Kako je to moguće...
Plakati za Jugoslovensku kinoteku iz 60-ih godina 20. veka, čiji su autori Josip Zoza Pilasanović i Darko Marušić, među atrakcijama su programa šeste Beogradske internacionalne nedelje arhitekture (BINA), odnosno izložbe “Kako je to moguće…” koja će biti otvorena od 5. do 15. maja u foajeu Dvorane Kulturnog centra Beograda.
Plakati za Jugoslovensku kinoteku iz 60-ih godina 20. veka, čiji su autori Josip Zoza Pilasanović i Darko Marušić, među atrakcijama su programa šeste Beogradske internacionalne nedelje arhitekture (BINA), odnosno izložbe “Kako je to moguće…” koja će biti otvorena od 5. do 15. maja u foajeu Dvorane Kulturnog centra Beograda.
Prema navodima kustosa izložbe Miodraga Bate Kneževića, 60-ih godina prošlog veka stvarao se novi vizuelni jezik i kôd razumevanja koji su najbolje vidljivi na ulici. Dominantan na toj ulici je plakat, najatraktivnija forma grafičkog dizajna, za koji se može reći da je vizuelni jezik ulice. Kao ni jedan drugi segment umetnosti, plakat je uticao na stvaranje opšte likovne osetljivosti i na razumevanje simbola.
Reč je o filmskom plakatu, rađenom samo u originalu, što znači da mu je rok upotrebe bio veoma kratak. Bio je postavljen u vitrine Muzeja Jugoslovenske kinoteke u Kosovskoj ulici i davao je informacije ljubiteljima filma šta je na programu svakog dana u toj nedelji.
Plakati na izložbi “Kako je to moguće…” dela su nastajala u jednom dahu, sa neverovatno velikim i zbirnim osećajem za narativnost, crtež, boju, kao i za kompoziciju sa retko dobro postavljenom tipografijom. Poseduju krajnje promišljen intenzivan vizuelni jezik i urađeni su štedljivim i oskudnim sredstvima, što u umetničkom stvaralaštvu znači izostavljanje dekorativnosti.
Odlikuju ih maštovite, čiste i jasne forme sa uzajamnom zavisnošću upotrebljivih pojmova i oblika kojima, prema rečima profesora Juliana Palke, nije potrebno ništa dodati i ništa oduzeti.
Posetioci izložbe mogu videti Pilasanovićeve plakate za filmove “La Tulipe” (Fanfal lala) u režiji Kristijana Žaka, kao i za prvi jugoslovenski film “Slavica” sa mladom glumicom Irenom Kolesar u glavnoj ulozi, te za film Žaka Tatija “Praznični dan”.
Marušić, koji je jedan od osnivača i autora projekta BINA, zastupljen je plakatima za filmove “Veštica” Benjamina Kristensena, “Krojač za dame” sa Fernandelom u glavnoj ulozi, u režiji Žana Bajera, kao i za filmove “Džez pevač” i “Onaj koji mora da umre”.
Josip Pilasanović, rođen 1940. godine u Somboru, diplomirao je na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, a profesionalnu delatnost počeo je u projektantskoj ekipi arh. Branislava Jovina i inž. Jovana Katanića. Potom se zaposlio u Beograd-putu i sa istom ekipom radio na studiji beogradskog metroa. Krajem 70-ih, sa arhitektom Slobodanom Lazarevićem Kićom, radio je na autorskom projektu BAS-JUG u Beogradu. Kratko je bio zaposlen u projektantskom birou CIP, a određeno vreme bio je u statusu slobodnog umetnika.
Osnovao je 1992. biro ARP u Beogradu, a 1995. i biro YUMAC u Budimpešti.
Član je strukovnih organizacija i dobitnik više nagrada na javnim konkursima i nagrada strukovnih organizacija, a od 1971. godine član je ULUPUDS-a.
Pored strukovne delatnosti, bavi se grafičkim i primenjenim dizajnom.
Darko Marušić, rođen 1940. godine u Omišu u Hrvatskoj, diplomirao je 1965. na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, na kojem je bio i redovni profesor do penzionisanja.
Član je likovno-grafičke sekcije ULUPUDUS-a, redovni član Akademije inženjerskih nauka Srbije i UO Društva arhitekata Beograda.
Dobitnik je Velike nagrade Saveza arhitekata Srbije za životno delo 1993. godine, kao i niza drugih nagrada i priznanja.
BINA obuhvata od 5. do 15. maja oko 40 programa - izložbi, predavanja, radionica, tribina, projekcija filmova, šetnji sa domaćim i inostranim eminentnim predavačima i izlagačima...
BINA je zamišljena kao platforma za razmenu kritičkih stavova, ideja i bolje razumevanje starih, ali i aktuelnih svetskih praksi i trendova u zemljama bivše Jugoslavije, regionu i Evropi.
Šesta BINA je svojevrstan medijator između istorijskog iskustva, sadašnjeg trenutka i održive budućnosti, na šta ukazuje i njen slogan “Održivo/neodrživo”.
Među učesnicima su renomirane arhitekte i istoričari arhitekture iz Srbije, regiona i Evrope, kao što su Boris Podreka, Jan Jongert, Birgit Rusten,Volfgang Čapeler…
Prostori u kojima će BINA biti održana su KCB, Muzej grada Beograda, Muzej istorije Jugoslavije, galerije O3one i Eurocentar, opštine Stari grad i Novi Beograd, Centar za kulturnu dekontaminaciju…
Sajt manifestacije je www.bina.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, odnosno OVDE
*Foto: Darko Marušić, plakat za film “Veštica”
(SEEcult.org)
