F Book Kosmogine u krcatom Magacinu
Beogradska autorka Biljana Kosmogina dočarala je 7. marta u krcatom Magacinu u Kraljevića Marka, nesvakidašnjom multimedijalnom promocijom knjige “F Book” (Kornet/Karpos), deo atmosfere iz svojih provokativnih priča, kojima se poigrava identitetima, ismejava patrijarhalne vrednosti društva i slavi uživanje u svakom trenutku života.
Beogradska autorka Biljana Kosmogina dočarala je 7. marta u krcatom Magacinu u Kraljevića Marka, nesvakidašnjom multimedijalnom promocijom knjige “F Book” (Kornet/Karpos), deo atmosfere iz svojih provokativnih priča, kojima se poigrava identitetima, ismejava patrijarhalne vrednosti društva i slavi uživanje u svakom trenutku života.
Vlasnica titule “prve queer kraljice ex-YU prostora”, posebno popularna u Hrvatskoj nakon nagrade za najbolju queer priču na festivalu u Zagrebu 2004. godine, Kosmogina je rekla da je pornografska estetika njenih priča rezultat traganja za drugim rešenjima i ozbiljnijim porukama, ali i stava da međuljudski, seksualni odnosi i ne treba i ne mogu da se opišu “medicinskim rečnikom”.
“Ne patim od toga da neke konkretne stvari prikrivam i dajem im neke metafore da bih ih skrila i da bi dobile neke rukavice koje bi prikrile ono što jesu”, rekla je Kosmogina, dodajući da erotika u njenim pričama, koja je za neke pornografska, nije imperativna.
Kosmogina je sama i osmislila gotovo tročasovnu promociju “F Book”, koju je razbila blokovima razgovora sa izdavačima Dušanom Maljkovićem (Karpos) i Pavlom Ćosićem (Kornet), kao i sa zagrebačkom književnom teoretičarkom Darijom Žilić, te audio snimcima priča “Ja sam lezbejka” i “Loše vaspitanje”, praćenim projekcijama fotografija na video bimu.
Na samom početku promocije prikazala je na video bimu i rešenja za naslovnicu “F Book” (Sana Garić, Boža Milović, Nikola Ojdanić i Biljana Rakocević), dok je u završnici nastupila sa iluzionistom Džordžom Dajmondom i potom, skinuvši haljinu, iznenadila publiku performansom u potpuno zamračenoj prostoriji, koju je osvetljavala samo lampama uperenim po atraktivnom kostimu u kojem je ostala.
U razgovoru sa Maljkovićem, koji je govorio o njenoj saradnji sa gej magazinima i sajtovima, nastupima u Srbiji i Hrvatskoj i pozicioniranju u aktivizmu za ljudska i manjinska prava, kao i afirmaciji queer kulture u Srbiji i Hrvatskoj, Kosmogina je rekla da nije ni znala da je queer dok nije njega upoznala, dodajući da se tako oseća “ne od juče, prekjuče ili poslednjih godina”, već od kada je rođena.
“Nisam queer sam od kada sam preuzela alter ego Kosmogina, već od rođenja”, rekla je ona, dodajući da je njena književnost “puna znoja, suza i sperme”, kojom dočarava životnost tema o kojima piše.
Prema rečima Darije Žilić, koja je napisala pogovor za “F Book”, a na promociji je i otpevala dve džez numere, Kosmogina je napravila svojevrsni zaokret na sceni urbane proze, koja uglavnom prepričava šta se događalo poslednjih godina, jer je povezala različite žanrove, kritikujući učmalo društvo, crkvene i druge zastarele vrednosti.
Njena junakinja je hedonistična, prepuštena urbanim ritmovima i unutrašnjim porivima, uživa u životu.., istakla je Darija Žilić, koju je Kosmogina nazvala svojim mentorom u Hrvatskoj, jer joj je davala prave instrukcije u pravom trenutku, ukazujući joj gde i kome da šalje tekstove.
Darija Žilić rekla je i da je u višeslojnim pričama Kosmogine ne bi istakla pre svega porno elemenat, već zagovaranje veselja i igranje entitetima, kojim pokazuje zapravo kakvi su ljudi danas.
