Pobednici 13. Slobodne zone

Najboljim angažovanim filmom u međunarodnoj konkurenciji 13. festivala Slobodna zona proglašena je poljska dokumentarna porodična drama “Pričest” Ane Zamjecke, koja je dobila i nagradu srednjoškolskog žirija, dok je u regionalnoj selekciji pobedio “Buffet Željezara” Gorana Devića o posledicama dugogodišnje tranzicije društva. U Hrvatsku odlazi i nagrada Human rights u regionalnoj selekciji koja je dodeljena dokumentarnom filmu “Blink” Jakova Labrovića, intimnom i potresnom ostvarenju koje prikazuje bolest u porodici i odnos dva brata u neposrednom i ogoljenom filmskom pristupu.

Specijalno priznanje u međunarodnoj selekciji pripalo je španskom filmu “Ada za gradonačelnicu” u režiji Paua Fausa, a u regionalnoj grčkom filmu “Osmi kontinent” Jorgosa Zoisa.

Nakon svečanog zatvaranja 13. Slobodne zone, 6. novembra u Dvorani Kulturnog centra Beograda, publika je premijerno pogledala film “Ja nisam tvoj crnja” Raula Peka, koji je izabrao gost-selektor Teofil Pančić, a jedan je od pet festivalskih hitova koji će biti prikazani na bis 7. novembra u DKC-u i Domu omladine Beograda.

Žiri međunarodne konkurencije, koji su činili scenaristkinja Simona Nobile (Italija), producentkinja Jelena Angelovski i filmski kritičar Vladan Petković, proglasio je najboljim poljski dokumentarac “Pričest” uz obrazloženje da je to “film koji ima sve: zastrašujućeg protagonistu, delikatnu ravnotežu između opservacije i emocionalnog odnosa prema njegovoj radnji, univerzalne teme kao što su odrastanje, stanje porodice i društva i izuzetno prijatnog ko-protagonistu koji pripada ranjivoj društvenoj grupi - film koji snažno angažuje i srce i um”.

I srednjoškolski žiri dodelio je svoju Nagradu 14+ filmu Ane Zamjecke o odrastanju dvoje tinejdžera u turobnom malom katoličkom poljskom selu, sa ocem alkoholičarem, a bez majke koja ih je napustila da bi započela život sa muškcarcem u drugom gradu. “Pričest”, prema navodima srednjoškolskog žirija, “otkriva pravu lepotu odbačenih, snagu slabih, potrebu za promenom – čak i kada je ona nemoguća”.

Poljska rediteljka, koja se obratila publici video porukom, istakla je da je srećna i počašćena tim priznajem.

Specijalno priznanje u međunarodnoj selekciji pripalo je španskom filmu “Ada za gradonačelnicu” Paua Fausa o političkom usponu Ade Kolau, građanske aktivistkinje bez političkog iskustva, partijskog i istitucionalnog zaleđa, do pozicije gradonačelnice Barselone.

“Inspirišući film sa temom koja se danas univerzalno ponaša u Evropi, kada smo skoro prestali da verujemo da istinski interes za zajedničko dobro, jednakost i pravdu može prevladati nad moći korumpiranog političkog i finansijskog sistema. Fokusirajući se na čudesnu, harizmatičnu i prirodnu protagonistkinju, ovaj film nam daje nadu da su čuda ipak moguća”, istakao je žiri u obraloženju koje je pročitala Simona Nobile.

Reditelj tog dokumentarca poručio je u video obraćanju festivalskoj publici da je to film o nadi i borbi koja, ako se organizuje zajedno, može da uspe.

Dokumentarac “Buffet Željezara” Gorana Devića, koji je prisustvovao zatvaranju Slobodne zone, proglašen je najboljim angažovanim filmom u regionalnoj selekciji, u kojoj je prikazano 16 strukturalno i tematski različitih ostvarenja koje spaja autorski pristup izražen kroz borbu za ravnopravnost i slobodu.

Žiri regionalne selekcije, koji su činili docentkinja Fakulteta dramskih umetnosti i montažerka Aleksandra Milovanović, slovenački reditelj Matjaš Ivanišin i reditelj Marko Grba Singh, nagradio je film “Buffet Željezara” Gorana Devića kao ostvarenje koje prikazuje posledice dugogodišnje tranzicije društva i suptilnim dokumentarističkim pristupom predstavlja mikrosvet koji nestaje.

