Abeceda Željezare

Beogradski umetnici Rena Rädle i Vladan Jeremić predstaviće na festivalu Željezara u Sisku novi rad koji se bavi jezikom društvene transformacije, a ima referencu u ne tako davnoj prošlosti zajedničkog stvaranja između radnika i umetnika.

Rad “Abeceda Željezare” polazi od forme, prostornih tačaka i statusa postojećih skulptura koje su proizvedene u Koloniji Željezare Sisak od 1971. do 1990. godine. Nekadašnji gigant sa 14.000 zaposlenih, Željezara Sisak praktično je uništena kroz rat i privatizaciju. Skulpture nastale u Koloniji, kao rezultat zajedničkog procesa proizvodnje umetnika i radnika, i dalje stoje kao svedoci vremena samoupravljanja i stvaranja u SFRJ.

Novi rad umetničkog para Jeremić-radle svojevrsna je “abeceda” mišljenja rada, kao slobodne prakse i borbe za stvaranje.

Rad “Abeceda Željezare” sastoji se od transparenata u javnom prostoru, namenjenih naselju Željezara, te štampanih tekstualno-grafičkih listova u formi novina, gde se kroz tekst obraća sama materija: ruda gvožđa, cevi, limovi, čelik i skulpture.

Nije reč o afirmaciji skulpture kao objekata koje treba zaštiti od propadanja, već o revalorizaciji samog odnosa u procesu stvaranja.

“Abeceda Željezare” ima stoga nameru da govori o tom odnosu kao umetnosti, pronalazeći znakove i jezik kojima je to moguće spoznati.

Novi rad Vladana Jeremića i Rene Rädle deo je programa koji Festival Željezara organizuje u saradnji sa Galerijom “Miroslav Kraljević” iz Zagreba, a biće predstavljen 6. juna u radničkom naselju Caprag.

Pod sloganom “Zajednički (g)rad”, drugo izdanje Festivala Željezara nudi umetnički i aktivistički program koji podrazumeva snažno učešće građana Siska i saradnju sa različitim udruženjima i institucijama.

Festival je otvoren 1. juna programom “Inkubator Željezara”, odnosno predavanjem Latice Mladine o održivom razvoju i diskusijom gradskih čelnika i stručnjaka o revitalizaciji Siska, te porinućem zvučne instalacije “Sky Waves” bečke umetnice Elisabeth Shimana.

Svojevrsni zaštitni znak drugog izdanja Festivala Željezara je skulptura “Galebovo krilo” vajarke Milene Lah koja se smestila i na festivalske vizuale i udomila zvučnu instalaciju “Sky Waves” Elisabeth Shimana. Instalacija je satkana od raznoraznih meditativnih audio snimaka prikupljenih širom sveta, a nalazi se na samom ulazu u radničko naselje Caprag, nadomak Željezare, u kojem se dešava i celokupni ovogodišnji festivalski program.

      Sky Waves

Do 7. juna posetioci na spratovima Instituta Željezara mogu razgledati brojne izložbe i prezentacije, poput projekta “Pogled na drugi grad” koji predstavlja radove studenata Metalurškog fakulteta u Sisku i Akademije primenjene umetnosti u Rijeci. Muzej Kvarta predstavlja izložbu “Projektiranje utopija”, prikazuje se rad Marka Tadića “1972-2004” o radniku koji je u tom razdoblju radio u Željezari, a u ponudi je i izbor dokumentarnih filmova produkcijske kuće Fade-in.

Umetnički direktor Festivala Željezara Marijan Crtalić nastavlja svoje performativne obilaske naselja Caprag, a arhitekte iz ARCHIsquada na istom mestu organizuju arhitektonsko savetovanje za stanovnike.

    Karmen Krasić Kožul i Marijan Crtalić

U cilju što uspešnije samoorganizacije, Festival Željezara predstavlja i primere uspješnih inkubatora iz regiona i sveta: beogradske Nove Iskre i Trempolina iz Nanta.

Muzički program Festivala Željezara, ostvaren u saradnji sa festivalom Francuske u Hrvatskoj Rendez-vous i projektima European Music Incubator i MIMO, nudi koncerte francuske kantautorke Mauve Lunel (3. jun) i hrvatskog muzičara Ohnokono (4. jun). Muzičari će učestvovati i u radionici u sklopu koje će stvarati autorsku muziku koju će prestaviti na zajedničkom koncertu 7. juna u zagrebačkom Muzeju savremene umetnosti.

U sisačkom klubu Shkwat 5. juna predstaviće svoje DJ umeće i impresivnu kolekciju opskurnog vinila vajar i strip crtač Miro Župa, a dan kasnije nastupiće Jahvo Joža.

Ulaz na sve programe je besplatan.

Festival Željezara organizovan je uz podršku Grada Siska i Ministarstva kulture Hrvatske, te uz pomoć poduzetničkog inkubatora PISAK, firmi Aplied Ceramics, Sisak stan, ABS, Autopromet Sisak, i građana Siska.

Festivalski sajt je http://festivalzeljezara.com, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno OVDE

(SEEcult.org)