Nagradu 64. Međunarodnog sajma knjiga u Beogradu za izdavača 2019. godine dobila je izdavačka kuća Laguna, a za izdavački poduhvat ravnopravno su nagrađeni deseto kolo edicije “10 vekova srpske književnosti”, u izdanju Matice Srpske iz Novog Sada, i “Prozna dela srpskih naučnika”, u izdanju Službenog glasnika i Univerzitetske biblioteke “Svetozar Marković” iz Beograda.
Laguna je proglašena izdavačem godine uz obrazloženje žirija da je ove godine prisutna sa više od 4.000 naslova, od kojih je čak 80 novih, a u prethodnih 12 meseci objavila je 372 nove knjige, bez ponovljenih naslova.
I ove godine Laguna ima niz autora ovenčanih najznačajnijim književnim nagradama, među kojima su dobitnik Nobelove nagrade za književnost za 2019. godinu Peter Handke sa romanom “Veliki pad”, te Margaret Atvud, ovogodišnja dobitnica Bukerove nagrade.
Navodeći da Laguna sledi “dugogodišnju tradiciju da u podjednakoj meri promoviše domaće i strane pisce, kao i popularne knjige kojima privlači veliko interesovanje široke čitalačke publike”, žiri je istakao da ta izdavačka kuća ima niz zasebnih edicija vrednih pažnje - od popularne nauke, dela klasika do literature za decu i mlade.
“Posebna zasluga za popularizaciju knjige jeste kontinuirano otvaranje knjižara širom Srbije, čime ovaj izdavač zajedno sa nekoliko drugih, donekle uspeva da popuni prazninu ne samo u našem izdavaštvu već i u knjižarstvu nastalu posle nestanka velikih državnih izdavačkih i knjižarskih kuća krajem 20. veka”, naveo je žiri i pohvalio Lagunu i za promovisanje kulture čitanja “organizovanjem niza korisnih manifestacija kao što je Noć knjige”.
Žiri 64. Međunarodnog beogradskog sajma knjiga, koji su činili prof. dr Dragan Simeunović (predsednik), Jasmina Ninkov, Miljurko Vukadinović, prof. dr Zorana Opačić i Marina Vulićević, u uži izbor uvrstio je bio i izdavačke kuće: Arhipelag, Klio, Geopoetika i Službeni glasnik.
Laguna je odnela i nagradu za najbolju dečju knjigu, koja je dodeljena Sonji Ćirić za roman “Neću da mislim na Prag”, uz obrazloženje žirija da ga karakterišu veština strukturiranja i polifonijsko pripovedanje.
Sonja Ćirić
“Posebno važna ideja ove knjige, utoliko značajnije zato što nastaje u dobu krize čitanja, jeste pokušaj vraćanja mladih čitalaca ljubavi prema knjigama i ukazivanje na njen značaj u sazrevanju (nužno je, smatra junakinja, učiti decu da vole knjige). Mlada junakinja (dopunski pripovedač) svoja plemenita stremljenja i ciljeve, vršnjačke dileme i porodične, egzistencijalne probleme razrešava sopstvenim pripovednim umećem, čime roman Sonje Ćirić vraća nadu u moć književnosti”, istakao je žiri, koji je ravnopravno nagradio knjigu Nikolete Novak "Poziv", u izdanju Pčelice, uz obrazloženje da je posvećen "potrazi za sopstvom mladog junaka, čime dobija na aktuelnosti u vremenu destabilizacije integriteta mladih generacija".
Autori Lagune na 64. Sajmu knjiga
Nagrada za izdavački poduhvat godine, dodeljena je desetom kolu edicije “10 vekova srpske književnosti” Matice srpske, uz obrazloženje da, uz 121 naslov prve serije, donosi još 60 imena pisaca koji su rođeni pre 1930. godine. Deseto kolo sadrži dela: Aleksandra Piščevića, Save Tekelije, Anke Obrenović, Pavla Solarića, Jovana Došenovića, Jovana Pačića, Jovana Hadžića, Jovana Subotića, Vasilija Subotića, Lazara Komarčića, Pere Todorovića, Radomira Konstantinovića, Milovana Glišića, Radoja Domanovića, Milorada Pavića, Novice Tadića, Ive Andrića, Anice Savić Rebac.
Ravnopravno je nagrada za izdavački poduhvat dodeljena Proznim delima srpskih naučnika, u izdanju Službenog glasnika i UBSM, projektu posvećenom predstavljanju malo poznatog književnog talenta brojnih srpskih naučnika - Ruđera Boškovića, Josifa Pančića, Jovana Žujovića, Stojana Novakovića, Mihajla Petrovića Alasa, Slobodana Jovanovića, Mileve Marić, Nikole Tesle, Jovana Cvijića, Tihomira Đorđevića, Laze Lazarevića, Milutina Milankovića, Vladana Đorđevića, Mihajla Pupina, Branislava Petronijevića, Anice Savić Rebac, Ksenije Atanasijević, Ivana Đaje, Atanasija Stojkovića, Radovana Samardžića, Pavla Savića, Dušana Kanazira, Dragoslava Srejovića i Gorana Milašinovića.
