Preminuo Ljubiša Samardžić
Proslavljeni glumac Ljubiša Samardžić, zvezda srpske i jugoslovenske kinematografije, koji je tokom dugogodišnje karijere bio i uspešan reditelj i producent, preminuo je u Beogradu u 81. godini, preneli su 8. septembra mediji.
Samardžić je bio lošeg zdravstvenog stanja poslednjih godina, koje je bilo česta tema i medijskih napisa, a jedno od poslednjih njegovih pojavljivanja u javnosti bilo je u martu ove godine na otvaranju 64. Beogradskog festivala dokumentarnog i kratkog filma, kada je prikazan dugometražni film “Panta rei”, u produkciji njegove kuće Sinema dizajn.
To je biografski film i dokumentarni prikaz jednog vremena, kroz svedočanstvo Samardžića kao naratora, počev od skromnog detinjstva u posleratnoj Jugoslaviji, preko putešestvija do Beograda, studija na Akademiji za film i TV do bogate profesionalne karijere i detalja iz privatnog života. Samardžić je oslikao portret domaće kinematografije čiji je bio integralni deo od 50-ih godina 20. veka do danas. Sa toplinom je podsetio na zlatno doba jugoslovenskog filma, pominjući reditelje i glumce sa kojima je najviše sarađivao, od Puriše Đorđevića, Branka Bauera i Saše Petrovića, preko Žike Mitrovića, Hajrudina Krvavca, Krste Papića, Boštjana Hladnika, Ivana Hetriha do Milene Dravić, Velimira Bate Živojinovića, Borisa Dvornika, Pavla Vuisića..
Panta rei
“Uvek sam se trudio da iskreno prenesem svoje utiske iz života na film. Ovo je sažeti deo moje bogate filmske, ali i životne priče. Oslanjao sam se na veliki broj dokumentarnih kreacija velikih majstora. U mom dokumentarcu je samo delić impresija iz života i mojih dela. Ponosim se što sam deo filma posvetio autorima i poštovaocima filma bivše Jugoslavije”, istakao je u opisu svog filma Samardžić, koji je pozdravljen burnim aplauzom publike 64. BFDKF-a, posebno zato što zbog bolesti dugo prethodno nije bio viđen u javnosti.
I sam je bio vrlo uzbuđen zbog toga.
“Nemam reči, uzbuđen sam. Moj dokumentarni film je pao u vreme kada me zdravlje ne služi, ali u svakom slučaju idemo dalje”, rekao je tada Samaradžić. “Ponosan sam što ste organizovali jako dobru manifestaciju koja će živeti duže nego ja, logično. Dosta se u ovom prostoru izmenilo. To me dira, ali i pospešuje. Drago mi je što vidim da će na programu biti i filmova iz naših bivših republika”, istakao je Samardžić, koji je rođen 1936. godine u Skoplju u rudarskoj porodici.
Samardžić na otvaranju 64. BFDKF-a, 30. mart 2017.
Poznat i po nadimku Smoki, koji je dobio po liku u filmu “Peščani grad” (1962), Samardžić je ostvario više od stotinu uloga na filmu i televiziji, za koje je dobio niz nagrada.
Sve nagrade, među kojima su i priznanja festivala u Veneciji, Puli, Moskvi… poklonio je 2014. godine Jugoslovenskoj kinoteci i postao prvi donator legata koji je ustanovila ta ustanova kada je konačno, posle višegodišnje rekonstrukcije i odlaganja odobrenja dozvola, dobila mogućnost da svoj prostor u Uzun Mirkovoj “privede nameni”.
Samardžić je tada izjavio da je film njegov život i da Kinoteci daruje nagrade, a njemu ostaju najvrednije, a to su njegove unuke.
Samardžić je i dobitnik Zlatnog pečata Jugoslovenske kinoteke, koji mu je uručen 2012. godine, kada i Dušanu Makavejevu.
Samardžić na otvaranju 38. Festa
Među mnogobrojnim nagradama koje je Samardžić dobio tokom 55-godišnje karijere su i Kup volpi za najbolju mušku ulogu u Veneciji 1967. godine, koji je dobio za film “Jutro” Puriše Đorđevića, šest pulskih Zlatnih arena, nagrada za životno delo “Pavle Vuisić” (1995), nagrada "Aleksandar Lifka" Festivala evropskog filma Palić (2007), nagrada Zlatni vitez Filmskog festivala u Moskvi za režiju filma "Nebeska udica" (2000), kojim je debitovao kao reditelj, a prikazan je i u takmičarskoj selekciji 50. Berlinala. Film je bio odgovor na NATO bombardovanje Srbije 1999. godine i pokušaj da se uradi nešto novo.
Samardžić je ubrzo nakon glumačkog debija u filmu “Igre na skelama” (1961) Srećka Weyganda, privukao pažnju najšire publike filmom "Prekobrojna" Branka Bauera. Usledila je trilogija "Devojka", "San" i "Jutro" Puriše Đorđevića, te uloge u niz partizanskih filmova – “Bitka na Neretvi”, “Sutjeska”, “Partizanska eskadrila”. Zapožene uloge ostvario je i u komedijama “Rad na određeno vreme”, “Moj tata na određeno vreme”, “Nije lako s muškarcima” i “Razvod na određeno vreme”, kao i u filmu “Specijalno vaspitanje” (1977), za koji je – za ulogu milicionera Caneta, Zlatnu arenu za mušku epizodnu ulogu. U Puli je nagrađen i za uloge u filmovima “Prekobrojna” (1962), “Bombaši”, “Hamlet u Mrduši Donji” i “Sutjeska” (1963), “Crvena zemlja” i “Doktor Mladen” (1975), “Rad na određeno vreme” (1980), “Savamala” (1982). i “Kuća pored pruge” (1988).
Na televiziji je igrao u serijama "Kuda idu divlje svinje", "Vruć vetar", “Policajac sa Petlovog brda”...
Samardžićev legat u Jugoslovenskoj kinoteci
Početkom 90-ih osnovao je producentsku kuću Sinema dizajn, koja je uspela ne samo da opstane za vreme međunarodnih sankcija, već i da proizvede niz filmova koji su rado gledani na čitavom jugoslovenskom prostoru. Među njima su "Bulevar Revolucije", "Ubistvo s predumišljajem", "Stršljen" i "Nebeska udica", za koju je dobio Zlatnu mimozu za najbolju režiju na Hercegnovskom filmskom festivalu. Režirao je i filmove "Nataša", "Ledina", "Jesen stiže, dunjo moja"… kao i istoimenu TV seriju. Takođe, potpisuje režiju TV serije "Miris kiše na Balkanu" (2011).
Poslednji najavljeni projekat Sinema dizajna je TV serija “Dubrovački gusar”, zasnovana na romanu Brandona Vida, prema scenariju Samardžića.
(SEEcult.org)
