Alternativni načini finansiranja i razmene dobara, zasnovani na peer-to-peer (P2P) konceptu, tema su predavanja koje će 3. oktobra na Fakultetu tehničkih nauka u Novom Sadu održati Michel Bauwens, jedan od osnivača i vodećih aktivista P2P fondacije i Commons Strategies grupe.
Bauwens će predstaviti i razvojne koncepte za koje se te organizacije zalažu.
Kao što je pronalazak štampe i pratećih tehnologija duboko preobrazio ekonomsku, društvenu i duhovnu sliku Evrope 16. veka, tako i transformativni uticaj peer-to-peer (P2P) tehnologije pretenduje da izmeni temelje savremenog društva.
Od peer proizvodnje do alternativnih finansija (crowdfunding, socijalno kreditiranje, peer-to-peer valute poput bitcoin-a), pa sve do distributivnog upravljanja putem Phyles2 socijalnog koncepta, horizontalno uređenje društvenih praksi se sve češće sudara sa vertikalnim institucijama, što vodi ka konfliktnim “dijagonalnim adaptacijama” koje predstavljaju trenutni balans društvenih snaga. Budući scenariji se mogu definisati oko barem četiri modela: netarhični kapitalizam, distributivni kapitalizam, fleksibilna lokalizacija i commons-oriented ekonomija (ekonomija orijentisana ka zajedničkim dobrima).
Za organizacije poput P2P fondacije i Commons Strategies grupe, kojima i sam Bauwens pripada, samo poslednji navedeni scenario može garantovati održivu biosferu sa egalitarnim društvenim ishodom koji maksimalno zadržava materijalna dostignuća modernosti.
To će u najvećoj meri i biti tema predavanja “Četiri scenarija za neizbežnu P2P budućnost”, koje organizuje Institut za fleksibilne kulture i tehnologije “Napon”.
Bauwens u eseju “Politička ekonomija peer proizvodnje” predstavlja P2P fenomen kao nadolazeću alternativu kapitalističkom modelu društva, iako tvrdi da “peer ekonomija u mnogome zavisi od tržišta pošto stvara proizvodnu vrednost uglavnom kroz nematerijalnu proizvodnju, neuspevajući da obezbedi direktnu zaradu za proizvođače”.
Bez obzira na to, Bauwens izražava stav da je zavisnost obostrana: kapitalistički sistem i tržišne ekonomije su takođe zavisni od P2P proizvodnje, naročito od mreža za distribuciju obrade informacija. Zbog toga se P2P ekonomija može posmatrati kao proširenje, ili kao već postojeća sfera proizvodnje softvera otvorenog i/ili slobodnog koda, kao i drugih nematerijalnih dobara. Ta ideja obrađena je i u eseju “P2P i ljudska evolucija”, koji proširuje P2P koncept izvan okvira kompjuterske tehnologije.
Bauwens vidi egalitarno umrežavanje kao potpuno novi modalitet društvenog odnosa koji redefiniše način na koji se organizuju društvene zajednice danas. Iz toga proizilazi da bi taj inovativni oblik nereprezentativne demokratije mogao biti ključni sastojak u pronalaženju rešenja za tekuće globalne izazove, kao i nove, progresivne etike koja predstavlja najviše aspiracije budućih generacija.
Bauwens je osnivač P2P Fondacije i sarađuje sa brojnim svetskim stručnjacima u proučavanju “peer proizvodnje” (peer production), pitanja upravljanja i svojine. Radio je kao analitičar za Informativnu agenciju SAD, bio je strateški menadžer Internet biznisa za Belgacom, a radeći za British Petroleum kreirao je jedan od prvih virtuelnih informativnih centara.
Danas je poznat kao jedan od pionira “dotcom” preduzetništva u Evropi.
Nekadašnji je urednik prvog evropskog magazina o digitalnoj konvergenciji koji je izlazio na holandskom i francuskom jeziku u Beneluksu i Francuskoj.
S Frankom Theysom je kreirao tročasovni dokumentarac “TechnoCalyps” koji se bavi metafizikom tehnologije.
Držao je predavanja o antropologiji digitalnog društva studentima postdiplomskih studija na ICHEC u Briselu i Payap i Chiang Mai Univerzitetima na Tajlandu. Na istu temu je, kao ko-urednik sa Salvinom Salvaggiom, objavio i antologiju na francuskom jeziku “Antropologija digitalnog društva”.
Bauwens je autor brojnih onlajn eseja, uključujući svoju osnovnu tezu “P2P i ljudska evolucija” (Peer to Peer and Human Evolution) i “Politička ekonomija peer proizvodnje” (The Political Economy of Peer Production).
Uređivao je i mejl-bilten “Pluralities-Integration newsletter” do 2007. godine, kada je prestao da izlazi.
Trenutno je stručni saradnik Univerziteta u Amsterdamu, a od 2009. je predavač na Dhurakij Pundit Univerzitetu u Tajlandu, gde asistira u razvoju Azijskog instituta za predviđanja (Asian Foresight Institute).
Predavanje Bauwensa u Novom Sadu je deo međunarodnog projekta “Tehno-ekologije” koji “Napon” realizuje u saradnji sa organizacijama: RIXC (Letonija), Baltan Laboratories (Holandija), Ars Longa (Francuska) i Finnish BioArt Society (Finska).
“Napon” je osnovan 2006. kao neprofitna organizacija čiji je cilj naučno i stručno usavršavanje u oblasti kulture medija i informacijskih i komunikacijskih tehnologija radi individualnog i društvenog razvoja podizanjem nivoa svesti građana o pravilnom tumačenju medija i novih tehnologija. Napon istražuje nove načine kolaboracije i produkcije u umreženom društvu.
Podršku projektu pružili: Program za kulturu Evropske unije, Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i Fakultet tehničkih nauka Novi Sad.
(SEEcult.org)