Film Zorana Popovića Struggle in New York u MoMA

Dugometražni film “Struggle in New York - Борба у Њујорку” beogradskog umetnika Zorana Popovića, nastao sredinom 70-ih kao kritički pogled na umetnost tog vremena, biće prikazan 27. aprila u Muzeju moderne umetnosti (MoMA) u Njujorku, u okviru simpozijuma povodom desetogodišnjice programa Savremene i moderne umetničke perspektive (C-MAP).

Reč je o jednom od ključnih radova Popovića – jednočasovnom crno-belom filmu (16 mm, 56’30’’), koji je snimio krajem 1976. godine u Njujorku, neposredno nakon jednogodišnjeg boravka i rada u tom gradu sa istoričarkom umetnosti Jasnom Tijardović. Kroz nekoliko segmenata, koje uokviruje tema “Umetnost i društvo”, film “Struggle in New York - Борба у Њујорку” nosi snažnu antikapitalističku poruku.

Zoran Popović i Jasna Tijardović pozvani su od MoMA da učestvuju na simpozijumu Multiplikacija perspektiva (The Multiplication of Perspectives) povodom desetogodišnjice muzejskog istraživačko-edukativnog programa C-MAP, čija je uloga unapređenje razumevanja promena istorijskih i društvenih uslova u umetnosti na globalnom nivou i podrobnije informisanje o različitim perspektivama umetnika i kustosa iz celog sveta.

Film “Struggle in New York - Борба у Њујорку” biće prikazan u posebnom terminu u okviru simpozijuma, a nakon projekcije, Popović će sa kustoskinjom Muzeja savremene umetnosti u Beogradu (MSUB) Unom Popović učestvovati u razgovoru o tom svom radu, koji će moderirati kustoskinja Odeljenja za medije i performas pri MoMA Ana Janevski. Una Popović takođje je pozvana od MoMA da kao kustos doprinese iščitavanju filma “Struggle in New York - Борба у Њујорку” u pogledu aspekta delovanja na nivou međuumetničkih saradnji, ali i percipiranja tog dela unutar današnje sfere istorijskog revizionizma i ostalih savremenih umetničkih i institucionalnih kategorija.

Zoran Popović, Art and Laguage na snimanju filma 'Struggle in New York', 1976.

U MoMa će biti prikazana nova kopija filma “Struggle in New York - Борба у Њујорку”, u kojem se pojavljuju članovi umetničkog kolektiva Art and Language (Mel i Paula Ramsden, Ian Burn, Michael Corris, Andrew Menard, Kathryn Bigelow, Christine Kozlov, Mayo Thompson…), kao i umetnici okupljeni oko inicijative Artists Meeting for Cultural Change - AMCC (Aaron Roseman, Carole Conde i Karl Beveridge, Saul Ostrow, Michael Krugman, Ruth Rachlin, Klaus Mettig, Katharina Sieverding i drugi), koji su u to vreme organizovali ulične akcije protiv “društveno reakcionarnog” Vitni muzeja i njegovog projekta “Tri veka američke umetnosti” (Three Centuries of American Art).

Popovićev film “Struggle in New York - Борба у Њујорку” prikazan je 2016. godine i u Tejt Britan i u galeriji Handel Street Project u Londonu, a prošlog proleća i u galeriji Kettle's Yard u Kembridžu. Imao je više projekcija i u okviru programa MSUBioskop, pbnovljenog nakon rekonstrukcije beogradskog MSU 2017.

Premijera filma “Struggle in New York” bila je 1977. godine upravo na dan kada će biti prikazan i u MoMA (27. april), u okviru Aprilskih susreta u Studentskom kulturnom centru u Beogradu.

Mayo Thompson i Paula Ramsden na snimanju A and L segmenta filma 'Struggle in New York' Zorana Popovića, 1976.

U okviru simpozijuma u MoMA, Popović će uoči projekcije svog filma učestvovati i na forumu “Crossing in New York”, posvećenom Njujorku kao mestu ukrštanja umetnika iz celog sveta koji su prošli ili su se nastanili u tom gradu. Među sagovornicima su najavljeni i pisac, kustos i direktor biblioteke i umetničke rezidencije Dar al-Ma'mun u Marakešu Omar Berrada, direktor Narodnog muzeja umetnosti u La Pazu u Boliviji Mak Jorge Hinderer Cruz i sudanski umetnik Mohammad Omer Khalil, koji živi i radi u Njujorku, te Prajna Desai iz MoMA kao moderatorka.

International Local, film 'Struggle in New York' (1976)

Obeležavanje jubileja programa C-MAP, globalne istraživačke inicijative MoMA, predstavlja nastavak istraživanja vezanih za istoriju umetnosti u Africi, Aziji, Centralnoj i Istočnoj Evropi, Latinskoj Americi i na Karibima, ukazujući na nove pravce daljeg angažmana. C-MAP nudi različite mogućnosti pogleda na cirkulaciju, zamršenosti i nepovezanosti u današnjim muzejima, fokusirajući se na neka obećanja i zamke “globalnog” pristupa umetnosti i njenim istorijama. Program podrazumeva seriju dijaloga, foruma, prezentacija i projekcija, suprotstavljajući pojedine istorije i prakse unutar zajedničkog tematskog ili metodološkog okvira, pri čemu učesnici doprinose nijansiranju i vidljivosti mnoštva perspektiva o pitanjima koja nas preokupiraju danas.

Simpozijum povodom desetogodišnjice programa C-MAP počinje 26. aprila uvodnim govorom direktorke Moderne galerije u Ljubljani Zdenke Badovinac.

Scene iz filma 'Struggle in New York' Zorana Popovića, 1976.

Zoran Popović, rođen 1944. u  Beogradu u tadašnjoj Jugoslaviji, završio je 1969. godine Akademiju likovnih umetnosti u Beogradu, na kojoj je magistrirao 1973. godine. Sa umetnicima svoje generacije, okupljenim u okviru neformalne grupe šestoro umetnika (Raša Todosijević, Marina Abramović, Neša Paripović, Era Milivojević i Gergelj Urkom), bio je protagonista radikalne umetničke prakse koja je u to vreme svrstala umetnost u Srbiji u vrh svetskih avangardnih kretanja.

Popović je učestvovao na mnogobrojnim izložbama u prestižnim galerijama i muzejima u zemlji i svetu.

Popović je, između ostalog, i autor jednog od najranijih performansa u bivšoj Jugoslaviji “Aksiomi” (1971-1973).

Popovićevi radovi, uključujući fotografije iz filmova, predstavljeni su i u Galeriji umetnika portala SEEcult.org.

*Naslovna fotografija: Zoran Popović, Njujork 1976, neposredno pred polazak na snimanje filma 'Struggle in New York - Борба у Њујорку'. Foto: Jasna Tijardović

(SEEcult.org)