Pobednici 16. DokuFesta

Hrvatski dokumentarni filmovi trijumfovali su u balkanskom takmičarskom programu 16. DokuFesta u Prizrenu - “Buffet Zeljezara” Gorana Devića proglašen je najboljim, specijalno priznanje dobio je Boris Poljak za “Oni samo dolaze i odlaze”, dok je najboljim novim autorom proglašena Bojana Burnać za “Moj život bez zraka”. Specijalno priznanje za novog autora u balkanskoj konkurenciji dobio je Stefan Malešević iz Srbije za dokumentarac “Gora” o životu Goranaca u izolovanim selima na Šar planini.

Pobednički Devićev dokumentarac beleži razgovore vlasnika kafića koji je pred zatvaranjem, a nalazi se na autobuskoj stanici kod sisačke železare, svojevremeno jedne od većih u ovom delu Evrope. Iz kafanskih razgovora izbija utopija bivših socijalističkih radnika o tome kako se dočepati Nemačke kao jedinog preostalog raja na zemlji. “Buffet Željezara” nagrađen je kao “stručno izrađen portret zajednice koja se bori sa ekonomskom realnošću populacije koja se smanjuje”. Žiri je istakao da je Dević odlično snimio vlasnike i posetioce bifea, pokazujući suptilnim humorom i intimnošću kako je teško oprostiti se od doma.

Buffet Željezara

Specijalno priznanje u regionalnoj konkurenciji 16. DokuFesta, koji je prikazao od 4. do 12. avgusta ukupno više od sto filmova, dobio je splitski autor Boris Poljak za film “Oni samo dolaze i odlaze”, snimljen na popularnoj plaži u svitanje, kada se mladi tek pripremaju za spavanje, dok starijima dan upravo počinje. Žiri je istakao da je reč o vizuelno upečatljivoj alegoriji koja daje sliku sveta od zore do sumraka, predstavljajući ljudski život u različitim fazama želje i neizvesnosti i njihovog preplitanja.

Oni samo dolaze i odlaze

Trijumf na DokuFestu ostvarila je i Bojana Burnać debitantskim filmom “Moj život bez zraka” o svetskom rekorderu u ronjenju na dah.

Bojana Burnać dobila je nagradu za najboljeg novog autora za svež i originalan vizuelni pristup i izuzetnu fotografiju. “Sa uverljivošću koja se ne vidi često u debitantskom filmu, autorka veruje svom junaku i publici, puštajući priču da se sporo odvija kako bi prikazala ličnost i realnost veoma zatvorenog svetskog rekordera”, naveo je u obraloženju žiri, koji su činili Karen Cirillo, Mimi Brody i srpski autor Ognjen Glavonić, prošlogodišnji pobednik balkanskog programa DokuFesta potresnim filmom “Dubina dva”.

Isti žiri dodelio je specijalno priznanje za najboljeg novog autora na Balkanu Stefanu Maleševiću za film “Gora”, snimljen u izolovanim selima na visoravnima Šar planine, gde žive Goranci, muslimani koji govore slovenskim jezikom.

Maleševićev film ocenjen je kao vizuelno zapanjujuć i neusiljeno bogat pogled na zajednicu koju čine planina i priroda, životinje i ljudi. “Vreme, tradicija, ritam i običaji života u ‘Gori’ su, autorovom radoznalošću i opervacijom, približeni i onima koji možda nikada neće imati šansu da posete ovaj deo sveta”, naveo je žiri o filmu “Gora”, koji je nastao u koprodukciji BiH i Srbije, a ranije ove godine pobedio je i u nacionalnoj selekciji 10. Beldocsa u Beogradu, dok je premijeru imao 2016. u Sarajevu.

U međunarodnom takmičarskom programu dugometražnih dokumentarnih filmova najboljim je proglašen “El Mar La Mar” (Joshua Bonnetta, J.P. Sniadecki), snimljen na granici SAD i Meksika, koji jedva vidljivim znacima ljudskog života i praznim pustinjskim predelima pruža živu metaforu svega sto je danas nevidljivo, a uticajno. Specijalno priznanje dodeljno je filmu “69 Minutes of 86 Days” (Egil Håskjold Larsen) koji opisuje putovanje jedne porodice u teškom i nesigurnom vremenu političkih i socijalnih nemira.

Najboljim kratkim dokumentarnim filmom u međunarodnoj konkurenciji proglašen je “If Only There Were Peace” (Carmine Grimaldi, Deniz Tortum), dok su najboljim kratkim filmovima proglašeni “A Drowning Man” (Mahdi Fleifel) i “The Chimerical Museum of Shifting Shapes” (Damián Alquichire).

U nacionalnoj konkurenciji, u kojoj su bili i kosovski i albanski filmovi, nagradu za najbolji film odneo je “Sans le Kosovo” (Bez Kosova) Dee Gjinovci, portet oca i ćerke na putovanju koje vodi ka boljem razumevanju rana prošlosti. Specijalno priznanje dodeljeno je ostvarenju “Etnofobija” Joana Zhonge.

Nagrada za najbolji film na temu ljudskih prava dodeljena je dokumentarcu “The War Show” (Andreas Dalsgaard, Obaidah Zytoon) koji pruža pogled na otpor u Siriji, predstavljajući ujedno omaž političkom aktivizmu i pričajući intimnu priču o prerano izgubljenom prijateljstvu.

Isti žiri (Laura Limani, Mante Valiunaite, Miranda Pennel) dodelio je specijalno priznanje za ljudska prava filmu “A Feeling Greater Than Love” (Mary Jirmanus Saba) koji istražuje istoriju radničke klase u Libanu u periodu neposredno pred početak građanskog rata.

Najboljim filmom u selekciji dokumentaraca na ekološke teme (Green Dox) proglašen je “Ama-San” (Cláudia Varejão).

Nagrada publike 16. DokuFesta, održanog na temu “Budućnost”, dodeljena je filmu “To Want, To Need, To Love” Ilira Hasanaja iz Švajcarske, koji je rođen na Kosovu, a u tom ostvarenju prikazuje nedavno rastavljeni par koji pokušava da pronađe način za zajednički život i rad u okviru umetničkog projekta koji uključuje još 30 umetnika koji putuju kroz tri zemlje praćeni izgubljenim tinejdžerom, razočaranim u život.

To Want, To Need, To Love

DokuFest je ovogodišnjom temom “Budućnost” pružio pogled na neizvesnost, izazove i nadu, odražavajući i distopije i utopije, i granice i otvorenost, i strah i ljubav današnjice.

(SEEcult.org)