Potencijal umetnosti da transformiše stvarnost
Izložba Rene Redle i Vladana Jeremića u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu “Transformatorijum”, otvorena narednih mesec dana, svojevrsna je retrospektiva njihove umetničke prakse u proteklih sedam godina, vođene idejom o transformativnoj snazi umetnosti da promeni ideološku, političku i ekonomsku stvarnost današnjice, sa fokusom na pitanje rada. Izložba kritičkih radova dvoje umetnika, realizovanih širom Evrope, otvorena je i za kritički odgovor publike na pitanja koja postavljaju, ostajući dosledni sopstvenoj metodi preoblikovanja političkih pozicija u umetničku formu i obratno, kako je istakla kustoskinja Maja Ćirić na otvaranju 4. juna, u prisustvu mnogobrojnih umetnika i drugih predstavnika stručne i najšire javnosti.
Izložba “Transformatorijum” sastoji se od tri segmenta umetničkih intervencija i istraživanja Rene Redle i Vladana Jeremića, počev od instalacije sa crtežima i neobično dizajniranim klupama na platou ispred MSUV, osmišljene originalno za Park Stara Trešnjevka u Zagrebu 2018. godine.
U prvom delu postavke u zgradi MSUV izložen je dokumentarni materijal umetničkih intervencija izvedenih u Norveškoj, Hrvatskoj, Albaniji, Srbiji, Severnoj Makedoniji, Austriji, Italiji i Estoniji, dok se u drugom delu nalazi depo “transformativnih oruđa”, rekvizita i objekata, kojima su godinama ispitivali upotrebnu vrednost umetnosti.
Dvoje umetnika u vreme višestruke krize, kada se uslovi svakodnevnog života iz korena menjaju, predočavaju publici protivurečnosti sopstvene prakse, predlažući radikalni model za njeno (samo)preispitivanje. Postavljajući pitanje da li je umetnička praksa uspela da probije estetsku sferu i da postane trajno delotvorna u van-umetničkim okruženjima, Rena Redle i Jeremić nude publici mogućnost da proceni potencijale svakog od njihovih radova.
Posetiocima su tako na raspolaganju nalepnice sa ideogramima koje mogu zalepiti na zid pored rada, ciji transformacijski potencijal u odnosu na polje ideologije, ekonomije i politike žele da ocene.
Mnogi radovi dobili su ocene već na otvaranju izložbe i tokom vođenja umetnika i kustoskinje za publiku, koja je došla i iz Beograda.
Izložba “Transformatorijum”, kako podseća Maja Ćirić u tekstu za katalog, predstavlja drugu smotru radova Rene Redle i Jeremića u okvirima MSUV, gde su pre 12 godina samostalno izlagali svoje heterogeno “situacionističko” Psihogeografsko istraživanje, nastalo u prvom periodu njihovog zajedničkog stvaralaštva od 2002. do 2009.
Godinama unazad, Rena Redle i Jeremić svoj rad ostvaruju, izlažu i pozicioniraju kao intervenciju u javnom prostoru izvan tradicionalnih umetničkih institucija, ali i u okviru njih, prevashodno na inicijativu umetničkih udruženja. Potrebu za saradnjom sa javnim institucijama potkrepljuje njihova celokupna praksa, iako primarno orijentisana ka društvenoj transformaciji, jer se pre svega služe umetničkim sredstvima i instituciju umetnosti sa svim njenim izlagačkim i diskurzivnim kanalima koriste kao platformu kako bi došli do različitih zajednica i posredovali sopstvenu angažovanu umetnost.
Široko postavljena transformativna praksa Rene Redle i Jeremića dotiče se različitih problema i geografskih lokacija, poput borbe radnika u kulturi u Oslu za promenu kulturne politike (Kotrljajuća učionica, 2019) ili protesta umetnika i aktivista u Tirani protiv rušenja Nacionalnog pozorišta (Ponovo u Pariskoj komuni, 2019); istorije radničkog pokreta u Norveškoj i današnjih društvenih borbi u toj zemlji - od ekoloških do romskih (Crvena zima, Levanger, 2014); položaja rudara u Srbiji (Radnički kolektiv, Bor, 2013); položaja migranata i migrantskih borbi, te nepravdi i nade u tom kontekstu (Lomljiva prisutnost, Beograd, 2016. i Grac, 2018); umetnika kao radnika i uslova rada u kulturi (Didaktički crteži, Bukurešt, 2013. i Trondhajm, 2015; Potencijali za militantno stvaralaštvo, Rijeka, 2017); nehumanih uslova fabričkog rada na periferiji neoliberalnog kapitalizma (Gluve cipele, Palermo, Bitolj, 2018); oživljavanja postindustrijskog okruženja (Abeceda Željezare, Sisak, 2015); prostora grada i klasnog pitanja (Trešnjevački motivi, Zagreb, 2018. i Stvarna borba, lažna imanja, Talin, 2016), navela je Maja Ćirić u tekstu za katalog, u kojem o umetničkom i društvenom angažovanju Rene Redle i Vladana Jeremića piše i Korina Apostol, sa kojom su učestvovali 2011. godine u pokretanju međunarodnog umetničkog i aktivističkog izdavačkog kolektiva ArtLeaks.
Rena Redle i Vladan Jeremić, koji žive i rade u Beogradu, nedavno su izlagali, između ostalog, u Bruklin muzeju u Njujorku; Creative Time Summit u Majamiju; Muzeju savremene umetnosti Metelkova u Ljubljani; MMOMA u Moskvi; Muzeju savremene umetnosti u Skoplju; Galleria del Progetto u Milanu, Intercultural museum u Oslu; na 56. Oktobarskom salonu u Beogradu; EKKM u Talinu; Autostrada bijenalu u Prizrenu; Politics of Dissonance u okviru Manifesta 12 u Palermu; < rotor > u Gracu, Borey Art Center u Petrogradu, u Muzeju Jugoslavije u Beogradu...
Izložba “Transformatorijum” u MSUV biće otvorena do 4. jula.
*Tekst Maje Ćirić “Izrada Transformatorijuma” za katalog izložbe u MSUV (pdf)
(SEEcult.org)
