Dokumentarni film “Prizvan i pozvan” (Invoked) reditelja Luke Papića i Srđe Vuča o prvim višestranačkim izborima u Srbiji 1990. godine imaće svetsku premijeru na 35. Internacionalnom festivalu dokumentarnog filma u Amsterdamu (IDFA), u takmičarskom programu Envision koji je posvećen autorima koji nude vizionarski pogled i novi filmski jezik.
“U dinamičnoj smeni prošlosti i sadašnjosti, arhivskog i snimljenog materijala, komičnom šumu sukobljenih ideologija i egoa, preispitujući sadašnji trenutak, pratimo put od kraja jednopartijskog sistema, preko prividne demokratije do početka građanskog rata”, izjavio je Papić povodom premijere filma “Prizvan i pozvan” 14. novembra na 35. IDFA.
Prema rečima Vuča, “Prizvan i pozvan” je politička ready made komedija sa tragičnim posledicama koja, posmatrajući jedan od najčudnijih perioda u srpskoj političkoj istoriji, govori o pet bivših predsedničkih kandidata, danas pet neprilagođenih antiheroja koji se prisećaju svog učešća na prvim višestranačkim izborima 1990. godine i ponovo proživljavaju taj, za sve njih, sudbonosan događaj.
Film je nastao u produkciji Ranč production uz podršku Filmskog centra Srbije. Produkcija veliku zahvalnost duguje kolektivu Medijska arheologija na čiji se rad sa arhivom i istraživanje “Prizvan i pozvan” nadovezuje.
Ekipu filma čine, osim Papića i Vuča, koji su zaslužni za scenario, režiju, montažu i produkciju, a Papić i za kameru, i Mićun Jauković (dizajn zvuka), Jelena Marković (supervizor montaže), Jovan Bačkulja (koproducent) i Vladimir Vulević (saradnik na scenariju).
Film “Prizvan i pozvan”, kako je najavljen na IDFA, posvećen je prvim višestranačkim izborima u Srbiji održanim deset godina nakon smrti Josipa Broza Tita, koji je vladao Jugoslavijom od 1945. godine do smrti 1980. Veliki pobednik bio je Slobodan Milošević, koji je izabran za predsednika. Postavlja se pitanje da li su stvari mogle da krenu drugim tokom. U filmu se petorica predsedničkih kandidata osvrću na to vreme. Političke razlike među njima su ogromne – od socijalno progresivnih i ekološki osvešćenih do ultranacionalista. Zasnovan na odlomcima političkih tokšou programa, vesti i predizbornih skupova, hiperdinamično montirani film Papića i Vuča pokazuje gotovo nadrealnu, cirkusku predizbornu atmosferu. Gotovo 50 političkih stranaka učestvovalo je na izborima, uključujući Veliku rokenrol partiju koja se zalagala za legalizaciju lakih droga, prostitucije… Ideja je bila pokazati da “svaka budala u Srbiji može osnovati političku partiju”. Film pokazuje da su posledice svega toga bili ratni sukobi, kada je nacionalistički duh potpuno izašao iz boce…
To je drugi dugometražni dokumentarni film Ranč production koji će imati premijeru u Amsterdamu. Prethodni, Papićev film “Bez” osvojio je nagrade na festivalima Visions du Reel, Beldocs i Underhill, a sada nastavlja prikazivanja na međunarodnim festivalima (u oktobru je prikazan na Astra film festivalu u Rumuniji i 30_70 u Italiji). Tokom novembra, imaće više projekcija u Dvorani Kulturnog centra u Beogradu.
Predstojeće, 35. izdanje IDFA, jednog od vodećih festivala dokumentarnog filma u svetu, prikazaće u takmičarskom programu Envision ukupno 12 filmova, a publika će od 9. do 20. novembra imati priliku da vidi više od 250 međunarodnih dokumentarnih filmova. Među filmovima u selekciji Envision je još jedan dokumenatarac posvećen nedavnoj istoriji bivše Jugoslavije - holandski film "Scenes with My Father" Biserke Šuran koja je imala dve godine kada je njena porodica napustila Jugoslaviju.
U okviru IDFA održava se i IDFA Forum, najveće evropsko tržište sufinansiranja za međunarodne dokumentarne produkcije, kao i Docs for Sale, međunarodno tržište dokumentarnih filmova na kojem agenti i distributeri imaju izbor najboljih kreativnih dokumentarnih filmova u protekloj godini. Ti programi pozicionirali su IDFA kao najbolje rangirani u svetu kreativnog dokumentarnog filma.
*Foto: Kadrovi iz filma, Ranč production
(SEEcult.org)