Počinje 9. Dokufest

Prizrenski Dokufest, međunarodni festival dokumentarnog i kratkog filma, predstavlja od 31. jula do 7. avgusta više od 150 ostvarenja iz 34 zemlje, uključujući takmičarske programe, a svečano počinje dokumentarcem “Into Eternity” Michaela Madsena o problemu nuklearnog otpada, uz omaž nedavno preminulom glumcu Bekimu Fehmiuu, koji je živeo između Beograda, rodnog Sarajeva i Prizrena.

Prizrenski Dokufest, međunarodni festival dokumentarnog i kratkog filma, predstavlja od 31. jula do 7. avgusta više od 150 ostvarenja iz 34 zemlje, uključujući takmičarske programe, a svečano počinje dokumentarcem “Into Eternity” Michaela Madsena o problemu nuklearnog otpada, uz omaž nedavno preminulom glumcu Bekimu Fehmiuu, koji je živeo između Beograda, rodnog Sarajeva i Prizrena.

U znak sećanja na Fehmiua, koji je preminuo sredinom juna u Beogradu, na otvaranju devetog Dokufesta biće prikazan kultni film Aleksandra Saše Petrovića “Skupljači perja”, dobitnika Gran prija žirija u Kanu 1967. Petrovićev film prikazan je i na 16. Sarajevo Film Festivalu, koji se završava 31. jula dodelom nagrada.

Program devetog Dokufesta sastavljen je od filmova odabranih među više od 1.300 prijavljenih, a obuhvata pet takmičarskih i nekoliko specijalnih programa, uključujući retrospektive novosadskog reditelja Želimira Žilnika i filipinskog Khavna de la Cruza.

Među atrakcijama Dokufesta, koji obuhvata i programe za decu i mlade, biće i sekcije posvećene Avganistanu, finskim dokumentarcima i kratkim filmovima, kao i megapolisima i ujedinjenoj Evropi, a biće prikazan i izbor kratkih filmova iz programa festivala Oberhauzen, kao i dokumentarnih sa festivala DocumentarIst u Istanbulu.

Takmičarski program dokumentaraca sa Balkana obuhvata desetak filmova, među kojima su “1717 Kilometers of Summer” Jurija Medena, bugarski “Konkretni faraoni” Jordana Todorova o jednoj od najintrigantnijih romskih zajednica, grčki “Bilo jednom” (Eleni Varmazi) o sećanju starog Grka u Istanbulu na školske dane i današnjim napuštenim grčkim školama, te “Dugo putovanje kroz istoriju, historiju i povijest” Željka Mirkovića iz Srbije, sa piscima Markom Vidojkovićem i Miljenkom Jergovićem, koji putuju nekadašnjim auto-putem “Bratstvo i jedinstvo” u starom “jugu”.

Balkanski takmičarski program obuhvata i turski film “Married to the Camera” (Doğa Kılcıoğlu) o popularnom šou programu u Turskoj u kojem se ljudi venčavaju pred kamerama, “Čuvar” Antonete Kastrati sa Kosova o borbi da očuvanje šuma, “Sevdah” Marine Andree Škop o sevdalinkama, kao i nemački “Tobacco Girl” Biljane Garvanlieva- Mümine o teškoćama tinejdžerke iz turske manjine u Makedoniji i njene porodice koja radi na poljima duvana da bi imala za život.

Biće prikazani i bugarski film “The Town of Badante women” Stephana Komandareva o staroj banji sa velikim brojem nezaposlenih, rumunski “The World According to Ion B” (Alexander Nanau) o umetniku Ionu Barladeanu kome se promenila životna sreća, te hrvatski film “Zajedno” Nenada Puhovskog o ljubavi pod stare dane.

Najbolji film u balkanskoj konkurenciji proglasiće žiri koji čine Emel Celebi iz Turske, Michael Palmieri iz SAD i Sissi Korhonen iz Finske.

Među filmovima u međunarodnom takmičarskom programu su “The Oath” (Laura Poitras) o sudbini zatvorenika Gvantanama, izraelski “A Film Unfinished” (Yael Hersonski) o istini iza jednog od najmisterioznijih nacističkih propagandnih filmova, koji je snimljen u varšavskom getu, švajcarski autobiografski “Beyond This Place” (Kaleo La Belle) i “Space Tourist” (Christian Frei), poljski “Chemo” (Pawel Lozinski) o pacijentima onkološke klinike, irska univerzalna ljubavna priča “His & Hers” (Ken Wardrop), italijanski “The Mouth of The Wolf” (Pietro Marcello) o istoriji Đenove, holandski “The Player”( John Appel) o kockanju, dobitku i gutbitku u najširem smislu, američki “War Don Don” (Rebeča Rićman Cohen) o specijalnom sudu UN u Sijera Leoneu, danski “Holding Still” (Florian Riegel) o usamljeničkom životu, irski “If These Walls Could Talk” (Anna Rodgers) o psihijatrijskim bolnicama, američki “The Darkness of Day” (Jay Rosenblatt) o samobistvima...

