko Božović, Enes Halilović, Vladislava Gordić Petković, Mileta Aćimović Ivkov, Bojan Jovanović, Vida Ognjenović, Mihajlo Pantić, Zoran Paunović, Saša Radojčić, Saša Stojanović, Srđan V. Tešin, Vesna Trijić, Vladimir Kopicl i Velimir Kostov.
Međunarodno književno veče biće održano i 25. novembra u Narodnom pozorištu u Somboru, a radni sastanak Balkanske mreže PEN centara najavljen je za 26. novembar u Srpskom PEN centru.
Srpski PEN centar osnovali su u februaru 1926. godine u Beogradu: Ivo Andrić, Milan Bogdanović, Dragiša Vasić, Ivo Vojnović, Jovan Dučić, Slobodan Jovanović, Milan Kašanin, Veljko Milićević, Sibe Miličić, Veljko Petrović, Rastko Petrović, Bogdan Popović, Pavle Popović, Isidora Sekulić, Miloš Crnjanski i drugi vodeći pisci tog vremena.
Prvi zapaženiji javni nastup Srpskog PEN centra bila je poseta indijskog pesnika i dobitnika Nobelove nagrade za književnost Rabindranata Tagore Beogradu u novembru 1926. godine.
Tokom 60-ih i 70-ih godina 20. veka rad Srpskog PEN centra bio je izložen velikim preprekama i marginalizaciji, bez ikakve ozbiljnije podrške, a tek od polovine 80-ih, kako navode njegovi predstavnici, punom snagom se vraća na javnu scenu postajući sve vidljiviji akter književnog, kulturnog i javnog života.
Srpski PEN centar je u 90-im godinama bio jedna od retkih institucija u Srbiji koje nisu isključene iz međunarodnog članstva. Suočen s raspadom zemlje i građanskim ratom, dramatičnim sukobima i napetostima, ekonomskom bedom i međunarodnim sankcijama, Srpski PEN centar prepoznat je bio kao glas razuma u poremećenim vremenima, posvećen odbranih osnovnih građanskih i kulturnih vrednosti, ljudskih prava i sloboda izražavanja, opstanka kulture i dostojanstva književnosti.
Posle 2000. godine Srpski PEN centar osniva bijenalnu regionalnu konferenciju posvećenu pitanjima savremene književnosti, objavljuje antologije savremene srpske priče, poezije i drame na engleskom jeziku i pokreće obimnu aktivnost na međunarodnoj promociji srpske književnosti.
Povodom 80 godina od osnivanja, objavljena je istorija Srpskog PEN centra na srpskom i na engleskom jeziku, a ubrzo potom i istorija srpske književnosti na engleskom.
Kao jedan od najaktivnijih PEN centara u Evropi, Srpski PEN centar pokretač je velikog broja književnih i kulturnih projekata i aktivnosti, organizator čitavog niza književnih i stručnih konferencija, promoter srpske književnosti u svetu i svetske književnosti u Srbiji.
Srpski PEN centar bio je i organizator 77. Kongresa Međunarodnog PEN-a u septembru 2011. u Beogradu, koji je bio jedini kongres Međunarodnog PEN-a održan u Srbiji u istoriji te organizacije, a prema ocenama učesnika i Međunarodnog PEN-a, bio je jedan od najbolje organizovanih u poslednjih 20 godina.
U Srpskom PEN-u organizovanje Kongresa Međunarodnog PEN-a u Beogradu shvataju kao priznanje koje mu je dato za dugogodišnji posvećen i istrajan rad na zastupanju najviših književnih i kulturnih vrednosti i za odbranu slobode izražavanja u teškim istorijskim i političkim vremenima.
(SEEcult.org)
