Otvoren 63. BFDKF

Beogradski festival dokumentarnog i kratkometraznog filma (BFDKF) svečano je počeo 20. marta u Domu omladine Beograda, a prema novoj koncepciji, do 26. marta prikazaće oko 110 ostvarenja, od kojih je 79 u trci za nagrade.

Program 63. BFDKF-a počeo je norveško-dansko-švedsko-ruskim filmom “Varičela” o ruskoj baletskoj školi i grčkim dokumentarcem “Porodični posao” (A Family Affair) o najpoznatijoj muzičkoj porodici sa Krita, koji je predstavila publici rediteljka Angeliki Aristomenopoulou, gošća BFDKF-a.

Novi umetnički direktor BFDKF-a Nenad Popović rekao je da mu je čast, a i velika odgovornost što stoji pred publikom jednog od najstarijih filmskih festivala u Evropi, pre svega zbog svih profesionalaca koji su taj posao radili prethodne 62 godine.

Navodeći da su za selekciju filmova, osim njega, odgovorni i Nataša Damnjanović, Maša Nešković i Rastko Ćirić, Popović je rekao da je koncept bio da se snažnije uvede film iz celog regiona Jugoistočne Evrope i publika zainteresuje za filmove iz bliskih kultura.

   Nenad Popović

Novi koncept BFDKF-a, kako je rekao, odlikuje i rigorozna selekcija kojom je smanjen broj filmova, a ujedno je omogućila potragu za novim filmskim vizijama i formama.

“Pokušali smo da ukrotimo program, koji je bio nepregledan kao more”, rekao je Popović i istakao da je želja selektora bila i da filmovi dotaknu publiku na ljudskom i emotivnom nivou.

Festival je zvanično proglasio otvorenim predsednik Odbora BFDKF-a i zamenik gradonačelnika Beograda Andreja Mladenović, koji je podsetio na istorijat tog festivala - od prvog izdanja Festivala jugoslovenskog filma 1954. godine u Pulskoj areni, preko preseljenja šest godina kasnije u Beograd i pokretanja Jugoslovenskog festivala dokumentarnog i kratkometražnog filma - do 2004. godine, kada je prvi put održan pod imenom Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma.

Mladenović je pozvao publiku da u što većem broju dođe na projekcije i zahvalio svima koji su pomogli održavanje 63. BFDKF-a, na kojem će biti dodeljeno 15 nagrada – umesto ranijih tridesetak.

   Andreja Mladenović

Otvaranje 63. BFDKF-a posvećeno je istoričaru filma, reditelju i profesoru Fakulteta dramskih umetnosti (FDU) u Beogradu Dejanu Kosanoviću, kome je posthumno dodeljena nagrada za životno delo.

Na bogat i svestrani opus Kosanovića podsetio je profesor FDU Radenko Ranković, njegov bivši student, asistent, kolega i prijatelj, koji je uručio nagradu Kosanovićevim ćerkama Meliti i Jeleni Kosanović.

Publika je imala priliku da pogleda i kraći filmski omaž o Kosanoviću, a Radenković je podsetio na njegov filmski opus, pedagoški i istoričarski rad.

Podsećajući da je Kosanović pripadao jednoj od prvih generacija školovanih filmskih reditelja, te da je studirao i istoriju umetnosti, Radenković je rekao da je to bila i prirodna veza za teme više od 30 filmova koje je snimio tokom karijere.

Izdvojivši kao omiljen Kosanovićev film “Od Uba do Rajca” o Draganu Džajiću, Radenković je rekao da je samom autoru bio posebno drag film “Opsada Beograda”, koji je snimio na osnovu jedne sačuvane gravire austrijskog oficira iz 17. veka.

   Uručenje nagrade Dejanu Kosanoviću njegovim ćerkama Meliti i Jeleni

Zahvaljujući poznavanju velikog broja svetskih jezika, uključujući i kineski, Kosanović je radio na mnogobrojnim koprodukcijama, a autor je i 19 knjiga o istoriji filma od kraja 19. veka, podsetio je Radenković, ističući i da je Kosanović bio osnivač i šef katedre za organizaciju i produkciju na FDU, da je izveo više od 30 generacija studenata, a bio je i dekan tog fakulteta i prorektor Univerziteta umetnosti.

Kao direktor Festivala jugoslovenskog filma u Puli, postavio ga je tako dobro da je bio jedan od najznačajnijih festivala nacionalnog filma tog vremena, istakao je Radenković.

Publika je na otvaranju 63. BFDKF-a imala priliku da pogleda najpre kratki dokumentarni film “Varičela” Viktora Kosakovskog, a potom je prikazan dugometražni dokumentarac “Porodični posao” rediteljke Angeliki Aristomenopulu, koja je ukratko predstavila publici radnju tog ostvarenja o najpoznatijijoj grčkoj muzičkoj porodici sa Krita koju čini tri generacije muzičara, kao i o odnosu između članova porodice od najmlađih do najstarijih – devojke od 16 godina do dede od više od 70.

“Muzika je veza između članova porodice”, rekla je Angeliki Aristomenopulu, čiji je film “Porodični posao” proglašen u Grčkoj najboljim dokumentarcem 2015. godine.

Film prati kako se kroz muziku prenosi nasleđe sa generacije na generaciju, a prema rečima rediteljke, to joj je bio jedan od najtežih projekata, jer “nije lako ući u neku porodicu i zadobiti poverenje”. Često je stoga išla na Krit, ali i u Australiju, gde živi deo porodice.