Žiri za međunarodni program dokumentarnih filmova čine Doug Block, Aj Schnack i Pamela Cohn (SAD), Sonja Henrici (Škotska) i Adriatik Kelmendi sa Kosova.

Raznovrstan izbor filmova predstavlja i međunarodni takmičarski program kratkih filmova iz Grčke, Danske, Francuske, Albanije, Rumunije, Norveške, Malezije, Britanije, Poljske, Švedske, Češke, Španije, Belgije, Hrvatske, Italije, sa Novog Zelanda.., a o najboljem će odlučiti žiri koji čine Khavn de la Cruz (Filipini), Andamion Murataj (SAD) i Elisabeth Sjaastad (Nrveška).

Poseban takmičarski program posvećen je filmovima sa Kosova, a zasebnu selekciju čine i filmovi koji se bave ekološkim problemima, dok program “DokuKids” predstavlja konkurenciju filmova za najmlađe.

Dokufest predstavlja i nekoliko specijalnih programa, uključujući “Pogled iz sveta”, “Brandiranje Kosova”, “Brzi gradovi” i “Evropa preko plota”, u okviru kojeg će biti prikazan, između ostalog, i istoimeni film Želimira Žilnika koji istražuje posledice Šengenskog sporazuma na život na mađarsko-srpskoj granici u periodu od leta 2004. do proleća 2005.

Žilnikova retrospektiva obuhvata 10 filmova iz cele njegove karijere - “Gusinje”, “Crni film”, “Kenedi se vraća kući”, “Lipanjska gibanja”, “Nezaposleni ljudi”, “Pioniri maleni”, “Tvrđava Evropa”, “Ustanak u Jasku”, “Žurnal o omladini na selu, zimi”, kao i najnoviji “Stara škola kapitalizma”, koji je prikazan na niz festivala u regionu i Evropi.

Osim nagrada u pet takmičarskih kategorija, na Dokufestu će biti dodeljena i nagrada publike, kao i nagrada za ljudska prava, te nagrada za najboljeg mladog autora u konkurenciji dokumentaraca sa Balkana.

Među novinama Dokufesta je i nova lokacija za projekcije na otvorenom - na prizrenskoj tvrđavi, a veliki broj posetilaca očekuje se i u bioskopu na obali reke Bistrice, koji je prošle godine oduševio publiku.

Organizatori su najavili više od sto gostiju, medju kojima su reditelji, direktori festivala, producenti, novinari...

Medju njima su Khvan De La Cruz, Želimir Žilnik, Doug Block (The Kids Grow Up), Francisco Bello (War Don Don), Visa Koiso-Kanttila (Father to Son), Michael Palmieri (October Country), Chrisitan Frei (Space Tourist), Tomer Heymann (I shot my love), Jacqueline Zuend (Goodnight Nobody), Zoran Solomun (War and Love in Kabul), Osnat Trabelsi (Jaffa Orange’s clockwork), Alexander Nanau (The world according to Ion.B.), Jana Touzimska, Karel Strachota (One world in schools)...

Prema navodima organizatora, sve je spremno za start devetog Dokufesta, a zahvaljujući volonterima, očišćena je i obala Bistrice, na kojoj se nalazi i festivalski pult za informacije i suvenire.

Prošle godine, na osmom Dokufestu, najboljim filmom u balkanskoj konkurenciji proglašen je “Lilitine sestre” (Sisters of Lilith) turske rediteljke Emel Celebi, dok je specijalnu pohvalu dobio hrvatski reditelj Goran Dević za “Tri”.

U međunarodnoj konkurenciji dokumentarnih filmova pobedio je ”Rene” češke rediteljke Helene Treštikove, a najboljim kratkim igranim proglašen je mađarski “Večera” (Karchi Perlmann).

Dokumentarni film Amerikanke Barbare Ettinger ”A Sea Change” dobio je Green Dox nagradu, dok je ”Staklena kuća” Hamida Rahmaniana dobio nagradu za ljudska prava.

Nagrada publike pripala je holandskoj rediteljki Coco Shrijber za film “Krvavi ponedeljci i pite od jagoda”.

Izvršni direktor Dokufesta je Aliriza Arënliu, a umetnički Veton Nurkollari.

Sajt DokuFesta je http://www.dokufest.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

*Foto: Atdhe Mulla

(SEEcult.org)