Počela sanacija stadiona Taš

Oronuli stadion “Tašmajdan", nekadašnji ponos Beograda, biće kompletno rekonstruisan, a radovi bi trebalo da budu završeni za 15 meseci.

Oronuli stadion “Tašmajdan", nekadašnji ponos Beograda, biće kompletno rekonstruisan, a radovi bi trebalo da budu završeni za 15 meseci.

U rekonstrukciju stadiona “Tašmajdan” biće uloženo 700 miliona dinara, a prema rečima gradskog arhitekte Dejana Vasovića, najvažnije je to što će biti potpuno prilagođen novim propisima, preneo je Studio B.

Prolaz iz Ilije Garašanina biće osposobljen za dostavna i protivpožarna vozila, kao i za efikasnu evakuaciju ljudi, a svaki sektor gledališta imaće prilaz i sanitarni čvor, koji će biti prilagođeni i licima sa posebnim potrebama.

Očekuje se i uređenje prilaznih platoa kompleksu, uz pristupne saobraćajnice i parking prostor. Takođe, rekonstrukcija terena omogućiće tokom zime postavljanje najvećeg otvorenog klizališta u Beogradu.

Pre dve godine održana je velika građanska akcija “Taš je naš”, uz peticiju za preuređenje tog stadiona.

Peticija je pokrenuta jednodnevnim programom na Tašu, u kojem su učestvovale i brojne javne ličnosti, umetnici i sportisti.

Akciju “Taš je naš” pokrenuo je Centar za nenasilni otpor, uz finansijsku podršku Balkanskog fonda za lokalne inicijative i pomoć učenika Pete i Prve beogradske gimnazije, a ideja je bila skretanje pažnje javnosti na tužno stanje stadiona Tašmajdan, nekada jednog od lepših simbola Beograda, a danas ruiniranog, neosvetljenog, zapuštenog i nebezbednog prostora u centru grada.

Promoteri akcije su bili Zoran Kostić Cane iz Partibrejkersa, glumci Neda Arnerić i Branko Cvejić, kao i selektor reprezentacije Srbije u malom fudbalu i odnedavno gradski sekretar za sport i omladinu Aco Kovačević, a priključile su se i brojne druge javne ličnosti, umetnici, sportisti, udruženja i ustanove kulture.

Značajnu organizacionu pomoć i podršku dali su Sportsko-rekreativni centar Taš, Agencija za saradnju sa nevladinim organizacijama i evropsku harmonizaciju grada Beograda i Kancelarija za mlade opštine Palilula, kao i medijski sponzori i drugi mediji.

Stadion Tašmajdan, iako zbog nebrige izgleda kao arheološko nalazište, star je svega nešto više od 50 godina, ali je tokom tog nedugog veka zauvek upisan u istoriju Beograda.

Izgradnja Taša, zamišljenog kao stadion sa klizalištem, počela je 1952. godine, a projektovao ga je arhitekta Mika Janković, pošto je već postigao već uspeh projektom Partizanovog, odnosno Stadiona JNA.

Prema sećanju nekadašnjeg upravnika Stadiona Tašmajdan i bivšeg odbojkaškog saveznog kapitena Dragoslava Sirotanovića, radovi su počeli u leto 1952. i sve je bilo raskopano. Povremeno su ispaljivane i mine da bi se rasčistio teren za izgradnju, navedeno je u istorijskim podacima na sajtu Taša.

Mašine za pravljenje leda dobijene su iz reparacija od JNA, a ceo objekat je i počeo da se gradi kao fabrika leda. Tada se još nije zvao Tašmajdan, već "Preduzeće za proizvodnju i prodaju leda".

Beograđani su, inače, prve table leda dobili tek sledeće godine, a taj proizvod nazvan je "higijenskim ledom" - domaćice su ga stavljale u hladnjake i tako čuvale hranu, budući da u to vreme još nije bilo zamrživača.

U raskopani i naročito pripremljeni teren, u stvari plitak bazen, ugrađeno je oko 20 kilometara rashladnih cevi - u 333 reda po 60 metara. Tim cevima strujala je "sola", slana voda koja je bila rashlađena do minus 15 stepeni u ledari, a zatim pomoću pumpi neprestano hladila ledenu površinu iznad cevi. Kada bi se zimska sezona završila i led otopio, cevi su bile pokrivane slojem mlevenog tašmajdanskog kamena pomešanim sa šljakom sa deponije stare Električne centrale i crvenom zemljom iz Velikih Crljena, pa bi se tako klizalište pretvaralo u teren za odbojku, košarku, tenis.

Prva takmicenja u tim sportovima, kao i u rvanju i u boksu, održana su do kraja 1954. godine, uključujući Evropsko prvenstvo za košarkašice, čija je organizacija dobijena iako mermerni stadion još nije bio završen. Na ulazima su još bile skele, a košakrašice su se morale da se svlače u obližnoj gimnaziji, jer nije bilo dovoljno svlačionica.

Ubrzo je počela da raste lista svetskih košarkaških zvezda na Stadionu Tašmajdan, a košarkaši Crvene zvezde proslavili su 1955. na njemu desetogodišnjicu velikim turnirom. Posebno se pamti i 1956. godina, kada je menadžer čuvenog "Harlema" Ejb Saperštajn doveo, na inicijativu Tašmajdana i beogradskih klubova, svoje "crne perle".

Posebnu slavu Tašu su doneli i teniseri, iako sa promenljivim uspehom domaće reprezentacije. Iako su u Devis kupu 1956. domaći pobedili ubedljivo Egipat, nedugo zatim su isto tako eliminisani od Enegleza, ali se Beograd dugo pripremao za taj duel, pa su pripremane posebne toalete, šeširi...

Na Tašu su igrali, između ostalih, i Panco Segura, Ken Rozevol, Mek Kej, Aje ...

Taš je bio domaćin i prvog Svetskog prvenstva rukometašica 1957. godine, kada je Jugoslavija osvojila bronzu - pobedivši Nemačku, a ta utakmica privukla je više od 8.000 gledalaca. Tada je začeta i ideja o tradicionalnim rukometnim međunarodnim priredbama, pa je 1960. održan prvi "Trofej Tašmajdana", turnir u muškom i ženskom rukometu.

Zahvaljujući Tašmajdanu mnogi Beograđani su prvi put, u septembru 1971. godine, videli i pravu špansku koridu, a mogli su videti još neke nesvakidašnje događaje, poput automobilske fudbalske utakmice sa ogromnom loptom, koju su “šutirale” popularne “fiće”.

Ispod istočne tribine stadiona bila je 60-ih i 70-ih i čuvena diskoteka “Cepelin” - prvo “gradsko mesto”, kakvo su kasnije postali Studentski kulturni centar i Akademija.

Sa matineima i večernjacima, “Cepelin” je bio prva prva diskoteka u engleskom stilu. Na matinee u “Cepelin”, koji se prvobitno zvao “Go-Go”, dolazilo se u 17 sati, a čekali su se i redovi da bi se moglo ući. Devojke su dolazile same u velikom broju, pa su zato i stariji mladići rado dolazili na matine, ali su ostajali i uveče, od 20 sati. Osim iz obližnje Pete (bivše Osme gimnazije), u popularni “Cep” - kako su ga zvali, dolazile su i sve ostale viđenije gradske devojke.

(SEEcult.org)