U užem izboru za izdavački poduhvat godine bila su i Sabrana dela Rastka Petrovića, u izdanju Presinga, Beogradski parimejnik, u izdanju Narodna biblioteke Srbije i Platoneuma, te “Lice rata - ratna fotografija u Srbiji 1912-1913/1914-1918" Milene Marjanović, u izdanju Prometeja i RTS-a.
Nagrada za najboljeg izdavača iz dijaspore ravnopravno je dodeljena za Izabrana djela arhiepiskopa Cetinjskog i mitropolita Crnogorsko-primorskog Amfilohija, u izdanju IIU Svetigore sa Cetinja, "Great Serbian Short Stories" Branka Mikašinovića, u izdanju New Avenue Books, te za knjigu "Ljubomir Stojanović, Stare srpske povelje i pisma", fototipsko izdanje koje je priredio Rade Mihaljčić, u izdanju Zadužbine “Petar Kočić” iz Republike Srpske.
Posebna priznanja za doprinos u oblasti nauke ravnopravno su dodeljena za knjige "Rodolf Arčibald Rajs - izabrana dela", u izdanju Zavoda za udžbenike i Kriminalističko-policijskog univerziteta, te za knjigu "Dobrica Ćosić - između politike i književnosti" Zorana Avramovića, u izdanju Zavoda za udžbenike.
Specijalna priznanja za izdavača, knjigu ili strip u 2019. godini dodeljena su knjigama “Popis vojnih i civilnih gubitaka Kraljevine Srbije u ljudstvu u Prvom svetskom ratu”, u izdanju Medija centra “Odbrana”, i “78 dana Apokalipse - istina optužuje, NATO bombardovanje Jugoslavije 1999”, u izdanju Asocijacije “Srpska veza” iz Beograda i “Prometeja iz Novog Sada.
Nagrada “Bogdan Kršić” za najlepšu knjigu na 64. Sajmu knjiga, koju je dodelio žiri u sastavu: prof. FPU Jugoslav Vlahović (predsednik), Olivera Batajić Sretenović i Tijana Kojić, docenti na FPU, dodeljena je knjizi “Dobrosav Bob Živković”, u izdanju Kreativnog centra, u grafičkoj opremi Dušana Pavlića.
Monografsko izdanje o radu ilustratora Dobrosava Boba Živkovića pojavilo se u trenutku kada Kreativni centar slavi 30 godina postojanja, i u trenutku kada je veliki opus tog autora predstavljen na izložbi u Muzeju primenjenih umetnosti u Beogradu. Žiri je istakao ideju Kreativnog centra da jedan tako značajan jubilej proslavi isticanjem ilustracije kao jednog veoma važnog segmenta knjige, čime nagrada Sajma knjiga predstavlja dvostruko priznanje.
“Ova knjiga svojim obimom i likovno-grafičkom opremom na adekvatan način predstavlja veliki opus Boba Živkovića, koji je postao deo memorije mnogih generacija ljubitelja knjige. Tipografske forme, koje prate ilustracije iz knjiga i predstavljaju autorove pojašnjenja o procesu rada, stoje elegantno na strani. Deo monografije sa autobiografskim pristupom je redak u knjigama ove vrste i može poslužiti i kao edukativno štivo, posebno mladim ilustratorima”, istakao je žiri.
Kreativni centar odneo je i nagradu za najlepšu dečju knjigu – za “Dar-Mar” autorke Dragane Mladenović, koju je ilustrovao Boris Kuzmanović.
Prema navodima žirija, u velikom broju dečjih izdanja ova knjiga se odmah izdvojila kao specifičan autorski primer. Koncept knjige je osmišljen tako da svaka strana predstavlja jednu vizuelnu senzaciju eklektičnog stila. Tipografija osnovnog teksta je diskretna, iako ne umanjuje jačinu pesama, a nadopunjena je i drugim, različitim tipografskim formama kolažnim i rukom crtanih. Slova se na taj način nadopunjuju sa kolažnim ilustracijama sastavljenim od elemenata fotografije i raznolikih crteža, dajući prikazanom novo značenje. Na ramovima ilustracija prisutna je jedna nova grafička ornamentika.
Specijalno priznanje za mladog dizajnera dodeljeno je Andreju Doliinki za knjigu “Cimanje slike” Pavla Levija, u izdanju Multimedijalnog instituta iz Zagreba i Fakulteta za medije i komunikacije iz Beograda.
Dolinka je, kako podseća žiri, već dugi niz godina prisutan na dizajnerskoj sceni savremenim i inovativnim rešenjima knjiga i kataloga Muzeja savremene umetnosti i drugih izdavača, gradeći prepoznatljiv stil. Knjiga “Cimanje slike” na pravi način oslikava grafičke principe oblikovanja, koji su u apsolutnoj harmoniji sa sadržajem posvećenog slici u drugačijim kontekstima. Poglavlja o mediju slike dizajner je svojim umećem objedinio u skladnu grafičku celinu, dajući im prepoznatljiv vizuelni karakter. lako knjiga obiluje različitim tipovima tipografije, nenametljivo i pregledno stoji na stranama ispunjavajući funkciju komunikacije i informacije. Naročito se ističe izbor materijala za opremu knjige, kako za korice (upotrebom srebrne boje i drugačijeg materijala za presvlačenje rikne), tako i za unutrašnji deo knjige, istakao je žiri u obrazloženju.
*Foto: Laguna
(SEEcult.org)