April u Jugoslovenskoj kinoteci
Jugoslovenska kinoteka će tokom aprila prikazati retrospektivu Andreja Tarkovskog, repriziraće cikluse posvećene Stenliju Kjubriku i Žan Liku Godaru, a uz izbor filmova Milana Vlajčića, kao gostujućeg urednika, predstaviće krajem mesesa i Festival filmske fantastike i Filmski maraton “April u Beogradu”, te programe Nema sreda, Dokumentarni četvrtak i Otadžbina naša iz ugla stranih filmaša.
Intenzivan program počinje u Uzun Mirkovoj ciklusom Kjubrik na bis, pa će od 1. do 5. aprila biti moguće videti deset ostvarenja posvećenih američkom reditelju Stenliju Kjubriku (1928-1999), jednom od velikana svetskog filma. Na programu su filmovi snimljeni od 1956. do 1987. godine, među kojima su i njegova najpoznatija ostvarenja “Lolita”, “Doktor Strejndžlav”, “Odiseja u svemiru 2001”, “Paklena pomorandža”, “Beri Lindon” i “Isijavanje”.
Kinoteka obeležava 85. godišnjicu rođenja ruskog autora i najslavnijeg sineaste iz doba Sovjetskog Saveza Andreja Tarkovskog (1932-1986) programom koji je osmislio Nenad Bekvalac, koji ističe da veliki umetnici poput Tarkovskog zaslužuju više od retrospektivne hronologije naslova.
Uz remek-dela Tarkovskog, kako je naveo Bekvalac, svakoga dana od 7. do 13. aprila biće prikazan po jedan film slične tematike koji je nastao otprilike u isto vreme u Istočnoj Evropi. Filmove objedinjuje vreme nastanka, režim u kojem su autori stvarali i “strah od zabrane prikazivanja ako vlasti procene da delo šteti ideologiji”.
U temu Ratne priče svrstani su “Ivanovo detinjstvo” Tarkovskog i “Tako sam se vratio” Mikloša Janča, u Prikaze iz srednjeg veka – “Andrej Rubljov” Tarkovskog i “Dolina pčela” Františeka Vlačila, a u temu U izgnanstvu - “Nostalgija” i “Žrtva” Tarkovskog i “Na srebrnoj zemlji” Andžeja Žulavskog, te “Pogledi jednog klovna” Vojteha Jasnog. Za temu Vizije sveta odabrani su “Stalker” Tarkovskog i “Slike starog sveta” Dušana Hanaka, za Adaptaciju - “Solaris” Tarkovskog i “Ikarija HB1” Jindriča Polaka, dok će u celini Sećanja biti prikazani “Ogledalo” Tarkovskog i “Pogled unazad” Antonina Maše.
Jugoslovenka kinoteka prikazaće u prepodnevnim i večernjim projekcijama i neke od modernih klasika, kao što su “Uvećanje” Mikelanđela Antonionija, “Persona” Ingmara Bergmana, “Slatka mala” Luja Mala, “Z” Koste Gavrasa…
U Muzeju Kinoteke u Kosovskoj početak aprila je u znaku sećanja na preminule umetnike Vladimira Tadeja i Ivu Brešana, a krajem meseca publika će moći da se podseti i dela reditelja Lazara Stojanovića, kao i filmskih uloga Emanuel Rive i Džona Harta.
Filmski kritičar Milan Vlajčić predstavlja od 3. do 5. aprila u programu Moj izbor desetak filmova iz perioda od 40-ih do 80-ih godina, počev od “Lesi se vraća kući” (1943) Freda M. Vilkoksa. Među njima su i “Majstor i Margarita” (1972) Aleksandra Saše Petrovića, “Artisti i modeli” (1969) Luisa Bunjuela, “Ponoćna zvona” (1965) Orsona Velsa i “Kuvar, lopov, njegova žena i njen ljubavnik” (1989) Pitera Grinaveja.
Vlajčić ima liste po različitim uglovima, žanrovima, čak i listu svojih “bensedin filmova”, a ova koju nudi u Kinoteci nije lista najboljih filmova prema njegovom mišljenju, već onih koje odavno nije video u bioskopu, a ostavili su na njega ozbiljan trag i posle nekoliko decenija.
Program Nema sreda 12. aprila prikazuje filmove glumca Ivana Možuhina koje je taj “idol matinea” snimao u Rusiji i Francuskoj u prvoj četvrtini 20. veka. Dokumentarni četvrtak 13. aprila posvećen je francuskom reditelju Alanu Reneu, sa pet filmova koje je snimio od 40-ih do 60-ih godina – “Van Gog”, “Gernika”, “Noć i magla”, “Pesma Stirene” i “Daleko od Vijetnama”.
Muzej Kinoteke učestvuje u Danima Beograda, u okviru kojih će 18. aprila prikazati srpske igrane filmove “Karađorđe”, “Ulrih Celjski” i “Vladislav Hunjadi”, kao i dokumentarni film “Povratak srpskih pobednika i otkrivanje Karađorđevog spomenika na Kalemegdanu 11. avgusta 1913”.
U programu Godar na bis 19. i 20. aprila biće reprizirano šest filmova slavnog francuskog reditelja. Među njima su “Prezir”, “Neobična banda”, “Muški rod, ženski rod”...
Jugoslovenska kinoteke i Beokon od 21. do 27. aprila predstavljaju Festival fantastike – Povratak u bioskop 4, u okviru kojeg će biti prikazani filmovi kao što su “Besmrtna” Enkija Bilala, “Peti element” Lika Besona, animirani “Fantastična planeta” Renea Lalua, “Barbarela” Rožea Vadima, “Fleš Gordon” Majka Hodžisa… Festival obuhvata i izložbu “Asterian”, kao i tribine na teme “Trilogija Prolaz Džastina Kronina” i “Mange i anime kao igrane verzije”.
Poslednja dva aprilska dana rezervisana su za Filmski maraton, ovoga puta naslovljen “April u Beogradu”. Najavljeno je 14 domaćih ostvarenja u širokom vremenskom i tematskom rasponu od “Grešnice bez greha” (1927) Koste Novakovića do “Beogradskog fantoma” (2009) Jovana B. Todorovića. Tu su i “Ljubav i moda” Ljubomira Radičevića, “Višnja na Tašmajdanu” Stoleta Jankovića, “Mlad i zdrav kao ruža” Jovana Jovanovića, “Otpisani” Aleksandra Đorđevića, “Davitelj protiv davitelja” Slobodana Šijana…
Jugoslovenska kinoteka neće raditi za vreme uskršnjeg praznika, odnosno 14, 16. i 17. aprila.
Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
