Poslednji apel za Grafički kolektiv
Krajem juna ističe rok za selidbu Grafičkog kolektiva iz galerije na Obilićevom vencu, u kojem deluje već skoro 70 godina, a iako već više od godinu i po dana, uz podršku stručne i šire javnosti, poziva nadležne da pronađu alternativni prostor, još nema pomaka u tom pogledu. Nakon onlajn peticije koju je prošlog proleća potpisalo više od 2.300 ljudi, među kojima su i mnogobrojni umetnici i druge javne ličnosti, ovih dana je upućen još jedan javni apel za očuvanje tog važnog umetničkog centra, uz pitanje da li je kraj juna ujedno i kraj Grafičkog kolektiva.
Zgrada u kojoj se Grafički kolektiv nalazi od osnivanja 1949. godine vraćena je restitucijom prvobitnim vlasnicima, a oni su je prodali ugostiteljskom preduzeću, koje prema ranijim najavama, namerava da otvori u tom prostoru poslastičarnicu.
Kustoskinja Grafičkog kolektiva, istoričarka umetnosti Ljiljana Ćinkul, izjavila je da bi izostanak rešenja za smeštaj te kuće doživela kao poraz kulture i profesije.
“Krajem juna moramo da napustimo ovaj prostor, a Republika i Grad, od kojih očekujemo rešenje i pomoć, nisu još uspeli da nam pomognu u tome”, ponovila je Ljiljana Ćinkul u video poruci koja je emitovana na Fejsbuk strani Podrška Grafičkom kolektivu”, otvorenoj u nadi da će vlasti grada Beograda do isteka roka za iseljenje GK pronaći odgovarajući prostor i time pokazati da su ipak na strani kulture.
I nedavno otvaranje izložbe “Otisak vremena - Fragmenti iz istorije”, koja je posvećena najznačajnijim događajima, ličnostima i datumima tokom sedam decenija rada Grafičkog kolektiva, bilo je još jedan apel za opstanak njegove galerije.
I Dušan Petričić, čiji je izlagački život počeo 1975. godine upravo u tom prostoru, upozorio je na otvaranju “oproštajne” izložbe GK da se može dogoditi da se galerija nađe na ulici.
“Sve što nam otimaju možemo samo ozbiljnošću sačuvati ili vratiti. Nadam se da ste svesni da se Beograd već jako dugo i ozbiljno bruka. GALERIJA će nam se naći na ulici. Ako niste primetili, i NAMA je tamo mesto. ODAVNO. Da nam više nijedna institucija ne završi na ulici. Prestanimo sa nepodnošljivom komocijom zatvaranja očiju i okretanja glave. Deda Mraza nema”, poručio je Petričić.
Izložba dobitnika Velikog pečata 2014.
Grafički kolektiv je iz radonice transformisan u galeriju, a 1952. priređena je prva Majska izložba grafike koja je i danas značajna recepcija grafičkog stvaralaštva u Srbiji i regionu. Fundamentalni događaj bilo je i osnivanje Kolekcije Grafičkog kolektiva 1953. godine, koja danas broji više od 5.000 radova.
Već 1954. godine, posle uspostavljanja veze sa sličnim organizacijama u inostranstvu, Grafički kolektiv je pokrenuo novu akciju i još upadljivije proširio krug delovanja i popularisanja umetnosti grafike. Osnovan je Klub prijatelja grafike ARTA (do 1968. aktivan) koja je za 15 godina učlanila oko hiljadu ljubitelja grafike iz Jugoslavije, izdala 104 grafike 47 jugoslovenskih autora, te štampala 20.000 grafičkih listov,a od kojih je polovina razmenjena za otiske stranih autora.
Majska izložba grafike beogradskog kruga 1999.
Grafički kolektiv izdvaja iz svoje istorije i novi enterijer, autorsko delo arhitekte Peđe Ristića, koji je 10. marta 1964. svečano otvorio Miodrag B. Protić. Lidersku poziciju preuzimale su nove generacije unoseći kreativne promene i proširujući programsku koncepciju, pa je i kalendar izložbi dinamiziran - po tri postavke otvarale su se mesečno, a da bi sistematski pratili životu umetničku scenu, angažovan je i kustos Galerije.
Grafički kolektiv dodeljuje i prestižne nagrade - Veliki pečat (ustanovljena 1963) kao prvo nacionalno priznanje za grafiku, Mali pečat (ustanovljena 1991) za grafiku malog formata i Grifon (ustanovljena 1996) - nagrada za najbolji grafički dizajn (u saradnji sa Quadra Graphics).
Burne reakcije javnosti na mogućnost da Grafički kolektiv ostane bez prostora traju još od jeseni 2016. godine.
(SEEcult.org)
