Glavni takmičarski program 46. Festa

Glavni takmičarski program 46. Festa nudi 16 filmova, među kojima su i oni koji tretiraju goruće društvene i socijalne teme, ali i oni koji na izuzetan način približavaju ličnosti koje su svojim stvaralaštvom inspirisale generacije.

Geneze sukoba podeljenih svetova, socijalizacija migranata ili samo naizgled sizifovsko suprotstavljanje znatno moćnijima, samo su neke od tema koje će obeležiti glavnu takmičarsku selekciju 46. Festa, koja obuhvata filmove iz Mađarske, Danske, Irana, Kine, Argentine, Libana, Grčke, Hrvatske, SAD, Rusije, Italije, Švajcarske.

Film “Uvreda” libanskog reditelja Zijada Dueirija našao se među ovogodišnjim kandidatima za Oskara za najbolji strani film. Dueiri ne preza od kontroverznih tema uvek turbulentnog Bliskog Istoka, te ne čudi što je njegov poslednji film već zabranjen u Palestini i Jordanu. “Uvreda” počinje naizgled banalnim događajem u Bejrutu - Toni, Libanac hrišćanin, slučajno sa svog balkona polije vodom građevinskog radnika Jasera, izbeglicu iz Palestine. Uvrede počinju da lete, a sukob zatim eskalira u fizički obračun, a onda i u sudsku parnicu koja potpiruje tenzije širom grada.

Iranski film “Bez datuma i potpisa” Vahida Džalivanda takođe počinje jednim naizgled banalnim incidentom koji izaziva niz dramatičnih lančanih reakcija - ugledni patolog slučajno izazove udes sa motorom na kome je četvoročlana porodica. Iako niko nije povređen i naizgled nema posledica, mali dečak iz udesa sutradan završi na stolu patologa. Zvanično je preminuo od trovanja hranom, ali patolog je mučen savešću i pitanjem kolika je njegova odgovornost za dečakovu smrt. Ta napeta psihološka drama prikazana je u selekciji Horizonti u Veneciji gde je ovenčana nagradama za najboljeg reditelja i najboljeg glumca.

Biografsko ostvarenje “Niko 1988” italijanske rediteljke Suzane Nikjareli, koja će biti gošća 46. Festa, prikazuje poslednje godine legendarne Niko, pevačice benda Velvet Underground i muze Endija Vorhola. "Danska Helen Miren", nagrađivana glumica Trine Dirholm, našla se u naslovnoj ulozi, a prema navodima kritike, pokazala je ne samo glumački talenat, već i glas vredan divljenja.

U Festovom glavnom programu je i biografski film “Dovlatov”, koji će svetsku premijeru imati u trci za Zlatnog medveda na 68. Berlinalu, a prikazuje četiri dana u životu čuvenog ruskog pisca Sergeja Dovlatova, sa srpskim glumcem Milanom Marićem u naslovnoj ulozi.

Italijanski reditelj Paolo Đenoveze, čiji je film “Potpuni stranci” prikazan na Festu 2017, sada učestvuje filmom “Pravo mesto”, adaptacijom američke serije “The booth at the end”, a prati grupu ljudi koje naizgled ništa ne vezuje, ali koji ulaze u faustovski pakt sa misterioznim čovekom.

Odmor u švajcarskim planinama postaje nadrealna noćna mora za jedan austrijski bračni par u filmu Grega Zglinskog “Životinje”, crnohumornoj mešavini Linča, Hičkoka i Polanskog.

Debitantski film mladog Ivana Šahnazarova, naslednika Karena Šahnazarova, simbolično se zove “Rok”, što može da znači i “sudbina“ i “rokenrol“, a oba igraju veliku ulogu u ovoj priči koja prati jedan provincijski muzički trio u pohodu na uspeh.

