Goranki Matić uručena nagrada Fondacije Tanja Petrović
Nagrada Fondacije Tanja Petrović za izuzetan doprinos afirmisanju kulture i umetnosti u medijima svečano je uručena 28. februara istoričarki umetnosti i fotografkinji Goranki Matić u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, u kojem će 24. marta biti otvorena njena retrospektivna izložba.
Upravni odbor Fondacije Tanja Petrović istakao je u obrazloženju fotografski doprinos Goranke Matić ličnom i kolektivnom sećanju, počev od novotalasnih 80-ih i burnih 90-ih godina 20. veka.
"Da nema Goranke, mislili bismo da smo delove svojih života samo odsanjali. A onda, kada gledamo njene fotografije, kao da je juče bilo: idoli novog talasa osamdesetih, svirke u Studentskom kulturnom centru, žurke, umetnici kojima se i danas divimo. I kako je vreme prolazilo: protesti, odlasci poznatih i nepoznatih ljudi iz Srbije, povratak vojnika sa ratišta, izbeglice, političari, pomračenje sunca, opet neki drugi protesti, radost, tuga. Sve to zajedno iz Gorankinog oka, kroz objektiv, njena je lična priča, intimna a istovremeno i naša, zajednička. Sama je priznala da je učila da stavlja film u aparat dok je snimala beogradske pekare, piljarnice, robne kuće, mesare, u kojima su posle Titove smrti u izlozima stajale njegove fotografije. 'Dani bola i ponosa', kako se zove ciklus tih fotografija, odmah je pokazao da se pojavila umetnica koja ima ne samo oko već i stav. Kasnije će, u novinarstvu, taj stav biti sastavni deo tekstova njenih kolega”, navela je u ume UO Fondacije Tanja Petrović Katarina Španić Ostojić.
Goranka Matić, kako je istaknuto, spojila je svojim radom sve: ona je umetnica - ciklusi njenih fotografija, neki intimni i nežni a neki provokativni i angažovani, našli su svoje mesto u istoriji umetnosti. Istovremeno, kao fotoreporterka i urednica fotografije, zapisala je sve što ne smemo da zaboravimo, istaknuto je u obrazloženju nagrade Goranki Matić, koju joj je uručila urednica Portala za kulturu Jugoistočne Evrope SEEcult.org Vesna Milosavljević, u ime prošlogodišnjeg dobitnika.
Ističući da joj je izuzetna čast da uruči nagradu Goranki Matić u ime portala SEEcult, Vesna Milosavljević joj je zahvalila za to što je fotografski pamtila za sve nas događaje od 80-ih naovamo, ali i za to što je kroz fotografije davala analizu društva i posebno kulturne scene. Ta analiza, kako je dodala, danas nedostaje i u tekstualnim i u vizuelnim sadržajima u medijima.
“Nadam se da će i ova nagrada, kao i izložba u MSU, biti inspiracija fotoreporterima i novinarima uopšte da se sa jasnijim stavom odnose prema stvarnosti koja postaje sve konfuznija i nerazumljivija”, rekla je Vesna Milosavljević.
Goranka Matić istakla je da joj nagrada Fondacije Tanja Petrović predstavlja izuzetnu čast, posebno zbog dosadašnjih dobitnika.
“Naravno, svi imamo sećanje na Tanju - i svi mi koji smo dobili nagradu, i članovi žirija, ali žiri je napravio izbor prethodnih laureata tako da sam ja porasla u svojim očima zahvaljujući ovoj nagradi”, rekla je Goranka Matić i pozvala sve na izložbu od 24. marta.
Retrospektiva Goranke Matić, kako je najavila kustoskinja MSUB-a Una Popović, biće postavljena na tri muzejska nivoa, a sadržaće pet segmenta, koji nisu hronološki, već žanrovski i stilski zasnovani.
Prema rečima Une Popović, obema joj je bilo zanimljivo da ne počnu priču na izložbi fotografijom, jer je poenta da je Goranka Matić istoričarka umetnosti, a njen profesionalni angažman vodio ju je i kroz novinsku fotografiju, i kroz autorsku fotografiju, tj. umetničku, kroz reportažu i kroz dizajn. Sve te celine čine izuzetno kompleksan i slojevit autorski opus, istakla je Una Popović, opisujući Goranku Matić kao hroničarku vremena i društvenih pojavnosti.
