Njujorško-beogradski umetnik Dragan Ilić izveo je nedavno u Kvins muzeju umetnosti u Njujorku novi interaktivni performans u serijalu “Roboaction”, uz učešće specijalno kreiranog robota kao produžene ruke slikara i snimatelja. Robot je jedno vreme slušao komande koje mu je Ilić slao daljinskim upravljačem, a potom je nastavio akciju vodjen sopstvenom, veštačkom inteligencijom.
Performans “Roboaction 5” održan je 22. novembra u jednom od najvećih prostora Kvins muzeja umetnosti, koji se prostire na dva sprata, a publika je imala priliku da prati rad umetnika i robota sa balkona, kao i na skrinovima na kojima su uživo prenošeni snimci tri kamere. Jednom je snimao sam Ilić, a ostale dve bile su pričvršćene za specijalno kreirani, laboratorijski robot, pretvoren u napravu za crtanje sa pričvršćenim uljanim bojama-pisačima.
Ilić je kreirao robota kao svojevrsni produžetak svoje ruke, koji preuzima ulogu slikara, crtača i kamermana.
Prema rečima Ilića, robot je u početku poslušno sledio njegove komande daljinskim upravljačem, a neposredno pred početak performansa počeo je samostalnu akciju koja je trajala oko 45 minuta.
Ilićev snimak zabeležio je kosmičke elemente performansa, prateći slikarske uljane izraze robota na crnom platnu.
Publika je bila oduševljena neizvesnošću performansa i njegovom aluzivnošću na jedan od najvećih naučnih eksperimenata u istoriji čovečanstva - UHC - (Large Hadron Collider) - najveći i najmoćniji svetski akcelerator čestica, koji postavlja neka od osnovnih pitanja fizike.
Performans je, inače, bio sinhronizovan tako da referiše na zvuke iz spoljnog sveta, a izveden je na završnoj izložbi festivala novih medija “Fluid v2”, koji je posvećen interaktivnoj digitalnoj umetnosti i animaciji.
Osim Ilića, na jednodnevnoj izložbi “Internet, robotika, programiranje i tehnologija animacije” učestvovali su kao pozvani peformeri i Elextra, Heavy W8Bit, Sperm Whale i Sand Box Animator, a predstavljene su i interaktivne instalacije više umetnika i grupa, kao i audiovizuelna umetnost i animacije.
Ilić od sredine 70-ih samostalno i grupno izlaže širom sveta, a poslednjih godina boravi na relaciji Njujork-Beograd.
U Ritopeku je krajem oktobra nezvanično otvorio svoj International Test Site, jedinstvenu eksperimentalnu umetničku laboratoriju i izuzetan arhitektonski kompleks na vrhu brda na obali Dunava, koja bi od proleća sledeće godine trebalo da zaživi kao izložbeni, radionički i rezidencijalni prostor za programe umetnika i kustosa iz zemlje i sveta.
Ilić gradi ITS sopstvenim sredstvima, kao “work in progress” projekat zasnovan na arhitekturi kao procesu i ideji da živi u večitoj transformaciji.
Jedinstvena arhitektonska celina na ovim prostorima i svojevrsni
vidikovac sa veličanstvenim pogledom u spektru od 360 stepeni (na Pančevo i obalu Dunava, odnosno Avalu), ITS je i svojevrsna zadužbina samog umetnika koji je i protekle dve godine okupljao na tom prostoru i predstavljao radove eminentnih svetskih umetnika koji u različitim formama ispituju koegzistenciju visoke tehnologije i ljudskog tela.
Među njima je, u maju 2007. godine bio i poznati australijski umetnik Stelark (Stelarc), Ilićev prijatelj još iz vremena provedenog u Australiji 70-ih godina, gde se školovao na Umetničkoj akademiji u Kanberi i Filmskoj akademiji u Sidneju, na odseku za video umetnost.
Rođen 1948. u Grockoj, Ilić od 1977. živi i radi u Njujorku, gde je zauzeo važno mesto u krugovima tada veoma aktivnog umetničkog pokreta vezanog za Ist Vilidž, u kojem je sarađivao sa umetnicima i kritičarima poput Kiki Smit (Smith), Davida Vojnarovica (Wojnarowicz) ili Karla Mekormika (Carlo Mcormick).
Od 1974. je samostalno izlagao u Sidneju, Melburnu, Kanberi, Čikagu, Nujorku, Tokiju, Briselu, Parizu, Amsterdamu, Pusanu, Beogradu, Ljubljani...
Među njegovim učešćima na važnijim grupnim izložbama širom sveta izdvajaju se i “Deset jugoslovenskih umetnika” (Njujork, 1982), “Dokumenta 7” (predstavljanje galerije “Fashion Moda”, Kasel, 1982), “Ist Vildž u Santa Barbari” (Santa Barbara Museum of Modern Art, 1984), “20000 skulptura” (Galerija Civilian Warfare, Njujork, 1984), “Terminal Njujork” (Galerija Semafor. Njujork, 1985)…
Između ostalog, u Beogradu je u junu 2008. godine, u Centru za kulturnu dekontaminaciju, izveo performans “The People I Don't Like”, kojim je izazvao veliku pažnju javnosti, a ponovio ga je i krajem oktobra prošle godine u Galeriji Kapelica u Ljubljani, koja će biti i među prvim gostima ITS-a na proleće sledeće godine.
Sajt ITS-a je www.its-z1.org
Ilićevi radovi mogu se videti na sajtu www.draganilic.org, a predstavljen je i u Galeriji umetnika SEEcult.org
Na snimku: “Roboaction 5”, Ilićev performans u Kvins muzeju u Njujorku
(SEEcult.org)