Goruću temu migracija obrađuju dva filma takmičarske selekcije – “Šarmer” iranskog debitanta Milada Alamija koji govori o imigrantu koji pokušava da obezbedi sebi brak sa ženom iz Danske da bi mogao da ostane u Evropi, dok “Trg Amerika” Janisa Sakaridisa povezuje nekoliko priča koje se razvijaju u Atini, gde rastući broj imigranata podgreva tenzije.

Iz Hrvatske stižu dva Festova veterana sa novim filmovima - Branko Schmidt (Metastaze, Ljudožder vegetarijanac) predstaviće film “Agape”, a Nevio Marasović (The show must go on, Goran) ostvarenje “Comic Sans”. Shmidt se hvata u koštac sa kontroverznom temom- pedofilijom u katoličkoj crkvi - Goran Bogdan tumači sveštenika za čiju se naklonost bore dvojica tinejdžera koje glume Denis Murić i Pavle Čemerikić, publici poznati po filmu “Ničije dete”. Nevio Marasović, jedan od najtalentovanijih mladih reditelja u regionu, predstaviće novi film “Comic Sans” o grafičkom dizajneru koji kroz niz komičnih i dramatičnih događaja stiče novu perspektivu o odnosima sa svojim ocem, devojkom i drugim bliskim ljudima.

Debitantski film “Sezona lova” argentinske rediteljke Natalije Garahjole koja se bavi odrastanjem i stasavanjem problematičnog mladića koji nakon smrti majke odlazi da živi sa otuđenim ocem u divljini Patagonije.

Kineska rediteljka Vivijan Kju u filmu “Anđeli nose belo” hrabro istupa sa delikatnom pričom koja još uvek nije odobrena od strogog kineskog odbora za cenzuru, te je pitanje da li će ikad biti prikazana u njenoj rodnoj zemlji. Kroz priču o mladoj devojci koja postaje svedok seksualnog zlostavljanja dve devojčice, ali se plaši da će izgubiti posao ako otkrije istinu, Vivijan Kju ogoljava ozbiljne probleme kineskog društva, posebno ističući težak položaj žena.

U trci za nagrade 46. Festa su i Pol Šrejder (Taxi driver, American gigolo) sa novim filmom “Iskušenik” o patnji sveštenika jedne male crkve (Itan Houk) koga grize savest zbog smrti sina. Njegova vera biva još više uzdrmana kada jedan njegov parohijan izvrši samoubistvo. En Fontejn (Coco before Chanel, The Innocents) režirala je dramu “Marvin” o sazrevanju jednog mladića u ruralnoj Francuskoj, koja je prikazana u Veneciji u selekciji Horizonti i osvojila nagradu “Queer Lion”.

Marta Mesaroš (Diary for my children, Adoption) biće gošća 46. Festa, a predstaviće film “Aurora Borealis” – priču o jednoj porodici, njihovim tajnama i traumama, kroz zapravo dve priče koje se razvijaju u savremenoj Mađarskoj i 50-im godinama 20. veka.

Većina filmova u trci za nagrade nije za sada otkupljena za bioskopsko prikazivanje.

Nagradu Beogradski pobednik za najbolji film, kao i još šest nagrada (za režiju, scenario, glavnu mušku i žensku ulogu, najbolji debi i nagradu žirija), dodeliće žiri čiji su članovi: Milčo Mančevski, Jovan Jovanović, Elma Tataragić, Mila Turajlić i Gordan Kičić.

46. Fest prikazaće od 23. februara do 4. marta 116 premijernih filmova i deset klasika.

Cene karata su od 300 do 400 dinara – u zavisnosti od mesta i termina projekcije, dok 500 dinara koštaju za svečano otvaranje 23. februara u Sava centru filmom  “Tri Bilborda ispred Ebinga u Misuriju”, pričom o majci koja javno proziva lokalnu vlast zbog nerasvetljenog ubistva svoje ćerke..

Festivalski sajt je fest.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u PRILOGU (pdf)

(SEEcult.org)