58. Sterijino pozorje
Festival Sterijino pozorje u Novom Sadu nudi od 25. maja do 3. juna osam predstava u takmičarskom programu, u selekciji Igora Bojovića, a među njima je i skupoceni projekat “Konstantin” iz programa jubileja Milanskog edikta, dok je predstava “Grebanje ili kako se ubila moja baka” Bosanskog narodnog pozorišta Zenica povučena na zahtev rediteljke Selme Spahić.
Festivalski program počinje besedom filmskog reditelja Emira Kusturice na velikoj sceni SNP-a, a prethodno će biti odrzana i promocija njegove knjige "Sto jada" i otvorena 14. izložba pozorišnog plakata i grafičkog oblikovanja, te izložba “Krugovi” petrovaradinskog Likovnog kruga.
Takmičarski program 58. Sterijinog pozorja počinje mjuziklom „Zona Zamfirova“ Stevana Sremca, u režiji Kokana Mladenovića i produkciji Pozorišta na Terazijama iz Beograd, a čine ga i predstave „Otelo“ Vilijama Šekspira, u režiji Miloša Lolića i izvođenju Jugoslovenskog dramskog pozorišta, „Gospođa ministarka“ Branislava Nušića, u režiji Olivera Frljića i produkciji Satiričkog kazališta "Kerempuh" iz Zagreba, „Čarobnjak“ Fedora Šilija, u režiji Borisa Liješevića i izvođenju Narodnog pozorišta Sombor, „Virus“ Siniše Kovačevića, u režiji Hakoba Kazančjana i izvođenju Teatra mladih Jerevan iz Jermenije.
Biće izvedena i predstava „Konstantin“ Dejana Stojiljkovića, u režiji Juga Radivojevića, spektakl koji je nastao kao koprodukcija narodnih pozorišta iz Niša i Beograda u okviru državnog obeležavanja jubileja Milanskog edikta.
Selekcija nacionalne drame i pozorišta 58. Pozorja obuhvata u završnici predstave „Sunce tuđeg neba“ Milovana Marčetića, u režiji Aleksandra Lukača i produkciji Puls teatra iz Lazarevca, te “Galeb“ Antona Pavloviča Čehova, u režiji Tomija Janežiča i produkciji SNP-a.
Međunarodni program „Krugovi“ nudi samo dve produkcije - „Unterstadt“ prema romanu Ivane Šojat Kuči, u režiji Zlatka Svibena i izbođenju HNK Osijek, te „Odisej“ Gorana Stefanovskog, u režiji Aleksandra Popovskog i produkciji Kazališta Ulysses sa Briona, u koprodukciji sa Ateljem 212, SNP-om i Sterijinim pozorjem, te Gavelom iz Zagreba, SNG Maribor i Teatrom Navigator iz Skoplja.
U čast nagrađenih 3. juna biće izvedena van konkurencije predstava Ljubomira Simovića „Hasanaginica“ Narodnog pozorišta Republike Srpske iz Banjaluke, u režiji Olivere Đorđević.
Zeničko BNP povuklo je predstavu "Grebanje", koprodukciju sa Bitef teatrom i Hartefakt fondom iz Beograda, u znak protesta zbog toga što 58. Sterijino pozorje otvara Emir Kusturica, čime se novosadski festival, kako je sredinom aprila navela u pismu javnosti rediteljka Selma Spahić, “ideološki jasno opređeljuje, pristaje na nacionalističku retoriku i daje joj legitimitet”.
Organizatori Sterijinog pozorja nisu želeli da komentarišu te optužbe, a predstava “Grebanje” Tanje Sljivar ostala je u katalogu festivala jer su, kako su naveli, tek po njegovom odlasku u štampu dobili zvanično pismo BNP Zenica o otkazivanju učešća.
Zeničko BNP je u pismu Sterijinom pozorju navelo da je ekipa predstave osetila potrebu da stane iza reči i stavova koleginice Spahić i da je, kao prijatelji i partneri, u tome i podrži. “Iako je jedan deo kolega bio mišljenja da je ovakvu predstavu uistinu potrebno odigrati na Festivalu i u takvom ambijentu, većina kolega ipak je stava da predstavu u novonastalim okolnostima nije primereno izvesti”, navelo je BNP i izrazilo nadu u nastavak saradnje sa Sterijinim pozorjem u budućnosti.
Predstava “Grebanje ili kako se ubila moja baka”, inače, osvojila je šest nagrada na ovih dana završenom 12. Festivalu BH drame u Zenici, uključujući za najbolji tekst i režiju.
Selektor Sterijinog pozorja Igor Bojović odabrao je predstave u korpusu od 70 naslova koji su konkurisali za učešće, a prema njegovim rečima, akcenat je stavio pre svega na domaći dramski tekst, odnosno na praizvedbe (Čarobnjak, Sunce tuđeg neba, Grebanje... i Konstantin), drame domaćih autora koje se izvode u inostranstvu (Virus i Gospođa ministarka), te delo koje pripada domaćoj dramskoj klasici (Zona Zamfirova) i dve predstave eminentnih domaćih pozorišta rađene po stranom tekstu, a koje se mogu tretirati kao nova čitanja dramskih klasika (Otelo i Galeb).
Bojović je u obrazloženju selekcije naveo da zbog fokusa na praizvedbe klasičnih dramskih komada i drugih konceptualnih ograničenja, nije bilo prostora za tekstove pisane po motivima romana, za dramatizacije i adaptacije, kao i za brojne projekte rađene po tekstovima stranih autora. Zbog toga u zvaničnu selekciju nije vrstio nekoliko predstava koje smatra veoma značajnim, među kojima je posebno izdvojio „Maja i ja i Maja“ Milana Markovića, multidisciplinarni projekat Bitef teatra rađen prema motivima romana „Maja i ja i Maja“ Sretena Ugričića, u režiji Anje Suše, te dramatizaciju proze Danila Kiša „Post skriptum“ Crnogorskog narodnog pozorišta, u režiji Varje Đukić, kao i inscenaciju mađarskog komada „Mali Geza“ Narodnog pozorišta Pirot u režiji Stevana Bodrože.
Žiri 58. Pozorja čine glumac i profesor iz Beograda Predrag Ejdus, dramaturškinja, teatrološkinja i pozorišna kritičarka Dragana Bošković, rediteljka Cisana Murusidze iz Gruzije, scenograf i kostimograf Miodrag Tabački, profesor FDU u Beogradu, te dramski pisac, dramaturg i scenarista Stevan Koprivica, takođe profesor na beogradskom FDU.
Prošle, 2012. godine, na 57. Sterijinom pozorju trijumfovala je socijalno angažovana predstava “Radnici umiru pevajući” Olge Dimitrijević, koprodukcija Bitef teatra i Hartefakt fonda, u režiji Anđelke Nikolić. Komad o propaloj radničkoj klasi u tranzicionoj Srbiji osvojio je Sterijinu nagradu za najbolju predstavu, najbolji savremeni dramski tekst i najbolju režiju, kao i nagrade za originalnu scensku muziku (Draško Adžić) i za koreografiju (Dalija Aćin). Takođe, nagrada iz Fonda "Dara Čalenić" za najbolju mladu glumicu dodeljena je Mariji Bergam za ulogu u toj predstavi.
Žiri 57. Sterijinog pozorja, kojim je predsedavao glumac Branislav Lečić, jednoglasno je proglasio najboljom predstavu “Radnici umiru pevajući”, koja je dobila isto priznanje i od žirija Okruglog stola kritike.
Festivalski sajt je www.pozorje.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
