Danonoćno otvaranje EPK 2020. u Rijeci
Rijeka 1. februara zvanično postaje Evropska prestonica kulture 2020. godine 24-časovnim programom u kojem je najavljeno hiljadu izvođača na više od 30 lokacija u centru grada, a narednih 365 dana ponudiće više od 600 kulturno-umetničkih događaja u koje je uključeno više od 300 organizacija iz 40 zemalja Evrope i sveta.
Program EPK zapravo počinje već 31. januara u Muzeju moderne i savremene umetnosti otvaranjem izložbe “S kolekcijom” Davida Maljkovića, a veče obeležava Noć muzeja.
Centralni deo programa otvaranja EPK je Opera industriale koja će biti izvedena 1. februara u Riječkoj luci, uz odavanje poštovanja lokalnim radnicima, umetničkoj avangardi i tradiciji tog kraja, te podsećanjem na temeljne društvene vrednosti na kojima je izgrađena moderna Evropa, najavljeno je 18. januara na konferenciji za novinare, na kojoj su učestvovali gradonačelnik Rijeke Vojko Obersnel, direktorka Rijeke 2020 Emina Višnić, koordinatorka programa otvaranja Barbara Babačić, umetnik Josip Maršić, koautor muzickog predloška otvaranja u Riječkoj luci, te reditelj programa otvaranja Dalibor Matanić.
Budući da luka predstavlja snažnu identitetsku tačku Rijeke, koja je u istoriji i sadašnjosti simbol otvorenog i modernog grada, i izabrana je za prostor centralnog programa otvaranja EPK. Time šalje poruku o važnosti razumevanja “Luke različitosti” koja počiva na prihvatanju jedra svih boja, naglasili su organizatori.
Opera industriale nastala je prema muzičkom predlošku riječkog umetničkog dvojca JMZM (Josip Maršić i Zoran Medved) u orkestraciji hrvatskog kompozitora Frana Đurovića, a izvešće je gotovo 150 izvođača, te nekoliko hiljada ljudi u publici, u režiji Dalibora Matanića. Ta velika urbana opera na otvorenom donosi zvukove grada, industrije i buke, muziku i efekte koji nastaju kombinacijom svetlosti i tame, te snažne simbole Rijeke i Evrope. Varioci, iskre, buka brusilica, lim i gvožđe - simboli su radništva i radnika koji su s ponosom gradili Rijeku.
Kuća ekstremnog muzičkog kazališta Damira Bartola Indoša s Rumoristima na specifičnim instrumentima – šahtofonima, dotiče se u izvedbi velikog riječkog umetnika koji je snagom pisane reči najavio dolazak evropske avangarde - Janka Polića Kamova. Program otvaranja donosi energiju njegovih stihova, čime Rijeka pečati evropski relevantnu poziciju tog svog velikog pisca.
U izvedbi učestvuje i posebno atraktivan finski hor muškaraca koji vrište, zveckaju i viču Mieskuoro Huutajat. Oni će doneti simbole burne riječke istorije u kojoj je taj grad, kao malo koji drugi, u samo poslednjih stotinu godina promenio čak sedam država pod kojima se razvijao.
Na velikoj pozornici nastupiće i dodatni mešoviti hor Jeka primorja pod vođstvom Igora Vlajnića, te orkestar gudača i duvača, sastavljen od članova Orkestra opere HNK Ivana pl. Zajca.
U program je uključen i ansambl od 20 riječkih gitarista i deset bubnjara, te radnički orkestar brusilica, varilaca i iskri, koji nose energiju riječkog panka i roka koja je u svoje vreme predstavljala buntovnu i hrabru Rijeku.
Više svetlećih, posebno dizajniranih prostornih instalacija, biće postavljeno na nekoliko lokacija u luci, a na onima koje vode prema luci, biće prostorne instalacije – Kaleidoskopi. U programu učestvuju i osvetljene manje brodice i barke unutar akvatorija luke.
