Bašibozuci Paje Jovanovića za više od pola miliona evra

Slika Paje Jovanovića “Dva bašibozuka pred kapijom“ (Bashi-bazouks before a Gateway) sa kraja 80-ih godina 19. veka prodata je na aukciji u Sotbiju u Londonu za 465.000 funti (531.633 evra), što je trostruko veća suma od prvobitno procenjene vrednosti tog dela.

Slika je procenjena na između 100.000 i 150.000 funti, a prodata je 24. aprila u okviru aukcije orijentalne umetnosti, objavila je kuća Sotbi.

Jovanovićeva slika dimenzija 46x35 centimetara, rađena tehnikom ulja na drvetu, nastala je oko 1887/1888. godine.

Uz opis tog rada ponuđeni su kao literatura tekstovi Nikole Kusovca i Dejana Medakovića.

U kataloškom zapisu, uz opis bašibozuka i prizora na slici, data je i kraća biografija Paje Jovanovića (1859-1957), koji je studirao na Bečkoj akademiji kod Karla Leopolda Milera, a među pokroviteljima njegovog slikarstva bio je i srpski kralj Aleksandar. Izlagao je u Beču, Minhenu i Berlinu. Kako je navedeno, posebno pažljivo je proučavao crnogorske i albanske subjekte, naročito ratnika i bašibozuka. Doživeo je međunarodnu reputaciju i interesovanje engleskih i američkih kolekcionara.

Na istoj aukciji orijentalne umetnosti u ponudi je bilo oko 60 umetničkih dela, koja se prodata za ukupno 5,1 milion funti.

Veću cenu od Jovanovićevog dela dostigla je samo slika “Crvena kapija” Edvina Lorda Viksa (Edwin Lord Weeks), koja je prodata za 573.000 funti, a bila je procenjena između 200.000 i 300.000.

Na aukcijama u Sotbiju u Londonu i Njujorku do sada je prodato još šest Jovanovićevih dela – “A Serbian Warrior” (66.050 funti) i “A Good Smoke” (18.500 funti) 2008. godine, “The Conversation” (72.000 dolara) i “The Falconer” (24.000 funti) 2006. godine, “The Resting Sentinel” (79.200 funti) 2004. godine i “The Greek Sentinel” (53.400 funti) 2000. godine.

Paja Jovanović je bio poznat kao slikar ljudi i običaja na Balkanu, a slavu i popularnost stekao je vrlo rano. Bio je među retkim srpskim slikarima koji je rano, sa svega 29 godina, postao član Srpske kraljevske akademije, a međunarodna priznanja sticao je i u umetničkim metropolama poput Beča, Londona, Minhena i Pariza. Motive za slike nalazio je u svakodnevnom životu običnih ljudi koje je stretao na putovanjima po Balakanu - kod Kuča u Crnoj Gori, među Srbima i Arbanasima u okolini Skadra, na Kosovu i Metohiji, severnoj Albaniji... Njegove slike snažno su odjeknule u narodu i probudile nacionalna osećanja u godinama koje su prethodile Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu.

U Srbiji je 2009. godine nizom programa obeležena 150-godišnjica njegovog rođenja.

(SEEcult.org)