U trci za nagrade 3. Beldocsa
Provokativni filmovi o aktuelnim društvenim pitanjima, istorijskim događajima i surovoj ratnoj prošlosti, kao i intimnije priče i biografska dela o izuzetnim ličnostima, čine takmičarske programe trećeg Međunarodnog festivala dokumentarnog filma “Beldocs”, koji predstavlja od 13. do 20. aprila u Beogradu više od 50 ostvarenja.
Pod sloganom “Nove vizure”, u Muzeju Jugoslovenske kinoteke, Domu kulture “Studentski grad” (DKSG) i Dvorani Kulturnog centra Beograda, biće prikazano 18 naslova u međunarodnom programu, a 13 u regionalnom, kao i četiri oskarovca i deset najboljih ruskih dela, a priređen je prvi put i edukativni program “Beldocs Pro”.
Međunarodni takmičarski program, prema izboru direktora festivala Mladena Vušurovića i reditelja Borisa Mitića, sadrži 18 najboljih filmova najnovije svetske produkcije iz 22 zemlje. U pitanju su ostvarenja iz Španije, Holandije, Poljske, SAD, Izraela, Turske, Grčke, Austrije, Maroka, Švajcarske, Nemačke, Brazila, Velike Britanije, Kambodže, Kolumbije i Argentine, koja se takmiče za glavnu nagradu festivala, stilizovanu statuu “Pobednik Beograda”, i novčani iznos od 2.000 evra.
Prema rečima Mitića, međunarodni takmičarski program raznovrstan je i stilski i tematski, a predstavlja filmove koje bi trebalo da vidi ne samo bioskopska, već i televizijska publika.
Atraktivna avantura “Garbo: špijun” debitanta Edmona Rocha izvanredan je miks špijunskog trilera i političke drame upakovane u inteligentnu analizu retko originalnog dvostrukog agenta u Drugom svetskom ratu.
Impresivna bajkovita priča “Rastanak” Ditteke Mensink posveta je nezaboravnim klasicima Holivuda, a zapravo opisuje davne 30-te godine, kada je jedna hrabra novinarka bila jedina žena na putu oko sveta cepelinom.
Fantastično epsko delo “Svemirski turisti” Christiana Freia, filmski je esej, putopis ili (foto) reportaža koja pripoveda avanturu basnoslovnih multimilionera koji mogu sebi da priušte ekstremni luksuz kakav je put u svemir za “samo” 20 miliona dolara.
Istorijska priča “Rukopisi iz Timbuktu” Zola Masekoa svakako se može dovesti u vezu sa legendom “Lorens od Arabije” Dejvida Lina. Vredni rukopisi iz naslova zaslužni su za pismenost čitavog jednog naroda.
Ljubiteljima filmova “Kazino”, “Pokeraši” ili “Žaoka”, biće zanimljiva drama o kockarskom univerzumu “Igrač” Johna Appella, gde se na vešt način paralelno odvijaju četiri dramaturška kosmosa, realno, istinito i snažno.
Surove teme, kao posledice ratnih razaranja, prisutne su u nekoliko efektnih dramatičnih priča, poput “Bog tako kaže”, “Neprijatelji naroda” ili “Pica u Aušvicu”, emotivno i bolno.
Setne, melanholične, emotivne drame odvijaju se u okvirima cirkuskih atrakcija - “Plesači sa mačkama”, ili u miljeu porodičnih problema kompleksnih izraelsko-arapskih odnosa - “Krvne veze”, dok su jake posledice s dubokom tugom vidne i u medicinskoj drami “Hemo terapija” i krimi priči “Gresi moga oca” o čuvenom narko-bosu Pablu Eskobaru.
Škakljive teme koje istražuju mušku i žensku seksualnost bez tabua i cenzure vešto su ukomponovane u “Dobrom Amerikancu”, kao i u edukativnoj drami “Mesec u tebi” - hrabro i ogoljeno.
Nisu izostale ni biografije izuzetnih ljudi, pa muzička epska avantura “Čovek koji je flaširao oblake” o muzičaru neobičnog oblika bose nove i pravniku, predstavlja maestralnu odu radosti i životu, a “Žena sa pet slonova” je neverovatna sudbina istrajne žene prevodioca.
Muzika je značajan segment i turske storije “Mujezin” - portreti učesnika značajnog takmičenja koje se tradicionalno održava svake godine okosnica su zanimljive drame - mozaične dramaturgije isprepletanih životnih sudbina.
“Lopta je lopta, makar i bedna” autentična je sportska melodrama o neobičnom novinaru opsednutom amaterskim fudbalom u Grčkoj.
Regionalni takmičarski program, čiji je selektor Igor Toholj, donosi 13 filmova, od toga osam srpskih, čiji su autori Vanja Kovačević, Igor Stojimenov, Mladen Kovačević, Nebojša Pjević, Nikola Lorencin, Srđan Knežević, Željko Mitrović i Ivan Ikić.
Direktor ZagrebDox festivala Nenad Puhovski predstavlja svoj topli film “Zajedno”, Atanas Georgijev makedonsko-hrvatsku koprodukciju “Plati i ženi”, a Marina Andree bosansko-hrvatsku koprodukciju “Sevdah”.
Prema rečima Vušurovića, dokumentarni film kao diskurs trezvenosti, za razliku od kinematografije atrakcije i senzacije, ima cilj da oživi istorijsku stvarnost, zahteva bavljenje kontradikcijama, dilemama i egzistencijalnim paradoksima.
Dobar primer za to slovenački film “Zemlja suviše tvrda, a nebo suviše visoko” Rudija Urana o užasima srebreničke tragedije, ispričan kroz ispovesti četvoro srednjoškolaca koji tragaju za putevima zaborava i oprosta, pobede nad mržnjom i zalečenjem rana.
Takodje, film “Samo da nisam ovde” jedan je od najboljih nemačkih dokumentaraca u 2009. godini, u režiji Ivane Milošević, o 18-godišnjoj Samiri koja se bori da pronađe perspektivu u životu, o gradonačelniku Srebrenice Malkiću koji bi radije bio sportski menadžer, te o pravoslovnom svešteniku Mitru koji gradi spomenik od svoje crkve.
Odluku o najboljem filmu u međunarodnoj selekciji doneće žiri koji čine Aleksandar Kostić, Elizabeth Marschan i Maximillian Pleattau, dok će o najboljima u regionalnoj konkurenciji odlučiti žiri u sastavu, Marko Babac, Oliver Sertić i Petra Seliškar.
Biće dodeljeno sedam nagrada, od kojih su dve novčane, a nagrađeni filmovi biće proglašeni i prikazani na svečanom zatvaranju 20. aprila u Jugoslovenskoj kinoteci.
Prošle godine najboljim filmom u međunarodnoj konkurenciji proglašen je japansko-američki film “Kampanja” (Kazuhiro Soda), dok je nagradu “Pobednik Beograda” u regionalnom programu osvojio domaći “Nestanak heroja” Ivana Mandića.
Sajt BELDOCS-a je www.beldocs.rs, a program se nalazi i u
Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.
V.T. (SEEcult.org)
