Close-up & Blow-up

Izložba “Close-up & Blow-up: Re-konstrukcija fotografske slike” u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine, koja će biti otvorena od 30. aprila do 30. maja, istražuje “prostore” fotografije i različite načine pristupa tom mediju, postavljajući pitanje šta znači napraviti (to make) fotografiju u 21. veku.

Predstavljajući način na koji način savremeni umetnici upotrebljavaju fotografiju i poredeći te pristupe sa radom savremenih fotografa, izložba autorke Andree Palašti i koautora Borisa Lukića predstavlja radove grupe umetnika izabranih na osnovu raznovrsnosti tema/žanrova i načina prezentovanja fotografije: likovnih i plastičkih kvaliteta i/ili njihovog intenziteta metoda, koncepata, namera, opsesija…

Na izložbi učestvuju: Selena Junačkov, Nemanja Delja, Marko Ercegović, Ivana Stojanović, Jelena Vladušić, Aleksandar Ramadanović, Andrea Palašti & Kultura sećanja (Ratković/Vasić), Tijana Luković, Boris Lukić, Darija Medić, Petar Mirković, Miroslav Dajč, Monika Sigeti, Slobodan Stošić i Tatjana Vukelić.

        Aleksandar Ramadanović, Bez naziva, 2013.

Izložba je nastala iz potrebe za saradnjom i samoorganizacijom umetnika iz (približno) iste generacije i konteksta (obrazovnog sistema), sa ciljem da pokrene afirmaciju i pravilno razumevanje fotografskog medija putem infiltriranja u zvanične tokove “institucionalnog sistema” kao zatvorenog - disciplinarnog polja umetnosti.

Istraživanje i analiza sprovode se kroz prepoznavanje, pregled i raspravu o pojedinačnim praksama (ili ekscesima) fotografa-umetnika i umetnika koji koriste fotografiju koji, manje-više uspešno, funkcionišu u zajedničkom sistemu vrednosti. Nadovezujući se na ideju o neophodnosti samoorganizacije u datom kontekstu, izložba pokreće i pitanja o razlozima/uslovima (ne)postojanja fotografske prakse (i scene!) u Novom Sadu, navela je Andrea Palašti u tekstu povodom izložbe.

        Monika Sigeti, deo rada Revealing, 2013.

Kada se 1888. godine na svetskom tržištu našla prva kamera kodak, George Eastman postavio je osnovu za stvaranje fotografije dostupne svima. Pod reklamnim sloganom “Vi pritisnite dugme, a mi ćemo uraditi ostalo”, mala kamera kodak box - laka za upotrebu, promovisala je ideju da je fotografija krajnje jednostavna stvar.

Danas, nakon više od jednog veka, zahvaljujući digitalnoj (r)evoluciji, eri mobilnih telefona i interneta, fotografija se više od bilo kog drugog tekstualnog sistema nudi kao “ponuda koja se ne može odbiti” (Burgin). S obzirom na neposrednost medija i njegovih automatskih kvaliteta, fotografija je našla svoje mesto u porodičnim albumima, u dokazima izvedenim na suđenjima i na zidovima galerija i muzeja, navela je Andrea Palašti.

       Ivana Stojanović, iz serije Lost Paradise

Sposobnost fotografije, kako je istakla, leži u njenoj nemogućnosti da fiksira značenje. Tako je fotografija, između ostalog, opisana kao podsvest (Benjamin, 1939), halucinacija (Bart, 1980), memento mori (Sontag, 1977), društvo (Freund, 1980), tekst (Burgin, 1982) i/ili reprezentacija (Michaels, 2007).

“Nema sumnje da se fotografija drastično promenila od pronalaska medija (1838), međutim ona je i danas, zbog svoje nestalnosti i promenjivog karaktera, medij koji izmiče fiksnim granicama i definicijama”, navela je autorka izložbe, čiji je fokus upravo na istraživanju “prostora” fotografije i različitih načina pristupanja tom mediju.

        Slobodan Stošić, Recipročna greška, 2013.

Na izložbi su prikazani radovi umetnika-fotografa čije je školovanje usko povezano sa studijama fotografije ili filma, a koji predstavljaju dokumentarnu formu kroz koju sprovode svoja istraživanja u različitim psihološkim, društvenim ili političkim prostorima. Oni govore o moći i potencijalu dokumentarnog zapisa: o činjenicama ili fikcionalizaciji okolnosti, putem kojih direktno ili zaobilaznim putem tumače sopstvenu društvenu poziciju. Uporedo sa dokumentarnom praksom fotografa-umetnika, radovi umetnika koji koriste fotografiju proširuju definiciju fotografije kao ’prikazivačkog’ medija. Njihovi radovi istražuju fotografske procese/tehnologije i zamagljuju granice između fotografije i drugih umetničkih disciplina ili kustoskih praksi.

        Tijana Luković, Green Deconstruction, 2012.

Upotrebom konceptualnih modela, korišćenjem “nađenih” fotografija ili tretiranjem fotografije kao tradicionalnog likovnog medija ili čistog digitalnog zapisa, predstavljeni radovi bave se problemskim i/ili kritičkim preispitivanjem fotografije kao medija.

Zbog svog nestalnog karaktera, fotografski radovi ne spadaju nužno samo u jednu kategoriju/formu. Stoga, postavljena dihotomija služi samo kao poligon za preispitivanje i redefinisanje fotografije u formalnom i sadržajnom smislu, čime se otvara složeno pitanje o ulozi fotografije u kontekstu savremene umetnosti.  

       Petar Mirković, Movie boards, 2009.

Kao što i sam naslov izložbe aludira, close-up – kao fotografski i filmski plan – smešta jedan ili više likova u prvi plan “kadra” (izložba); blow-up – kao tehnika uvećanja snimka – u ovom kontekstu postavlja pitanje šta, u stvari, vidimo i šta pretpostavljamo da vidimo (značenje); dok re-konstrukcija podrazumeva ponovno tumačenje, (re-)interpretaciju pozicije koju savremeni umetnici/fotografi zauzimaju pri reprezentaciji fotografske slike.

(SEEcult.org)