Centralnu svečanost otvaranja Rijeka će završiti najsnažnijim zvukom koji je okružuje još od pradavnih vremena. Zvonari ogromnom bukom zvona – magičnim starim poganskim ritualom – teraju zimu i najavljuju proleće u Evropskoj prestonici kulture, odnosno novo doba u koje Rijeka ulazi 1. februara 2020.
Nakon omaža radu i ponosu, buntu i avangardi, nasleđu i tradiciji, sledi 24 sata kulture, zabave, urbane muzike, humora, plesa… na na riječkim ulicama i trgovima, u kafićima i klubovima. Više od 70 događaja u centru grada priprema veliki broj udruženja, preduzetnika, umetničkih organizacija i pojedinaca. U tom programu nastupa oko 500 izvođača, koji će pretvoriti Rijeku u mesto koje zadovoljava sve uzraste, ukuse i želje.
U jutarnjem i prepodnevnom delu programa, dominiraju plesne, dramske i muzičke izvedbe, te nastupi dečjih horova, vokalnih grupa i plesača/ica. Kao posebno zanimljive, organizatori su najavili dnevne pop up izvedbe na neuobičajenim mestima, poput pevanja ili plesa na Riječkoj ribarnici ili anti-turističke ture riječkim turističkim autobusom. U horske i vokalne nastupe uključene su sve generacije - od dece do penzionera.
Već u popodnevnim satima na određenim lokacijama započinju nastupi DJ-eva kojih u ukupnom programu, uključujući i večernja klupska događanja, ima više od 30. Posebno se među njima izdvaja DJ Nicky Siano, vlasnik i dizajner prostora koji se smatra prvim njujorškim disko klubom - The Gallery, i prvi rezident legendarnog kluba Studio 54.
Popodne kreću i koncertni nastupi rok, pop, džez i bluz izvođača i bendova, a ukupno će nastupiti više od 60 grupa, uključujući večernje svirke po klubovima. U Pogonu kulture nastupiće Jonathan, Parafi, Fit, Denis&Denis, u klubu Život Elektro pop duo The Siids, u Crkva tech house kolektiv Deep'n'Delicious. Više izvođača nastupa u Palaću u organizaciji RiRocka, a na brojnim drugim lokacijama najavljeni su Marka Tolje, Duška Jeličića Bonace, Šajete, Izeta Medoševića, Marinade…
Pauza u nastupima na ulicama trgovima i klubovima traje samo za vreme centralnog programa otvaranja u Riječkoj luci - od 19 do 20.30 sati, kada se sva publika seli na gatove lučkog bazena odakle će pratiti Operu Industriale.
Protokolarni deo otvaranja EPK biće održan u popodnevnim satima u HNK Ivana pl. Zajca, gde će, uz kraće muzičko-scenske nastupe i pozdravne govore, te uručenje plakete EPK Gradu Rijeci, prisustvovati visoke zvanice iz Evrope i Hrvatske – predstavnici Evropske komisije, ministri kulture evropskih zemalja, predstavnici ranijih i budućih gradova – EPK, ambasadori, diplomatski kor… Po završetku protokolarnog dela programa, visoke zvanice će se takođe uputiti u Riječku luku kako bi prisustvovale centralnoj svečanosti otvaranja.
Bogat celodnevni (i celonoćni) program organizatori najavljuju kao garanciju uživanja u kulturi, izvrstan provod i ludi produženi vikend.
Za sve ljubitelje kulture Rijeka nudi 2. februara posetu izložbama koje su u sklopu projekta EPK već ranije otvorene u Pomorskom i povijesnom muzeju Hrvatskoga primorja: D'Annunzijeva mučenica; Violinom iznad Granica / Stradivari u Rijeci – Kresnik i Cremona; Nevidljive granice. Takođe, u MMSU biće moguće obići izložbu “S Kolekcijom” Davida Maljkovića.
*Naslovna fotografija - Opera Industriale; ostale ilustrativne fotografije - celodnevni program (Promo film Rijeka - B. Vukosav)
(SEEcult.org)
