Festival autorskog filma počinje 25. novembra u MTS dvorani u Beogradu filmom “Duhovi ostrva” Martina Mekdone, a do 2. decembra publika će imati priliku da pogleda više od 70 filmova koje krasi autorski pečat, ali i nagrade na najvećim svetskim festivalima.
Projekcija filma “Duhovi ostrva” rasprodata je, pa je zbog velikog interesovanja dodat još jedan termin iste večeri za taj film o prijateljstvu.
Radnja filma “Duhovi ostrva” (The Banshees of Inisherin) smeštena je na zapadnu obalu Irske i prati dva dugogodišnja prijatelja Padriga (Kolin Farel) i Kolma (Brendan Glison) koji su se našli u ćorsokaku nakon što je Kolm iznenada odlučio da okonča njihovo prijateljstvo. Uz pomoć svoje sestre Šivon (Keri Kondon) i prijatelja Dominika (Beri Kjougan), sina lokalnog policajca, zbunjeni i očajni Padrig pokušava da povrati prijateljstvo koje je zarobljeno i izgubljeno u maloj i učmaloj ostrvskoj zajednici. Ali kada Kolm iznese ultimatum, događaji počinju da eskaliraju do neslućenih visina...
Takmičarski program 28. FAF-a obuhvata 12 filmova sa gotovo svih kontinenata, a prema rečima umetničkog direktora Srđana Vučinića, čak sedam-osam njih mogu biti ravnopravni kandidati za nagradu za najbolji film. U selekciji je i više filmovi sa severa i zapada Evrope, za razliku od ranijih godina kada je fokus bio na istočnoj Evropi. Značajan deo programa čine filmovi žena reditelja, a među njima su “Sanjam električne snove” Valentine Maurel, “Posle sunca” Šarlote Vels i “Kraljevi sveta” Laure More.
Selektovani filmovi dodiruju neke kritične, neuralgične tačke društva, kao što su kastinska tradicija (Joyland Saima Sadika) ili nasleđe vojne hunte (Autobiografija Makbula Mubaraka), maligna agresivnost u jednom savršeno sterilnom društvu (Predivna stvorenja Gudmundura Arnara Gudmundsona), kao i krah institucija (Sigurno mjesto Juraja Lerotića), rekao je Vučinić.
U konkurenciji su i filmovi sa Balkana – “Da li ste videli ovu ženu?” Dušana Zorića i Matija Gluščevića, “Poslevode” Daneta Komljena i nagrađivano Lerotićevo “Sigurno mjesto”, koji su “potpuno drugačiji od onoga što smo navikli da gledamo u bioskopima”. Time se nastavlja tradicija FAF-a da sa ovih prostora “prikazuje nešto što je van serije”, izjavio je Vučinić.
O nagradama će odlučiti žiri koji čine: reditelj pobedničkog filma 27. FAF-a “Perje” Omar El Zohairi, kao i reditelji Serž Bozon i Teona Strugar Mitevska.
U Glavnom programu van konkurencije je 11 filmova koji su dobili nagrade na nekim od najvećih svetskih festivala i koji imaju poseban autorski pečat.
“Blisko” je reč koja pokriva ove filmove, jer prate odnose dvoje ljudi u različitim kontekstima i postavljaju pitanje šta se događa kada se skinu slojevi konvencija, navika, klasnih razlika, generacija i kada ostane samo goli, elementaran odnos između dvoje ljudi i da li nam to otkriva višu istinu o čoveku i njegovoj ukletoj prirodi, naveo je Vučinić.
Uz “Duhove ostrva” i “Kita”, koji su nagrađeni na Filmskom festivalu u Veneciji, tu su i “Alkaras” Karle Simon (Zlatni medved u Berlinu), “Blisko” Lukasa Donta (Gran pri žirija u Kanu) i drugi, kao i “Bajka” Aleksandra Sokurova, velikog ruskog i jednog od najznačnijih reditelja svetskog filma, ovogodišnjeg dobitnika nagrade “Pogled u svet: Vojislav Vučinić” i specijalnog gosta FAF-a.
Njegov animirano-fantastični film “Bajka”, koji je na programu FAF-a 28. novembra, imao je svetsku premijeru proteklog leta u Lokarnu, a prati razgovore Adolfa Hitlera, Benita Musolinija, Josifa Staljina i Vinstona Čerčila u čistilištu, koristeći arhivske snimke i deepfake tehnologiju. Takođe, prikazuje i Isusa i Napoleona.
Uz Takmičarski i Glavni program, 28. FAF nudi i niz provokativnih i angažovanih ostvarenja u celinama Sirovo, Bande à part, Hrabri Balkan, Mreža festivala Jadranske regije, Specijalne projekcije...
Selekcije Hrabri Balkan, Bande à part i Sirovo prate nove tokove u autorskom filmu i pružaju uvid u snažne i smele autorske prostore, bez obzira na to da li su etablirani ili još uvek nesvrstani.
