Beogradski festival evropske književnosti, koji izdavačka kuća Arhipelag pokrenula povodom pet-godišnjice rada, počeće 26. juna u Domu omladine Beograda gostovanjem čuvenog mađarskog pisca Petera Esterhazija, kome će se narednih dana pridružiti i Aris Fioretos, Vesna Goldsvorti, David Albahari, Jelena Lengold, Vladislav Bajac i Laslo Blašković.
Zamišljen kao nedelja vrhunske književnosti, koja promoviše najbolje izraze savremene evropske i srpske književnosti, BFEK će biti održan pod sloganom “Najbolje od svega. Najbolje za sve”.
Do 29. juna biće održana četiri celovečernja multimedijalna književna programa, u okviru kojih publika može da prati sedam čitanja, nekoliko video prezentacija književnosti, četiri filma i izložbu fotografije.
Početak BFEK-a je u znaku Petera Esterhazija, jednog od najvećih evropskih savremenih pisaca, koji će čitati odlomke iz svoje proze, razgovarati sa publikom i potpisivati primerke knjiga. Esterhazi je dobitnik niza mađarskih i međunarodnih književnih nagrada i priznanja, član je Nemačke akademije za jezik i književnost, Akademije umetnosti u Berlinu, kao i Evropske akademije nauka, umetnosti i književnosti. U izdanju Arhipelaga objavljen je njegov roman "Pomoćni glagoli srca".
Prve večeri počinje i program “Književnost na filmu” - ostvarenjem “Prijatelj za bekstvo” Odeda Davidofa, nastalim prema istoimenom romanu Davida Grosmana.
U okviru retrospektive savremenih filmova nastalih prema delima savremene književnosti, biće prikazani i “Peščanik” Sabolčija Tolnaija (prema delu Danila Kiša), “Soba i po, ili sentimentalno putovanje u domovinu” Andreja Hržanovskog (prema eseju Josifa Brodskog) i “Kandahar” Mohsena Makhmalbafa (prema romanu Nelofer Pazire).
U okviru BFEK-a, 27. juna biće otvorena i izložba fotografija Lasla Blaškovića “Američki grafiti” koja predstavlja radove nastale tokom piščevog prošlogodišnjeg putovanja po SAD.
Blaškovićev roman “Madonin nakit” izabran je među deset najboljih srpskih romana napisanih posle pada Berlinskog zida, koji su sastavni deo antologijske edicije “Sto slovenskih romana”. Proza i poezija Blaškovića prevedeni su na engleski, francuski, nemački, mađarski, poljski, rumunski, slovački, ukrajinski, makedonski, bugarski i slovenački jezik, a u izdanju Arhipelaga objavljena je njegova knjiga priča “Priča o malaksalosti”.
Osim Blaškovića, pesnika, romansijera, pripovedača i esejiste iz Novog Sada, druge festivalske večeri gostuje i Arios Fioretos iz Geteborga, jedan od najznačajnijih savremenih švedskih pisaca, romansijer, pripovedač, pesnik i esejista. Dobitnik je više književnih nagrada u Švedskoj i u inostranstvu, a njegovi romani i eseji prevedeni su na više evropskih jezika. Na švedski jezik preveo je knjige Fridriha Helderlina, Vladimira Nabokova i Pola Ostera, a u izdanju Arhipelaga objavljen je Fioretosov roman “Istina o Saši Knišu”.
Publici BFEK-a će se 28. juna predstaviti Vesna Goldsvorti, pesnikinja, teroretičarka i esejista, kao i nagrađivani domaći David Albahari.
Vesna Goldsvorti redovna je profesorka engleske književnosti i kreativnog pisanja na Kingstonskom univerzitetu u Londonu, a objavila je nekoliko knjiga, izvorno pisanih na engleskom jeziku, koje su prevedene na mnoge svetske jezike: “Izmišljanje Ruritanije: Imperijalizam mašte”, “Černobiljske jagode” i “Solunski anđeo”. “Izmišljanje Ruritanije”, analiza je predstava o Balkanu u anglo-američkoj kulturi, a nalazi se u obaveznoj lektiri mnogih svetskih univerziteta. “Solunski anđeo”, autorkina prva knjiga poezije, dobila je međunarodnu nagradu Robert Krošou i našla se u Tajmsovom izboru najboljih knjiga poezije za 2011. godinu.
David Albahari je jedan od međunarodno najpoznatijih pisaca iz Srbije, a aktivan je i kao antologičara i prevodilac. Dobitnik je svih prestižnih nagrada u Srbiji i nekoliko međunarodnih nagrada, a knjige su mu prevedene na 18 svetskih jezika i objavljene u izdanjima vodećih svetskih izdavača. Preveo je na srpski jezik mnoga dela savremenih britanskih, američkih, australijskih, kanadskih i izraelskih autora, uključujući i dela Davida Grosmana i Tomasa Pinčona. U izdanju Arhipelaga objavljena je Albaharijeva antologija “Poslastičarske priče”.
Završnica prvog BFEK-a biće u znaku domaćih pisaca - Vladislava Bajca i Jelene Lengold.
Bajac je dobitnik više književnih nagrada, među kojima je i Međunarodna nagrada “Balkanika”. Njegove knjige objavljene su na desetak stranih jezika, a u inostranstvu su izvođene i pozorišne predstave po tekstovima iz njegovih knjiga. U izdanju Arhipelaga objavljeni su Bajčevi romani "Hamam Balkanija”, “Knjiga o bambusu”, “Crna kutija” i “Druid iz Sindiduna”, kao i knjiga “Gastronomadske priče” (2012).
Pesnikinja, pripovedačica i romansijerka Jelena Lengold dobila je za knjigu priča “Vašarski mađioničar” Evropsku nagradu za književnost, kao i nagrade "Žensko pero", "Biljana Jovanović" i "Zlatni Hit Liber". Proza i poezija Jelene Lengold prevedeni su na engleski, italijanski, danski, francuski, bugarski, rumunski, ukrajinski i češki jezik.
Njene priče zastupljene su u više antologija i panorama savremene srpske književnosti objavljenih u Srbiji i svetu, a u izdanju Arhipelaga objavljene su njene zbirke priča “Vašarski mađioničar” i “Pretesteriši me”, knjiga poezije “Bunar teških reči” i roman “Baltimor”.
Festivalski program biće održan u Velikoj sali DOB-a, a ulaz je besplatan.
Sajt Arhipelaga je www.arhipelag.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
BEOGRADSKI FESTIVAL EVROPSKE KNJIŽEVNOSTI (26-29.6.)
19:00 Na sceni: LASLO BLAŠKOVIĆ
AMERIČKI GRAFITI - izložba fotografija
20:00 Na sceni: ARIS FIORETOS
21:00 Književnost na filmu
Sabolči Tolnai: PEŠČANIK (prema delu Danila Kiša)