Muzej moderne i savremene umetnosti (MMSU) u Rijeci objavio je u završnici retrospektivne izložbe “Tomislav Gotovac: Anticipator kriza” istoimenu publikaciju nastalu saradnjom kustosa, kritičara, istoričara umetnosti, teoretičara i umetnika, čime se ističe složenost i interdisciplinarnost Gotovčevog rada koji se odvijao između filma, performansa, fotografije i likovnih umetnosti u vremenu samoupravnog socijalizma, postsocijalizma, tranzicije i početka globalne krize.
Fokus knjige “Tomislav Gotovac: Anticipator kriza” je na kritičkim, kustoskim i teorijskim nivoima prezentovanja i interpretiranja njegovog života i dela. Knjiga nastoji da pokaže umetničko delovanje Gotovca (Sombor, 1937 – Zagreb, 2010) kao anticipaciju savremenih umetničkih, kulturalnih i društvenih promena koje vode od društva stabilnosti 1960-ih godina do savremenog društva globalne i evropske krize. Time se umetničko delo Gotovca, kako je naveo MMSU, pokazuje u istorijskoj i anticipatorskoj perspektivi.
Tekstovi su svrstani u četiri celine, od kojih se u prvoj – “Memorija: moć umetnika”, suočavaju individualna sećanja na Gotovca sa istorizacijom njegovog dela i konteksta hrvatske i internacionalne neoavangarde. Druga celina, nazvan “Film: eksperimentalni i / ili antifilm”, prezentuje istraživanja izvornog, što znači filmskog rada Gotovca u hibridnom polju fascinacija američkim filmom, eksperimentalnim filmom i antifilmom. Treća celina, “Između: taktički postmediji” prati razvoj Gotovčevog umetničkog rada u međuprostorima različitih medijskih i umetničkih praksi od kolaža, intervencija, performansa do aproprijacije. Poslednja celina, “Rekonstruisani subjekt: zavera slike sveta” ukazuje na afektivnu prirodu Gotovčevog života i umetničkog rada koja vodi od sasvim intimnog čina do mitologizacije vlastitog života i ljudskog bivanja u svetu skrivenih i otkrivenih političkih, seksualnih i, svakako, umetničkih zavera.
Urednički tim čine: Miško Šuvaković, Darko Šimičić, Ksenija Orelj i Nataša Šuković, a autori tekstova su i: Goran Petercol i Goran Trbuljak, Diana Nenadić, Marija Katalinić i Boris Ružić, Ana Janevski, Janka Vukmir, Ana Ofak, Andrej Mirčev, Suzana Milevska i Suzana Marjanić.
Knjiga je glavna publikacija retrospektivne izložbe “Anticipator kriza – Kuda idemo ne pitajte” kojom je 22. septembra otvoren novi prostor MMSU u delu kompleksa nekadašnje fabrike “Rikard Benčić”.
Gotovčev rad Égalite, fratérnité, libérté, jebali te (pad Bastilje), foto: MMSU
Dosad najsveobuhvatnija Gotovčeva izložba “Anticipator kriza – Kuda idemo ne pitajte” donosi presek njegove 60 godina duge umetničke prakse, kombinujući ranije sa starijim radovima, manje poznate s ključnim delima, javne akcije s njihovim produžecima u novinama i dokumentima sudskih procesa.
Radovi na izložbi, čiju je postavku osmislila beogradska grupa Škart, pozajmljeni su iz Kolekcije Sarah Gotovac, Instituta Tomislava Gotovca, Arhiva Moja zemlja Štaglinec, Moderne galerije u Ljubljani, Muzej savremene umetnosti u Zagrebu, Kulturnog centra Vela Luka, kao i iz kolekcija Damira Čargonje, Vere Robić Škarice i Darka Šimičića.
Izložba je otvorena do 26. novembra, a kao i knjiga o Gotovcu, realizovana je u saradnji sa društvom Rijeka 2020.
Nakon riječke premijere, izložba će biti održana u Usti na Labi u Češkoj, u saradnji sa House of Arts i Fakultetom likovnih umetnosti i dizajna.
(SEEcult.org)