Bez nastojanja da se selekcija Hrabri Balkan na 28. FAF-u dosledno tematski uokviri, ispostavilo se da se svi filmovi unutar nje tiču društvenih uloga - klasnih, etničkih, rodnih, porodičnih, profesionalnih. Nekolicina odabranih naslova je bučna i odsečna, dok su drugi, kako isti;u organiyatori, kontemplativni i sporogoreći.
U programu Hrabri Balkan našla su se ostvarenja “Banija” Nebojše Slijepčevića, “Kristina” Nikole Spasića, “Pelikan” Filipa Herakovića, “Stjuardesa-737” Tanasisa Neofotistosa, “Tako se završilo leto” Matjaža Ivanišanina, “Tri hiljade numerisanih delova” Adama Časija i “U ramenima” Tare Gajović.
O najhrabrijem filmu Balkana odlučiće Ivan Bakrač, Jovan Marković i Daniela Šrir.
Savremeni žanrovski filmovi u programu Sirovo izvrću konvencije i naslućuju njihove rubove koje smelim vizurama čine elastičnijim; oni nisu dakle suprotstavljeni autorskom stvaralaštvu, već predstavljaju srodnu interpretativnu i taktilnu disciplinu. Na toj misli se i ove godine temelji najmlađa selekcija FAF-a.
Selekciju Sirovo čine filmovi: “Stric” Davida Kapca i Andrije Mardešića s Predragom Mikijem Manojlovićem u naslovnoj ulozi, “Sveti pauk” Alija Abasija, “De humani corporis fabrica” Lusijena Kastejn-Tejlora i Verene Paravel, “Peti torakalni pršljen” Sejonga Parka i “Pieta” Eduarda Kazanove.
Program Bande à part, čiji je naziv preuzet iz Godarovog istoimenog filma iz 1964. godine, prostor je za najradikalnija dela autorske kinematografije. To su smeli, vizionarski i nezavisni glasovi koji proširuju tradicionalni okvir onoga što je bioskop.
U okviru programa Bande à part biće prikazana 2K digitalno restaurisana kopija filma “Strast” nedavno preminulog velikana svetske i francuske kinematografije Žan-Lika Godara, kao i filmovi “Pacifikcija” Alberta Sere, “Varljiva svetlost” Žoaoa Pedra Rodrigeša, “Potemkinisti” Radua Žudea, “Sećanja na Pariz” Alis Vinokur, “Pesnik” i “Poslednja projekcija” Darežana Omirbajeva, “Kad talasi nestanu” Lava Diaza i “Mi” Alis Diop.
Vizuelni identitet i deo programa 28. FAF-a posvećen je Žanu Liku Godaru, velikanu francuske i svetske kinematografije, kome je priređen omaž “Zauvek Godar” sa filmovima “Zbogom jeziku 3D” i “Istorija filma”. Za 30. novembar u 16.30 sati u MTS dvorani najavljena je i tribina “Žan-Lik Godar ili mali vojnik svetskog filma” koju će moderirati Miroljub Stojanović, a učestvovaće Ivan Velisavljević i Gorčin Stojanović.
FAF će predstaviti i program Istorija večnosti u kojem će biti prikazana restaurisana i remasterizovana čuvena trilogija “Tri boje” Kšištofa Kišlovskog, kao i film “Istorija građanskog rata” Dzige Vertova iz 1921. godine koji će se nakon 100 godina ponovo naći u bioskopskim dvoranama zahvaljujući brižljivoj rekonstrukciji.
Premijerno je najavljen i jedan filmski raritet - nastavak kultnog natprirodnog horor serijala “Kraljevstvo” Larsa fon Trira, čije su prve dve sezone izašle 1994, te 1997. godine. Treći deo, “Kraljevstvo: Egzodus”, petodelna je mini-serija koju je svetska publika prvi put imala priliku da pogleda na ovogodišnjem Venecijanskom filmskom festivalu. Velikan danske kinematografije, Fon Trir je kontroverzan autor poznat po provokativnim filmovima. Režirao je, između ostalih filmove “Melanholija” i “Nimfomanka”, a za “Ples u tami” nagrađen je Zlatnom palmom u Kanu 2000. godine.
Program 28. FAF-a zatvoriće film “Kit” Darena Aronofskog, američkog filmskog reditelja, producenta i scenariste, poznatog publici po ostvarenjima “Pi”, “Crni labud” i “Rekvijem za san”.
Ulaznice za 28. FAF mogu se naći na blagajnama MTS dvorane, Dvorana Kulturnog centra Beograda, Doma omladine Beograda, Jugoslovenske kinoteke, Doma kulture Studentski grad i bioskopa Cine Grand Rakovica, kao i putem servisa tickets.rs.
Festivalski sajt je faf.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, odnosno u prilogu (pdf).
*Foto: FAF promo
(SEEcult.org)