Počinje 16. Palić,Rasel stigao

Buntovnik britanske kinematografije Ken Rasel (Russell) doputovao je na Palić, gde će 18. jula otvoriti 16. Festival evropskog filma i primiti nagradu "Aleksandar Lifka" za izuzetan doprinos evropskoj kinematografiji.

Buntovnik britanske kinematografije Ken Rasel (Russell) doputovao je na Palić, gde će 18. jula otvoriti 16. Festival evropskog filma i primiti nagradu "Aleksandar Lifka" za izuzetan doprinos evropskoj kinematografiji.

Rasel je 17. jula doputovao na Palić, gde ga je dočekao direktor Festivala Radoslav Zelenović sa festivalskim osobljem, a prema navodima organizatora, kultni reditelj je bio vidno oduševljen palićkim ambijentom i ponovio da jedva čeka da narednih dana otkrije sve lepote Palića i Festivala evropskog filma.

Autor čuvenih filmova “Zaljubljene žene” (1969), “Demoni” (1971), “Divlji mesija” (1972), “Valentino” (1977).., boraviće na Paliću i Subotici do 21. jula, a 19. jula će na subotičkoj sceni "Jadran", u okviru omaž programa njegovih dela, biti prikazan i kultna ekranizacija slavne rok opere grupe Hu (The Who) “Tommy” (1975), nakog čega će Rasel odgovarati na pitanja publike.

Rasel (Henry Kenneth Alfred Russell) je bio 2008. zvezda hrvatskog Motovun film festivala (MFF), na kojem mu je uručena nagrada “Maverick”, namenjena autorima koji su zadužili filmsku istoriju kršenjem tabua, izvrtanjem ustaljenih normi i proširivanjem granica filmskog izraza.

Karijeru je započeo na BBC-ju, gde se proslavio originalnim biografijama poznatih svetskih kompozitora, što mu je ostala omiljena tema i po prelasku na veliko platno.

Od Malera do Čajkovskog, Lista i Bartoka, gotovo da i nema velikog problematičnog genija muzičke istorije kome Rasel nije posvetio film, nadahnut njihovom muzikom, ali i pikanterijama iz privatnog života, stvarajući višeslojne portrete umetnika u borbi s građanskim konvencijama.

Prvi veliki uspeh postigao je ekranizacijom romana "Zaljubljene zene" (D.H.Lawrence) iz 1969. godine, koji je glumici Glendi Džekson (Jackson) doneo Oskara, a nominovan je za najbolji film, scenario i režiju. Poznata je i scena rvanja Olivera Rida (Reed) i Alana Bejtsa (Bates), koja je jedan od prvih prikaza potpuno golih muških tela u mejnstrim filmu.

Orgijastičkim filmom "Demoni" (1971) o crkvenim čistkama u doba kardinala Rišeljea, Rasel je podelio filmski svet na zgrožene moraliste i na one koji su ga smatrali novim Orsonom Velsom (Welles). Taj film je zabranjen ili skraćen u mnogim zemljama, a glavnim glumcima Vanesi Redgrejv (Vanessa Redgrave) i Oliveru Ridu u Italiji je čak bio zabranjem ulazak tri godine, iako je film trijumfalno prikazan u Veneciji i osvojio nagradu Društva italijanskih kritičara za najbolju režiju.

Rasel je u konzervativnim 80-im godinama prošlog veka u Engleskoj sve češće osuđivan kao "dekadentni stilista" i sistematski guran na margine, a poslednji udarac za bilo kakvu komercijalno uspešnu karijeru zadao je filmom "Kurva" iz 1991, svojevrsnim odgovorom na holivudsku bajku "Zgodna žena", kojim je naturalistički predstavio svakodnevnicu jedne prostitutke.

Tada je protestovao što je film “Kurva” u SAD bio zabranjen za mlađe od 17 godina zbog seksualnog sadržaja, a bioskopi nisu želeli ni da ga reklamiraju originalnim posterom, već su preimenovali film (If You Can't Say It, Just See It). Rasel je posebno protestovao što je njegov film, koji pokazuje stvarne teškoće života prostitutke, dobio ograničavajući rejting, dok je “Zgodna žena” slobodno prikazivana u bioskopima.

Iako u poodmaklim godinama, Rasel i poslednjih godina snima filmove, mada o svom trošku, digitalnom tehnologijom i distribucijom preko interneta.

Između ostalog, 2007. uradio je kratki film “A Kitten for Hitler”, koji je prikazan na sajtu Comedybox.tv, a iste godine izazvao je pažnju medija i pojavljivanjem u rialiti TV šou programu “Veliki brat slavnih”, u kojem je ostao svega četiri dana, nakon što se sporečkao sa sada već pokojnom Džejd Gudi (Jade Goody). Kasnije je izjavio da je želeo da se vrati, u društvu svoje prijateljice Fej Danavej (Faye Dunaway), ali se producentima nije svidela ta ideja. U to vreme imao je i manju epizodnu ulogu u popularnoj britanskoj sapunici “EastEnders”.

Rasel je i autor više knjiga o filmskoj umetnosti i britanskoj filmskoj industriji, uključujući i autobiografiju i pet romana, od kojih se tri odnose na seksualni život kompozitora Deliusa, Bramsa i Betovena.

Među njegovim poslednjim literarnim delima je roman “Violation” iz 2006. godine, nasilna futurističko-šokantna priča o Engleskoj i fudbalu koji je postao svojevrsna nacionalna religija.

Ceremoniji otvaranja 16. palićkog festivala prisustvovaće i ministri kulture i životne sredine i prostornog planiranja Srbije Nebojša Bradić i Oliver Dulić, pokrajinski sekretar za kulturu Milorad Đurić i gradonačelnik Subotice Saša Vučinić, a do 24. jula, kada će biti dodeljene nagrade, na Paliću se očekuje i domaći dobitnik “Lifke” Predrag Miki Manojlović, kao i dobitnik nagrade Underground Spirit, Uli M. Šipel (Schuppel), te predstavnici većine filmova u okviru Takmičarskog i programa Paralele i sudari, Novi mađarski film, Novi finski film i Mladi autori Evrope.

Među dosadašnjim dobitnicima nagrade “Aleksandar Lifka” su Lučijan Pintilije, Jirži Mencel, Margareta Fon Trota, Kšištof Zanusi, Dušan Makavejev, Eva Ras, Milena Dravić, Ljubiša Samardžić, Velimir Bata Živojinović, Ištvan Sabo, Mikloš Jančo, Peter Bačo, a prošle godine to priznanje dobili su britanski reditelj Ken Louč (Loach) i domaći reditelj Goran Paskaljević.

Nagrada je ustanovljena u čast Aleksandra Lifke (1880-1952), jednog od začetnika kinematografije na ovim prostorima, a njeni dobitnici su stvaraoci koji su unapredili evropsku kinematografiju.

Sajt palićkog festivala je www.palicfilmfestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

Foto: Festival Palić

(SEEcult.org)