  Angeliki Aristomenopulu

BFDKF će prikazati ukupno 78 filmova u takmičarskim selekcijama, kao i 31 film u revijalnom programu.

Takmičarske selekcije 63. BFDKF-a su: domaća, regionalna i međunarodna, i to svaka u po tri kategorije kratkog filma - dokumentarni, igrani i animirani, kao i selekcija dugometražnog dokumentarnog filma iz regiona.

Regionalni program kratkih dokumentaraca obuhvata pet filmova: „Ja mogu da govorim“ Mirze Skenderagića i „Mogao bi da bude film“ Kumjane Novakove (Bosna i Hercegovina),  „Ana trg“ Jelene Novaković i „Gradonačelnik Denis“ Darija Juričana (Hrvatska) i „Prirodno zanimanje“ Florina Andreskua (Rumunija).

U selekciji domaćeg kratkog dokumentarca je sedam filmova: „Vijetnam“ Jovane Kovanović, „Pogledi zatvorenih očiju“ Dore Filipović, „Ringišpil“ Luke Popadića, „Just Another Day in Egipt“ Nikole Ilića i Korine Švingruber Ilić, „Dolce vita“ Ane Trebše, „Treći prostor“ Draga Latinovića i Ilije Galonje i „Ukras sveta“ Stefana Krasića.

Međunarodni takmičarski program u toj kategoriji donosi šest filmova iz Kanade, Finske, Poljske, Indije, Portugalije i Mađarske.

   Direktor CEBEF-a Milan Lazović i gradski sekretar za kulturu Vladan Vukosavljević

U konkurenciji kratkog igranog filma iz regiona učestvuje šest fimova, po dva iz Hrvatske i Crne Gore i po jedan iz Rumunije i Makedonije. Domaća selekcija ima šest, a međunarodna pet kratkih igranih filmova i to tri iz Belgije i po jedan iz Poljske i Holandije.

U oblasti animiranog filma u regionalnoj selekciji je 12 ostvarenja, od kojih čak deset iz Hrvatske, uz po jedno iz Slovenije i Bugarske. U konkurenciji je i devet domaćih i 15 animiranih filmova iz evropskih zemalja, među kojima ponovo najviše – četiri iz Belgije.

Takmičarski program dugometražnog dokumentarca, uz „Porodični posao“ Angeliki Aristomenipulu, prikazuje i „Dom“ Metoda Peveca (Slovenija), „Potop“ Jelene Jovčić i „Maske“ Brankice Drašković (Srbija), „Spomenik“ Igora Grubića (Hrvatska) i „Kembridž“ Eldore Trajkove (Bugarska).

Nagrade će biti dodeljene za najbolji film u svakoj selekciji – animirani, kratki igrani, kratki dokumentarni i dugometražni dokumentarac.

Gran pri će biti dodeljen najboljem kratkometražnom i najboljem dokumentarnom filmu.

Biće dodeljene nagrade i za najbolju kameru, montažu, dizajn zvuka ili kompoziciju, koje su namenjen isključivo za domaće filmove.

  "Maske" Brankice Drašković o Slobodanu Tišmi

Na zatvaranju će biti dodeljena i memorijalna nagrada “Jovan Aćin”, ustanovljena na inicijativu Udruženja filmskih umetnika Srbije.

Među filmovima u revijalnom programu su dugometražni dokumentarci „Neobična ljubavna veza sa egom“ Ester Hault (Holandija), „Čak Noris protiv komunizma“ Ilinke Kalugaeranu (Nemačka), „Kapije jagnjeta“ Audriusa Stonisa (Litvanija), animirani film „Hotel sa 12 zvezdica“ Borislava Šajtinca (Francuska)... Biće prikazan i izbor švajcarskih filmova sa festivala Kurzfilmtage, uz radionicu sa selektorom tog programa Kristijanom Štarkom.

U pratećem programu biće predstavljeno DVD izdanje „Istorija animiranog filma u Srbiji“.

Partner festivala je Filmski centar Srbije, koji organizuje dve radionice – Kafeterija i Filmske sveske, u cilju razvijanja dijaloga sa publikom, kao i sa filmskim profesionalcima, odnosno obnavljanja filmske kritike koja je na izdisaju.

BFDKF je održan i 2015. godine prema novoj koncepciji, a imperativ je bio, kako je tada izjavio gradski sekretar za kulturu Vladan Vukosavljević – povećanje broja gledalaca. Umetnički direktor BFDKF-a bio je 2015. godine reditelј Mladen Matičević, koji je sredinom 2014. godine izabran umesto Janka Baljka, takođe nagrađivanog reditelja.

Najboljim domaćim dugometražnim dokumentarnim filmom na 62. BFDKF-u proglašen je film Želimira Žilnika “LogBook Serbistan” (Destinacija Srbistan) o azilantima u Srbiji, dok je u regionalnoj konkurenciji pobedio hrvatski film “Potrošeni” o generaciji starijoj od 55 godina, u režiji Boruta Šeparovića. U međunarodnom takmičarskom programu pobedio je poljski film “15 ćoškova sveta” Zuzane Solakijevič o eksperimentalnoj elektronskoj muzici.

BFDKF je 2015. godine prvi put organizovao Cebef, koji stoji i iza Belefa, Bemusa, Sofesta i beogradskog međunarodnog festivala Fest.

Festivalski sajt je bff.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno u PRILOGU

*Foto: BFDKF (Dušan Milenković)

(SEEcult.org)