Mara Rosandić, prva dama srpske fotografije
Galerija Artget Kulturnog centra Beograda započinje novu izlagačku sezonu, pod vođstvom ovogodišnje umetničke direktorke Milene Marjanović, izložbom prve školovane fotografkinje u Srbiji i jedne od prvih na Balkanu - Marije Mare Rosandić (Ruma, 1883 – Beograd, 1954).
Marija Mara Rosandić bila je stručna saradnica prvog srpskog foto-časopisa Fotografski pregled, osnivačica prvog foto-kluba u Srbiji 1928. godine – Beogradskog foto-kluba, te jedina i prva žena članica njegovog Upravnog odbora.
Imala je svoj foto-atelje, najpre u Zagrebu, a zatim je nekoliko promenila i u Beogradu.
Bez obzira na te podatke, njen lik i delo nisu poznati široj javnosti, iako je bila i supruga velikog vajara Tome Rosandića ̶ autora skulpture “Igrali se konji vrani i sa njima div junaci” (1939) koja se nalazi ispred Narodne skupštine Srbije. Gotovo sva njegova dela je, kako ističe Milena Marjanović, znalački snimila, a fotografski je portretisala i beogradsku elitu posle Prvog svetskog rata, u vreme kada su scenom zračili Crnjanski, Vojnović, Krakov, Žanka, kraljevska porodica… Bila je njihov prijatelj, ali i umetnica koju su veoma poštovali.
Izložba “Marija Mara Rosandić, prva dama srpske fotografije” u Artgetu, autorski istraživački projekat Milene Marjanović, obuhvata dela iz brojnih muzejskih i privatnih kolekcija u Beogradu i Zagrebu, a biće otvorena od 14. februara do 7. marta.
Marija Mara Rosandić, Porodica, © Kolekcija M. Jurišića
Istoričarka umetnosti Milena Marjanović diplomirala je na Katedri za modernu umetnost Grupe za istoriju umetnosti Filozofskog fakulteta u Beogradu, a postdiplomske studije pohađala je na Filozofskom fakultetu “La Sapienza” u Rimu. Godinama se bavi novinarstvom, a značajno mesto u njenom radu zauzimaju i pripreme izložbi kao što su Perspektive VI, Otkupi i pokloni Narodnog muzeja, te retrospektive Tafila Musovića u "Cvijeti Zuzorić" i Milene Pavlović Barili u Rimu i Parizu.
Autorka je tekstova u monografijama Tafila Musovića, Marije Kristine Karlini, Konstantina Brankušija, Biljane Vilimon, “Kolekcionar kao kustos i selektor”, studijskog teksta “Memorija u tranziciji – između entuzijazma i novčanika”… Prevela je više knjiga likovne kritike i teorije umetnosti (Đulio Karlo Argan - Studije o modernoj umetnosti, Filiberto Mena - Proricanje estetskog društva i Analitička linija moderne umetnosti, Đulio Karlo Argan i Akile Bonito Oliva - Moderna umetnost 1770-1970 i Akile Bonito Oliva - Muzeji).
U fotografiji, kao posebnom segmentu njenog profesionalnog interesovanja, ističu se selekcije fotografija za međunarodnu izložbu Dosije Srbija - Procena stvarnosti devedesetih i 30 foto-portreta/portfolija za mesečnik “Status”.
Za izložbu “Slikari, ratnici, svedoci” u Galeriji SANU, Milena Marjanović je bila autorka segmenta posvećenog fotografiji, za koji je radila selekciju i postavku fotografskog materijala, tekst u katalogu “Istorija u žarištu objektiva” sa katalogom foto-biografija i medijaciju više pratećih programa.
*Naslovna fotografija: Marija Mara Rosandić, Autoportret, © Kolekcija Miroslava Aleksandrića
(SEEcult.org)
