Obeležavanje “Godine filma” u Srbiji, povodom stogodišnjice prvog srpskog igranog filma, počeće 6. juna otvaranjem nove zgrade Jugoslovenske kinoteke u Uzun Mirkovoj, najavilo je Ministarstvo kulture.
Ministar kulture Nebojša Bradić imenovao je 2. februara članove Odbora za obeležavanje “Godine filma”, saopštilo je Ministarstvo na svom sajtu.
Odbor čine: glumci Milena Dravić i Velimir Bata Živojinović, reditelji Dejan Kosanović, Goran Paskaljević, Srđan Karanović, Goran Marković i Emir Kusturica, scenarista Gordan Mihić, filmski kritičar Milan Vlajčić i direktor Jugoslovenske kinoteke Radoslav Zelenović.
“Godina filma” proglašena je povodom stogodišnjice nastanka prvog srpskog igranog filma “Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa”, u režiji Čiča Ilije Stanojevića. To je ujedno i prvi igrani film na Balkanu.
Ministarstvo kulture započeće obeležavanje “Godine filma” 6. juna - na Dan Jugoslovenske kinoteke, kojim se obeležava i godišnjica prve filmske projekcije u Beogradu i na Balkanu.
Film “Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa” (1911) pronađen je u Austrijskom filmskom arhivu u Beču gotovo 90 godina posle nastanka, a prema najavi direktora Jugoslovenske kinoteke, restaurisana kopija biće objavljena i na DVD-ju.
Kinoteka je pokrenula i inicijativu da Pošta Srbije objavi jubilarnu marku s plakatom filma “Karađorđe”, kao i da se postavi spomen-ploča ispred Bezistana, gde su 1911. snimljene neke scene iz te istorijske drame, koja je izrađena u najčuvenijoj fabrici u to vreme u svetu - “Pate Frer” u Parizu.
Kinoteka je predložila i osnivanje nagrade “Čiča Ilija Stanojević”, koja bi bila pandan Dobričinom prstenu u oblasti dramskih umetnosti.
Takođe, Kinoteka će predložiti da se u Osečini, odakle je Čiča Ilija Stanojević, podigne spomenik i pokrene manifestacija “Čiča Ilijini dani”.
Pokrenuta je i inicijativa da se jedna ulica u Beogradu nazove Čiča Ilija Stanojević.
Kinoteka, između ostalog, brine i o grobnim mestima autora filma koji nemaju potomke, pa će, kako je ranije najavljeno, urediti i grob Čiča Ilije Stanojevića na Novom groblju u Beogradu.
Povodom jubileja, najavljena je i edicija o Svetozaru Botoriću - omaž prvom srpskom producentu, a Kinoteka je pokrenula i inicijativu da se ustanovi lista najboljih sto srpskih filmova u proteklih sto godina, što znači da će se prvi put rangirati filmovi snimljeni pre “Slavice”.
Stogodišnjici igranog srpskog filma biće posvećen i Kinotekin jedinstveni Festival nitratnog filma, a biće priređene i izložbe posvećene jubileju (o Karađorđu kao prvom srpskom igranom filmu, izložba plakata povodom stogodišnjice srpskog igranog filma i izložba posvećena najznačajnijim autorima), koje će gostovati u Republici Srpskoj, Crnoj Gori...
Kinoteka je do kraja 2010. godine, inače, uz podršku Ministarstva kulture, završila restauraciju 60 srpskih filmova, počev od “Pop Ćire i pop Spire” do “Ko to tamo peva”.
Sajt Jugoslovenske kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)