Izložba je podeljena po segmentima, uključujući rok fotografiju, odnosno novinske reportaže koje se tiču rok muzike, novog talasa i protagonista muzičke scene 80-ih. Poseban segment posvećen je samom Goranki Matić, koja krajem 70-ih započinje konceptualno promišljanje fotografije.
Ta performativnost i umetnički angažman dovešće je potom do aktivnosti i afiniteta koje će sprovesti kao novinski fotograf, a iz tog iskustva sa rok fotografijom i susretanja sa grupama i pojedincima, došla je do fotografija ulice, protesta, političkih dešavanja 90-ih…
Segmenti izložbe, kako je rekla Una Popović, omogućiće upoznavanje publike sa Gorankom Matić kroz fotografije rok muzičke scene 80-ih, zatim kroz portrete umetnika, političara, reditelja i pisaca, te kroz političku scenu 90-ih i rad u nedeljniku “Vreme”, te kroz peti deo koji je posvećen njenom autorskom radu, umetničkim fotografijama. Kao posebno zanimljivo, Una Popović navela je to što - koliko god Goranka Matić bila angažovana spolja i imala iskustvo u političkom, društvenom i kulturnom kontekstu 80-ih i 90-ih, toliko je njena umetnička fotografija introspektivna, zagledana u sebe…
Deo retrospektive posvećen je i izložbi koju je imala u Salonu MSU pere 17 godina, za koju je dobila Politikinu nagradu.
Goranka Matić svojevremeno je i radila sa Tanjom Petrović, u čiju je slavu nagrada i ustanovljena, nakon prerane smrti te novinarke, urednice i autorke u redakcijama kulture i izdavačkim kućama, koja je i kao gradski sekretar za kulturu Beograda posvetila profesionalni život kulturi i njenom medijskom promovisanju.
Goranka Matić počela je profesionalnu karijeru 80-ih godina u časopisu Džuboks, a nastavila je u Startu, Poletu, Svijetu... Bila je u prvoj postavi nedeljnika Vreme, gde je kao urednica fotografije provela 17 godina, a zatim je bila urednica fotografije u novinskoj kući Politika i u Radio-televiziji Srbije. Njen rad je naročito značajan u oblasti rok fotografije, pre svega tokom Novog talasa, a neke od njih obeležile su omote ploča najznačajnijih domaćih muzičara, poput Idola, U škripcu, Bajage i instruktora, Đorđa Balaševića…
Autorka je i kultnih fotografija o turbulentnim društveno-političkim zbivanjima na beogradskim ulicama tokom 90-ih godina 20. veka. Objavila je nekoliko knjiga.
Dosadašnji laureati nagrade Fondacije Tanja Petrović su: novinar, filmski i književni kritičar Milan Vlajčić, radijski autor Žikica Simić, urednica i autorka emisije "Trezor“ Bojana Andrić, novinar, rok kritičar i publicista Petar Peca Popović, teatrolog, pozorišni kritičar i umetnički direktor BITEF-a Ivan Medenica, novinar, kritičar i kolumnista Teofil Pančić i Portal za kulturu Jugoistočne Evrope SEEcult.
Osnivači Fondacije Tanja Petrović su: Antonela Riha, Vojka Pajkić Đorđević, Tamara Pupovac, Olivera Milošević, Katarina Španić, Borut Vild, Srdan Golubović i Jelica Greganović.
I ove godine dodelu nagrade pomogli su porodica Tanje Petrović, prijatelji Fondacije i Kompanija Contago.
Tanja Petrović preminula je u februaru 2013. u 46. godini. Bila je urednica onlajn izdanja “Politike”, a prethodno i dugogodišnja urednica Radija B92 i izdavačke kuće Samizdat B92. Bila je i sekretar za kulturu Beograda posle petooktobarskih promena 2000. godine, a nakon četvorogodišnjeg mandata se vratila u B92, gde je do 2006. bila urednica Samizdata.
Karijeru je započela na Studiju B. Bila je i urednica kulture na Trećem kanalu TV Beograd, gde je sarađivala u programu Festovizije, kao i saradnica BEMUS-a, BITEF-a, FEST-a, Tribine kompozitora, časopisa “Rock”...
Nagrada Fondacije Tanja Petrović tradicionalno se uručuje 28. februara, na dan njenog rođenja.
*Foto: Bojan Kovačević / SEEcult
(SEEcult.org)
