3. FESA – Rat i mir
Festival evropske studentske animacije (FESA) u Beogradu predstavio je poslednjeg avgustovskog vikenda oko 40 filmova u takmičarskim programima, odabranih među više od 70 iz 16 zemalja – koliko ih je pristiglo na konkurs na temu “Rat i mir”.
Pod umetničkim vođstvom profesora ilustracije i animacije na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu Rastka Ćirića, i u organizaciji “Beogradske tvrđave”, treći FESA održan je kao pretprogram četvrtog “Dunavfesta” koji je posvećen stogodišnjici od početka Prvog svetskog rata.
Na konkurs na temu “Rat i mir” prispeo je 71 studentski animirani film iz Mađarske, Austrije, Slovačke, Nemačke, Grčke, Češke, Bugarske, Švajcarske, Hrvatske, Velike Britanije, Holandije, Španije, Belgije, Estonije, Francuske i Srbije, a uz odabrane radove za takmičarski program, prikazane u Barutani na Kalemegdanu, posebno su predstavljena i ostvarenja studenata iz Portugala, Bugarske i Srbije.
Selekcioni žiri, koji su činili strip i filmski autor Aleksa Gajić, autor dugometražnog animiranog filma “Edit i ja”, antropolog Vuk Maksimović, kao predstavnik organizatora - JP “Beogradska tvrđava”, i prof. Rastko Ćirić, umetnički direktor FESA, odabrao je za dva takmičarska programa 38 filmova, svrstanih u pet kategorija (filmovi trajanja do pet minuta, od pet do 30 minuta, eksperimentalni animirani filmovi, reklamni filmovi ili muzički spotovi i filmovi za decu).
Srbiju su predstavljala četiri filma rađena na predmetu Animacija na FPU Beograd: “VIS Dubium” Mihajla Dragaša, “Običan dan” Une Isailović, “Ukus vlasti” Stefana Katanića i “Bajka o kruški i zecu” Dragane Kuprešanin, od koji su prva dva filma su diplomski radovi, treći je rad na master studijama, a četvrti na doktorskim studijama animacije na FPU.
Film Une Isailović dobio je nagradu u kategoriji za muzički spot (rađen za još neobjavljenu pesmu Darka Rundeka), dok je film Dragane Kuprešanin osvojio je nagradu SAE Instituta u Beogradu – osmonedeljni kurs 3D animacije.
Sva četiri filma ušla su, inače, u “polufinale” za nagrade, koje je dodelio tročlani međunarodni žiri: profesor Univerziteta ESAD iz Portugalije Fernando Galrito, profesor Novog bugarskog univerziteta u Sofiji Penčo Kunčev i prof. Rastko Ćirić sa Univerziteta umetnosti u Beogradu.
Nagradu za najbolji studentski film dobio je mađarski “Simfonija br. 42” (Bucsi Reka, MOME, 2013), a nagrada za animacijsku tehniku pripala je filmu “Mlin za muve” (Tutneberg Anulaura, EAA, 2012) iz Estonije.
Dodeljene su i diplome po kategorijama, pa je među filmovima do pet minuta najboljim proglašen “Papirni svet” (Ruska Laszlo end Ringeisen David, MOME, 2013) iz Mađarske, a među filmovima od pet do 30 minuta “Beše tama i jeziva tišina” (Brunold Mirella i Calderone Nina, HSL, 2014) iz Švajcarske.
Uz diplomu za reklamni film ili muzički spot, koju je za “Običan dan” dobila Una Isailović iz Srbije (FPU Beograd), dodeljena je i diploma za film za decu – za “Poklon” (Jacob Frey, FABW, 2014) iz Nemačke, dok u kategoriji eksperimentalnog animiranog filma nije bio prijavljen nijedan rad.
Posetioci FESA imali su priliku da u Barutani pogledaju i izložbu crteža Rastka Ćirića “Ale i bauci”, te da se upoznaju sa neobičnim bićima iz srpske mitologije.
FESA je 2012. godine osnovala JP “Beogradska tvrđava”, a glavni cilj je povezivanje evropskih škola animacije kroz promovisanje i negovanje umetnosti animacije, stvaranjem uslova koji će omogućiti mladim generacijama da iznađu nove koncepte i tehnike.
Festival je pokrenuo i dizajnirao Rastko Ćirić, koji je i autor animirane špice, za koju je muziku napisao Damjan Dašić.
Festivalski znak – čovečuljak koji podseća na šaru sa narodnog ćilima, posmatran sa dizajnerske strane, sadrži izvesnu novinu. Umesto jedne, strogo definisane karakteristične grafičke slike, kako je to uobičajeno, ovaj znak ima osam varijanti jednog oblika. Radi se o osam faza pokreta stilizovane figure, koje mogu da proizvedu iluziju pokreta. To je pravi animirani znak, budući da osam crteža u pokretu daju jedan animirani crtež.
FESA je jedan od šest festivala u Srbiji specijalizovanih samo za animaciju, pored “Animanime” u Čačku (gde se pre toga održavao iz Podgorice preuzeti Jugoslovenski festival animiranog filma, potom FAF Srbije i Crne Gore) i “Balkanime” u Beogradu, kao i tri strukovno srodna dečja festivala (“Zlatni puž” u Vranju, “Animator fest” u Jagodini i “Konstantinov zlatnik” u Nišu).
Organizatori se nadaju da će FESA i sledećih godina uspešno povezivati evropske škole animacije i promovisati umetnost animacije.
Festival se održava pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Srbije.
Dimitrije Stefanović
