Fasadni reljefi Beograda i njihova zaštita

Projekat mapiranja fasadnih reljefa u Beogradu, na kojem su radili Marina Dokmanović i Predrag Pantelić, biće predstavljen 23. februara u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda, a dostupan je i kao javna onlajn baza podataka, koja je i moguća osnova za dalja istraživanja.

Veliki broj fasadnih reljefa nalazi se na zgradama koje kao celina ne podležu ni jednom od stepena zaštite ili usled rizika od neprepoznavanja u planskoj dokumentaciji nadležnih institucija, kada se kao rezultat ponekad pojavljuje neprepoznatljiv originalan izgled dela. Često su autori ovih reljefa renomirani skulptori kao što su Đorđe Jovanović, Petar Ubavkić, Živojin Lukić, Petar Palavičini, Lojze Dolinar, Rista Stijović, Sreten Stojanović...

Reljefi se najčešće nalaze na teško dostupnoj visini, gde su tokom dužeg perioda tokom godine delimično ili u potpunosti zaklonjeni rastinjem, te samim tim vizuelno teško uočljivi, decenijama opstajući najčešće bez istinske svesti o njihovoj umetničkoj i istorijskoj vrednosti unutar korpusa nacionalnog nasleđa.

Polazna osnova za projekat bila je evidencija Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda “Fasadne skulpture u Beogradu” koju je 1965. godine napravila Đurđica Sikimić.

Marina Dokmanović i Predrag Pantelić se već tri godine predano bave vizuelnim dokumentovanjem fasadnih reljefa na privatnim objektima u Beogradu, pokrećući pitanje zaštite te vrste spomeničkog nasleđa.

Nakon fotografskog dokumentovanja svih reljefa i grafičke obrade dokumentacije, formirali su digitalnu mapu sa postojećim dostupnim podacima: lokacijama reljefa, informacijama o arhitektama i investitorima zgrada na kojima se dela nalaze (ukoliko postoje), kao i sa podacima o autorima/skulptorima reljefa.

Formiranje preciznog vizuelnog dokumentovanja fasadnih reljefa na stambenim objektima došlo se do jasnije predstave o tim delima, što bi moglo da vodi ka njihovoj adekvatnoj valorizaciji i celovitoj analizi, posebno u kontekstu ostalih skulptoralnih dela u prestonici, sa kojima čine nedeljivu celinu.

Dobijena digitalna baza, koja je dostupna na sajtu KCB-a, realizovana je u formi javne baze podataka, postavši na taj način moguća osnova za dalja kako stručna, tako i laička istraživanja.

Razgovor o tom projektu počinje u 18 sati, uz učešće Marine Dokmanović i Predraga Pantelića, prof. dr Milana Prosena sa Fakulteta primenjene umetnosti, istoričarke umetnosti Bojane Ibrajter Gazibara, višeg konzervatora Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograda i Dragane Rusalić iz KCB-a kao moderatorke.

*Publikacija o maskama, publikacija o reljefima, publikacija o medaljonima (pdf).

(SEEcult.org)