Isidori Žebeljan nagrada Fonda Todor Manojlović

Nagrada za moderni umetnički senzibilitet Fonda “Todor Manojlović” za 2016. godinu biće svečano uručena 1. juna akademiku i kompozitorki Isidori Žebeljan, koja je 25. dobitnik tog prestižnog priznanja namenjenog stvaraocima iz različitih oblasti umetnosti čije delo ostvaruje autentičnu, provokativnu i prirodnu saglasnost sa bićem i stvaralaštvom Todora Manojlovića (1883-1968), pesnika, dramskog pisca, esejiste, književnog i likovnog kritičara i prevodioca, koji je ostavio za sobom značajnu, ali nedovoljno istraženu zaostavštinu.

Nagrada za moderni umetnički senzibilitet Fonda “Todor Manojlović” za 2016. godinu biće svečano uručena 1. juna akademiku i kompozitorki Isidori Žebeljan, koja je 25. dobitnik tog prestižnog priznanja namenjenog stvaraocima iz različitih oblasti umetnosti čije delo ostvaruje autentičnu, provokativnu i prirodnu saglasnost sa bićem i stvaralaštvom Todora Manojlovića (1883-1968), pesnika, dramskog pisca, esejiste, književnog i likovnog kritičara i prevodioca, koji je ostavio za sobom značajnu, ali nedovoljno istraženu zaostavštinu.

O laureatima nagrade, koju je osnovala Gradska narodna biblioteka "Žarko Zrenjanin", odlučuje Upravni odbor Fonda, uz aktivno učešće prethodnih dobitnika i angažman zaposlenih u Gradskoj narodnoj biblioteci “Žarko Zrenjanin”. UO Fonda čine: prof. dr Vladislava Gordić-Petković, književna teoretičarka i kritičarka, redovni profesor na Odseku za anglistiku Filozofskog fakulteta u Novom Sadu (predsednica), glumac Predrag Miki Manojlović, teatrolog, docent na odseku Dramaturgije Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu mr Boško Milin, književnik i prevodilac Vladimir Arsenijević i akademski slikar Radovan Živankić.

Nagrada će biti uručena Isidori Žebeljan 1. juna u Gradskoj kući u Zrenjaninu, uz muzički program u kojem će, uz laureatkinju, nastupiti i pripovedač, romansijer, solista i kamerni muzičar Borislav Čičovački i učenica Muzičke škole “Josif Marinković” Darija Čanji.

Nagrada se sastoji od novčanog iznosa, povelje i objavljivanja knjige laureata nagrade u ediciji “Feniks”, u okviru izdavačke delatnosti Gradske narodne biblioteke “Žarko Zrenjanin”.

Rođeni Bečkerečanin, ali po opredeljenju građanin Evrope, Todor Manojlović je svojom zrelošću i širinom poznavanja moderne književnosti i umetnosti, uticao na obnovu srpske poezije još u vreme Prvog svetskog rata. Učestvovao je u zamahu koji je modernistički pokret dobio u posleratnom periodu. Pojava prve drame Todora Manojlovića “Centrifugalni igrač” (1930) smatra se početkom moderne srpske drame. Pored Stanislava Vinavera, bio je najobrazovaniji pisac 20. veka na ovim prostorima, koji je pisao na nekoliko svetskih jezika.

Jedini je autor istorije moderne evropske i svetske književnosti (pre Huga Fridriha) i teoretičar koji je pre T. S. Eliota uspostavio osnove modernog shvatanja književne tradicije.

Fond “Todor Manojlović” započeo je rad i angažman 1991. godine, u cilju prikupljanja književne zaostavštine, proučavanja, objavljivanja, popularisanja dela i čuvanja imena Todora Manojlovića, imajući u vidu značaj njegovog dela i njegovih uticaja.

Najveći deo rukopisne zaostavštine Manojlovića danas se nalazi u zrenjaninskom Istorijskom arhivu, dok je enterijer radne sobe, zahvaljujući njegovoj sestri Veri Putić ustupljen na brigu Narodnom muzeju Zrenjanin koji čuva i prepisku, brojna dokumenta i nešto crteža koji su takođe pripadali Manojloviću. Dve godine nakon njegove smrti Narodni muzej je otvorio memorijalnu sobu Todora Manojlovića koja je 2014. rekonstruisana i dostupna posetiocima.

