Zoran Popović u Filmforumu
Istaknuti beogradski umetnik Zoran Popović predstaviće 23. i 30. oktobra u Studentskom kulturnom centru u Beogradu izbor svojih filmskih radova iz 70-ih godina 20. veka, od kojih će neki biti premijerno prikazani, uključujući film “Struggle in New York - Борба у Њујорку” na temu umetnosti i društva, nastao u Njujorku 1976. godine.
Prvi deo prezentacije Popovića u okviru Filmforuma počinje 23. oktobra u 20.30 sati filmom “Objekti i projekti, septembar 1971”, snimljen u galeriji SKC-a 1971. godine, u okviru istoimene izložbe na kojoj su, osim Popovića, učestvovali i ostali članovi čuvene neformalne grupe Šestoro umetnika (Marina Abramović, Neša Paripović, Gergelj Urkom, Era Milivojević i Dragoljub Raša Todosijević).
Umetnici u filmu Zorana Popovića “Objekti i projekti, septembar 1971“ (Objects and Projects, September 1971), film 8 mm, 10'40''
Premijerno u Beogradu, više od 40 godina od nastanka, biće prikazan “Odbačen materijal tokom montaže filma ‘Objekti i projekti, septembar 1971’”, kao i film “Marina Abramović, Era Milivojević. Neša Paripović, Zoran Popović u Zagrebu, februara 1972”.
Popović će prikazati i film “Pretty Good, Edinburgh and Surrounding Area, 1973”, koji je snimio u Edinburgu i okolini, kao i rad “Blede slike mog života” (beskonačna rendom foto-strim projekcija, 16,4 gb podataka), prvi non-stop rad u istoriji umetnosti.
Raša Todosijević, Bora Iljovski, Marina Abramović i Gera Urkom u filmu Zorana Popovića “Odbačen materijal tokom montaže filma 'Objekti i projekti, septembar 1971“ (
U nastavku Filmforuma posvećenog Popovićevom filmskom opusu, 30. oktobra takodje od 20.30 sati, premijerno u Beogradu biće prikazan dugometražni film “Struggle in New York - Борба у Њујорку”, nastao u vreme umetnikovog boravka i rada u Njujorku 1976. godine.
U tom filmu, koji predstavlja kritički pogled grupe avangardnih umetnika na umetost 60-ih i 70-ih godina 20. veka, pojavljuje se, između ostalih, i američka filmska rediteljka i oskarovka Ketrin Bigelou (Kathryn Bigelow), koja učestvuje u segmentu “...And Now for Something Completely Different...” - performansu njujorškog ogranka uticajne britanske grupe Art & Language.
Kadar iz filma Zorana Popovića “Struggle in New York - Борба у Њујорку” (film 16 mm, 56’30’’, Njujork 1976). S leva na desno: Mayo Thompson, Paula Ramsden, Kathryn Bigelow, Jesse Chamberlain
Beogradsku premijeru 30. oktobra imaće i film “Portret Jasne Tijardović”, snimljen u bivšoj Jugoslaviji, Engleskoj, Parizu i Njujorku u periodu od 1966. do 1974. godine, kao i film “Aksiomi” o čuvenom performansu koji je Popović izveo u SKC-u 1972. godine, fascinirajući umetničku publiku i kritiku.
Jasna Tijardović u filmu Zorana Popovića “Pretty Good, Edinburgh and Surrounding Area, 1973” (film 8 mm, 11'20'')
Projekcije filmova pratiće i razgovor sa umetnikom koji je, kako je istakao urednik Filmforuma Stevan Vuković, postao filmom “Glava-krug” iz 1968/69. godine prvi ovdašnji autor filmova koji su kodirani kao “filmovi umetnika” (termin koji je, inače, skovao sam Popović, kao kompletan autor i producent svojih filmova - prim. red.).
“Za razliku od oficijelne profesionalne kinematografije, koja je u to doba dominirala bioskopskim repertoarom amaterskih kinoklubaških filmova, koji su prikazivani na tada brojnim festivalima, kao i nove eksperimentalne filmske produkcije koja će kasnije biti nazvana alternativnom i imati druge, nove festivale kao mesto prikazivanja, ovi filmovi bili su namenjeni svetu umetnosti. Predstavljali su deo nove umetničke prakse u okviru koje su napuštane klasične modernističke podele umetnosti po mediju u kome se realizuje, da bi se uvele nove razlike, bazirane na konceptualnoj zasnovanosti projekta i njegovom odmaku od rutine umetničkog zanata”, naveo je Vuković.
Zoran Popović u svom filmu “Pretty Good, Edinburgh and Surrounding Area, 1973” (film 8 mm, 11'20'')
Jasno definisana struktura, krajnja svedenost u produkcionom smislu i visok stepen konceptualizacije tih filmova, kako je istakao Vuković, bili su potpuna novina u odnosu na do tada standardizovane tipove filmskog rada, te su stoga bitni i za istoriju filma, a ne samo za one umetnosti koja se smatra vizuelnom u užem smislu.
Pregledom najznačajnijih filmskih radova Popovića ukazaće se na ulogu i značaj tog autora u istoriji eksperimentalnih umetnosti, a biće evocirani i konteksti njihovog nastanka i kulturološki i institucionalni okviri u kojima su oni prikazivani.
Marina Abramović, Zoran Popović, Neša Paripović i Era Milivojević u filmu “Marina Abramović, Era Milivojević, Neša Paripović, Zoran Popović u Zagrebu, februara 1972” (film 8 mm, 9’)
Rođen u Beogradu 1944. godine, Popović je 1969. završio Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu, na kojoj je magistrirao 1973. godine, a sa umetnicima svoje generacije bio je protagonista radikalne umetničke prakse koja je u to vreme svrstala umetnost u Srbiji u vrh svetskih avangardnih kretanja.
Popović je učestvovao na mnogobrojnim izložbama u prestižnim galerijama i muzejima u zemlji i svetu, a njegovi radovi se nalaze i u kolekcijama Rokfeler u Njujorku, njujorškog Muzeja moderne umetnosti, Galerije Bruno Delarue u Parizu, Kunsthale Fridericianum u Kaselu...
Film Zorana Popovića “Pretty Good, Edinburgh and Surrounding Area, 1973” (film 8 mm, 11'20'')
Popović je učestvovao, između ostalog, i na reprezentativnoj izložbi “Sve to je film!” 2010/11. godine u Modernoj galeriji u Ljubljani, koja je bila posvećena eksperimentalnom filmu u bivšoj Jugoslaviji od 1951. do 1991. Takođe, početkom 2011. godine bio je zastupljen na izložbi “Staging Action: Performance in Photography Since 1960” u MoMA u Njujorku.
Popovićevi radovi, uključujući fotografije iz filmova, predstavljeni su i u Galeriji umetnika SEEcult.org.
(SEEcult.org)