Nasuprot Kosmogininim pričama, kako je navela Darija Žilić u pogovoru knjige, stoji zatucano društvo u kojem nacija i vera postaju dominantne vrednosti. O tome najbolje govore priče “Hilandarska maja”, koja ismejava društvene paranoje i praznoverje, i “Merkurci su šit”, u kojoj uvodi androgino i biseksualno biće koje menja identitete i iz čije perspektive se pomalja srpsko društvo 90-ih, koje odlikuju autističnost, patrijarhalnost, svinja i rakija kao “pogonska sredstva” nacije, zazor prema seksualnosti, putovanjima, Drugima…
U pričama Kosmogine, koja afirmiše hedonistički stil života, ali ne ističe važnost sticanja statusa i bogatstva, osećaju se i posledice rata, prikazane kroz siromaštvo i zatvorenost ljudi i njihove paranoje.
Njena junakinja kreće se urbanim prostorima, uglavnom Beograda (koji ironično naziva Brljogradom), prepuštena čarima noćnog života i nesputanoj seksualnosti, ali kada to isto čini u Londonu, tada uviđa i neke prednosti života u vlastitom gradu, posebno u vezi sa klasnim razlikama i konzumacijom kulture koja nije svakome dostupna, kao u Beogradu, na primer.
Knjiga “F Book” sadrži priče nastale i publikovane od 1989. do 2008. godine, a slovo “F” u naslovu odnosi se, prema navodima Kosmogine, na inkrimisani, ali najzastupljeniji izraz u engleskom jeziku - fuck(ing), termin koji je prevazišao okvire književnog i govornog područja, izašao iz seksualnog konteksta i ustalio se širom sveta kao sinonim nezadovoljstva, protesta, pogrde...
Prema navodima autorke, “F book” bi mogla biti predstavljena kao “Fabulouse Forbidden Female Fiction Force”, a uz podnaslov “Preko crte”, suočava čitaoca sa rodnim i transrodnim ulogama, unutrašnjim sukobima i spoljnim manifestacijama sa graničnih područja seksualnosti.
Književna biografija Kosmogine počinje erotskom pričom u časopisu “Duga” 1989. godine, a nastavljena je prodornim uplivom u naučnu fantastiku (nagrada za najbolju priču Srpskog društva za naučnu fantastiku 2000, zbirka grupe autora “Nova srpska OFF i SF priča”; priče objavljene u časopisima “Galaksija”, “Profemina”, “Naš trag”, “Znak Sagite”...).
Od 2000. Kosmogina se bavi istraživanjem na polju seksualnosti (dva eseja na temu istopolne i transrodne seksualnosti, od kojih je jedan nagrađen 2003. godine na konkursu “Ulaznica” Gradske narodne biblioteke u Zrenjaninu) i queer umetnošću (nagrada za najbolju priču Queer Zagreb festivala 2004. godine - “Porno star”).
Kosmogina na hrvatskoj književnoj sceni objavljuje priče, kritike, osvrte i eseje u časopisima i na veb portalima (Queer Zagreb, Zarez, Cunterview.net, Kupus.net, Knjiški moljac), a njene tekstove preuzimaju i mnogi sajtovi za kulturu, sajtovi LGBTIQ zajednica, kao i aktivističke grupe za ženska i manjinska prava (Anti-trafiking centar, Gej-Srbija, Queeria, Queer Beograd, Gej-strejt alijansa…).
Kosmogina voli da izmišlja privatne podatke o sebi, a aktivna je na blogu www.blogoye.org/kosmogina i sajtu www.kosmogina.org
Svojevremeno je, poredeći dosadne književne promocije u Beogradu i Zagrebu, napisala da bi bila srećnija kada bi promociju knjige i književno veče pamtila kao poseban, nadahnjujući doživljaj - provod, nešto što će sutra prepričati prijateljici kao kuriozitet ili posle čega će se osećati “high” bar kao nakon projekcije dobrog filma u bioskopu.
U tom smislu održala je svojevrsnu lekciju i promocijom “F Book” u Magacinu, a da su i posetioci bili zadovoljni - pokazao je red za potpisivanje knjige, uz zvuke pesama grupe “Bičarke na travi” sa razglasa, u ambijentu izložbe “Infra 5” beogradskog muzičara Kize Radovića.
Promocija “F Book” organizovana je uz podršku SEEcult.org.
Autorka videa: Kia Kiai