Dević je, primajući nagradu, zahvalio na pozivu da učestvuje na Slobodnoj zoni, napominjući da je “Buffet Željezara” nastao bez para, odnosno zahvaljujući entuzijazmu troje ljudi, i to za svega nedelju dana. Izraio je nadu da će nagrada Slobodne zone pomoći da njegov film pogleda što više ljudi i da će moći dogodine da dođe sa novim filmom.

Goran Dević

Specijalno priznanje u regionalnoj selekciji dodeljeno je grčkom filmu “Osmi kontinent” Jorgosa Zoisa, koji “migracionu temu prevodi u metafizičko čitanje krize našeg regiona”. Zois je poručio sa Filmskog festivala u Solunu, na kojem trenutno takođe učestvuje, da je njegov film nastao u uradi sam produkciji kao čin otpora u odnosu na to kako se uobičajeno predstavlja izbeglička kriza.

Nagrada Human rights u regionalnoj selekciji dodeljena je hrvatskom dokumentarnom ostvarenju “Blink”, koji je proglašen najboljim dokumentarcem na 15. Liburnia film festivalu, a prvo je filmsko ostvarenje Jakova Labrovića, vajara i kovoditelja nagrađivanog splitskog izvođačkog kolektiva Room 100, koje govori o različitim psihifizičkim ekspresijama šizofrenije. Film počinje susretom braće Jakova i Ivana - koji boluje od shizofrenije – u Beču, gde je Ivan proveo dva meseca nakon nestanka iz porodične kuće. Po povratku u Hrvatsku, Jakov snima Ivanov život i lečenje u psihijatrijskim klinikama u Splitu, Rabu i Ugljanu, često u tajnosti, kako bi izložio svu njihovu brutalnost i nečovečnost, te pravi uticaj lekova na psihičko i fizičko stanje hospitalizovanih.

Jakov Labrović izrazio je nadu u video poruci da će nagrada Slobodne zone učiniti da njegov film bude gledaniji, odnosno problem kojim se bavi vidljiviji. 

Blink

Publika 13. Slobodne zone, koja je održana i u Novom Sadu i Nišu, imala je priliku da pogleda od 1. novembra 48 dugometražnih i kratkometražnih igranih i dokumentarnih angažovanih ostvarenja, koje su izabrali selektori Branka Pavlović, Jelena Maksimović i Ivan Bakrač. U trci za nagrade u četiri kategorije bio je 41 film, a festivalski program je u tri grada i šest bioskopskih sala posetilo više od 20.000 gledalaca.

U Beogradu je gostovalo i 25 filmskih profesionalaca, autora filmova i javnih ličnosti koji, svako u svojoj sferi delovanja, oslikavaju promišljeni socijalni angažman koji Slobodna zona gaji već 13 godina.

Branka Pavlović zahvalila je pokroviteljima, sponzorima i publici, kao i volonterima, kojih je bilo više od 80, ocenjujući da je 13. Slobodna zona bila i uzbudljiva i emotivna, te da je protekla u znaku diskusija i gužve.

Publika na zatvaranju Slobodne zone u Dvorani KCB-a

Najveći hitovi 13. Slobodne zone, za koje se tražila karta više, biće tradicionalno prikazani u okviru programa “Slobodna zona na bis”.

Uz film “Ja nisam tvoj crnja”, u Dvorani KCB-a bice prikazani i “Gaza Surf Klub” i “Muškarci ne plaču” Alena Drljevića iz Bosne i Hercegovine, a u Domu omladine “Čavela”, u režiji Katrin Gund i Dareše Kjui, portret najveće meksičke zvezde tradicionalne muzike i ljubavnice Fride Kalo, te dokumentarni mjuzikl “Dan oslobođenja” Mortena Travika o istorijskom nastupu grupe Laibach u Severnoj Koreji 2015. godine, kojim je 13. Slobodna zona otvorena 1. novembra u Sava centru, u prisustvu reditelja i člana Laibacha Ivana Novaka.

Slobodnu zonu podržali su ove godine Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Rekonstrukcija Ženski fond, Francuski institut, Sekretarijat za kulturu Grada Beograda, kao i ambasade Kanade i Norveške u Beogradu.
 
*Foto: Jana Ljubičić  

(SEEcult.org)