Dosadašnji dobitnici nagrade Fonda “Todor Manojlović” su: Miodrag Pavlović (za 1992. godinu), Milorad Pavić (1993), Miodrag B. Protić (1994), Đorđe Balašević (1995), Dušan Kovačević (1996), Marina Abramović (1997), Miroljub Todorović (1998), Momo Kapor (1999), Pavle Ugrinov (2000), Jovan Hristić (2001), Jovica Aćin (2002), Vida Ognjenović (2003), Miroslav Josić Višnjić (2004), Radovan Vučković (2005), Oto Tolnai (2006), Muharem Pervić (2007), Milena Marković (2008), Želimir Žilnik (2009), Mileta Prodanović (2010), Saša Rakezić alias Aleksandar Zograf (2011), Laslo Vegel (2012), Slobodan Tišma (2013), Festival “Dezire” u Subotici (2014) i David Albahari (2015).

  Fotografija sa proglašenja u Zrenjaninu (u spomen-sobi Todora Manojlovića) 

Isidora Žebeljan (Beograd, 1967) je privukla pažnju internacionalne javnosti svojom operom “Zora D.”, koju je poručila Genesis Foundation iz Londona, a premijerno je izvedena 2003. u Amsterdamu, u režiji Dejvida Pauntnija i Nikole Rab. Ista produkcija je te godine otvorila pedesetu sezonu Bečke kamerne opere.

Nakon uspeha opere “Zora D.”, Isidora Žebeljan neprekidno dobija porudžbine značajnih institucija i muzičkih festivala, kao što su Venecijansko bijenale (Konji Svetog Marka, iluminacija za orkestar, 2004), Festival u Bregencu (opera Maratonci, 2008; Zujte strune, za simfonijski orkestar, 2013), Dženezis Fondacija iz Londona (Pesma putnika u noći, za otvaranje izložbe Bila Vajole u Nacionalnoj galeriji u London, 2003 i Skomraška igra, za Academy of St Martin in the Fields, 2005), Univerzitet u Kentu (Polomka kvartet, 2009), Opera iz Gelzenkirhenu (opera Simon izabranik, 2009. i Nahod Simon, 2015), Holandski kamerni hor (Latum lalo, 2010), Accademia Musicale Chigiana Siena (opera Dve glave i devojka, 2012), City of London Festival (Kad je Bog stvarao Dubrovnik, 2013), Fondacija Berlinske filharmonije (Klin-čorba, 2014)...

Komponovala je za izuzetne muzičke ansamble kao što su: Bečki simfoničari, The Academy of St. Martin in the Fields, Brodski kvartet, Oktet Berlinske filharmonije, Holandski kamerni hor i London Brass. Njene kompozicije se redovno izvode po čitavoj Evropi, Izraelu, Dalekom Istoku i u Americi, uključujući i najprestižnije festivale.

Muziku Isidore Žebeljan izvodili su, između ostalih, Simfonijski orkestar iz Geteborga, Simfonijski orkestar RAI Torino, Janačekova filharmonija, Beogradska filharmonija, Nova filharmonija Vestfalije, No Borders Orchestra, Lutoslavski kvartet, Nieuw Ensemble (Amsterdam), Zagros Ensemble (Helsinki), ansambl Sentieri selvaggi (Milano), dirigenti David Porselajn (Porcelijn), Pol Danijel (Paul Daniel), Kristof Popen (Christoph Poppen), Pjer-Andre Valad (Pierre-André Valade), i solisti kao što su Štefan Dor (Stefan Dohr), solo hornista Berlinske filharmonije, klarinetisti Huan Enrik Ljuna (Joan Enric Lluna), Alesandro Karbonare (Alessandro Carbonare), violinista Danijel Roulend (Daniel Rowland)…

Ekskluzivni izdavač njene muzike je Ricordi–Universal.

(SEEcult.org)