Pripitomljavanje tame
Festival Krokodil, uprkos kiši, počeo je 16. juna ispred Muzeja Jugoslavije gostovanjem Olje Savičević Ivančević, Slobodana Šnajdera, Lordana Zafranovića i Svetlane Slapšak, uz promociju monografije “Ogledala Lune” o legendarnoj novosadskoj grupi iz 80-ih i predavanje Aleksandara Zografa o strip stvaralaštvu.
Otvaranje devetog Krokodila pred nekoliko stotina najvernijih fanova pod kišobranima proteklo je u čitanju splitske autorke Olje Savičević Ivančević, a budući da se vreme ubrzo stabilizovalo, monografija o grupi Luna predstavljena je već pred skoro prepunim amfiteatrom. Sa Slobodanom Tišmom, pevačem Lune, te sa autorima monografije Goranom Tarlaćem i Sašom Rakezićem, razgovarao je Dragan Kremer.
Među prvim gostima Krokodila, koji se održava do 18. juna pod sloganom “Pripitomiti tamu”, bio je i Slobodan Šnajder, koji je čitao delove svog novog romana “Doba mjedi”, velike sage o sudbini folksdojčera na prostoru bivše Jugoslavije.
Gost prvog festivalskog sofa-intervjua bio je Lordan Zafranović, jedan od najkontroverznijih i najprovokativnijih domaćih reditelja čuvene Praške škole, koji je na Krokodil i stigao iz Praga. Sa Zafranovićem je o njegovom stvaralaštvu, odnosu knjige i filma, odnosu umetničkog i političkog, te o saradnji sa piscima poput Mirka Kovača i Filipa Davida, koji je bio u publici, razgovarao je filmski kritičar Ivan Velisavljević.
Aleksandar Zograf je proveo publiku kroz svet “Malih otkrića”, što je i naziv njegove najnovije zbirke kratkih, poetičnih i dokumentarnih stripova koje redovno crta u formi strip-kolumne za časopis Vreme. Pubiku je angažovao kroz mali radijski interaktivni performans Srđa Anđelić, predstavljajući radio Mjehur na mreži.
Krokodil je ugostio i spisateljicu i mirovnu aktivistkinju Svetlanu Slapšak iz Slovenije, dobitnicu Vitalove nagrade za roman “Ravnoteža” iz kojeg je čitala odlomke za sam kraj prve festivalske večeri.
Među gostima devetog Krokodila, koji nastavlja večernji program ispred Muzeja Jugoslavije i 17. juna, najavljeni su i Srđan Karanović, Ivan Ivanji, Lamija Begagić, Zoran Ferić, i drugi, a programe vode i moderiraju Kruno Lokotar, Mima Simić, Vladimir Arsenić, Ivan Velisavljević, Igor Štiks i Dragan Kremer.
Osim sofa-intervjua, nastupa, čitanja i muzičkih i glumačkih performansa, koji čine večernji program, Krokodil i ove godine ima i debatni program, koji će biti održan tokom vikenda u Centru za kulturnu dekontaminaciju, a posvećen je najaktuelnijim društveno-političkim temama iz perspektive umetnosti i kulture.
Debate počinju 17. juna u podne razgovorom o životu i delu Biljane Jovanović, istaknute, a danas donekle zaboravljene autorke i mirovne aktivistkinje. O Biljani Jovanović i njenom književnom, feminističkom i antiratnom aktivizmu, uz moderaciju Vladimira Arsenića, razgovaraće njene dugogodišnje saradnice i prijateljice - Borka Pavićević i Svetlana Slapšak.
Diskusioni program obuhvata istog dana i debatu “V(j)eštice”, posvećenu položaju žena u javnom prostoru na području nekadašnje Jugoslavije, a među učesnicima su najavljene Svetlana Slapšak, Olja Savičević Ivančević, Lamija Begagić i Mima Simić.
Takođe, Krokodil će podsetiti i na dve zajednice koje su ostavile snažan uticaj na ovim prostorima do današnjih dana, a nestale su gotovo bez traga u prvoj polovini pete decenije 20. veka - jevrejsku i folksdojčersku. Ivan Ivanji i Slobodan Šnajder napisali su, na osnovu ličnih i porodičnih iskustava, velike, potresne romane o događajima koji su te dve zajednice pretvorili u senke na ovim prostorima, a razgovor sa njima 18. juna u 18 sati moderiraće Igor Štiks.
U završnici devetog Krokodila najavljena je debata “O Deklaraciji o zajedničkom jeziku i drugim demonima”, u kojoj učestvuju Snježana Kordić, te Teofil Pančić, Dragan Markovina i Igor Štiks.
Nakon dvogodišnjeg trajanja projekta “Jezici i nacionalizmi”, te šest meseci nakon što je Deklaracija o zajedničkom jeziku napisana i obznanjena uz buru i pozitivnih i negativnih reakcija u javnosti, Krokodil će na završnoj debati okupiti neke od najaktivnijih učesnika u njenom stvaranju, koji će govoriti o tome šta je Deklaracija o zajedničkom jeziku postigla, a šta nije, na koji način je doživljena u zemljama regiona, kakva je njena realna moć da dovede do promene koju anticipira i koji su planovi za budućnost.
Razgovor o Deklaraciji o zajedničkom jeziku, koju će biti moguće potpisati za vreme festivala, vodiće Ana Pejović i Vladimir Arsenijević.
Budući da Krokodil treću godinu uzastopno ima i humanitarni karakter, zahvaljujući saradnji sa Hemofarm fondacijom u okviru projekta “Najvažniji poziv u životu”, deo programa prve večeri bio je posvećen i unapređenju svesti javnosti o transplantaciji i doniranju organa. Glumica Jelena Graovac čitala je iz knjige “Tijelo njenog tijela” Slavenke Drakulić o njenom iskustvu presađivanja organa koje je usledilo nakon inserta iz dokumentarnog filma “Slavenka ili o boli” hrvatskog dokumentariste Petra Krelje.
Na gornjem platou amfiteatra svi posetioci bili su i u mogućnosti da postanu vlasnici donorske kartice.
Krokodil su podržali: Hemofarm fondacija, književna mreža Traduki, S. Fisćer Stiftung, forumZFD, NORLA i Muzej Jugoslavije, dok je podrška Ministarstva kulture i Grada Beograda izostala.
Ulaz na sve programe je besplatan, a raspored sa satnicom nalazi se u Kalendaru portala SEEcult.org.
*Foto: Marija Piroshki
(SEEcult.org)
