Preminula Mira Brtka
Slikarka Mira Brtka, koja se bavila i filmskom režijom, animacijom, kostimografijom i scenografijom, preminula je 18. decembra u Beogradu u 85. godini.
Rođena 5. oktobra 1930. godine u Novim Banovcima u opštini Stara Pazova, Mira Brtka diplomirala 1955. na Akademiji za pozorišnu i filmsku umetnost u Beogradu, odsek filmske režije, u klasi profesora Slavka Vorkapića i Vjekoslava Afrića, a 1963. diplomirala je na Akademiji lepih umetnosti u Rimu, na odseku slikarstva kod profesora Franka Đentilinija i Mina Makarija.
U Rimu je 1964. godine imala i prvu samostalnu izložbu.
Izlagala je potom na brojnim samostalnim i grupnim, problemskim i studijskim izložbama u zemlji i inostranstvu.
Brtka je 1965. predstavljala Jugoslaviju na Međunarodnom simpozijumu umetnika, kritičara i istoričara umetnosti u San Marinu i Riminiju.
In Line
U periodu od 1967. do 1971. bila je članica internacionalne umetničke grupe Illumination, koju je u Rimu osnovao Japanac Nobuja Abe, umetnik, učitelj, mistik i filozof. Članovi grupe bili su i: Marša Hafif, Aldo Šmit, Milena Čubraković i Paolo Pateli. Prvu izložbu grupa je imala 1967. u Trentu, u Galeriji „L’Arđentario“.
Učestvovala je i u aktivnostima “Biroa za preventivnu imaginaciju”, pokrenutog u Rimu 1974. godine, što je dovelo do uspostavljanja jedne od filijala u Staroj Pazovi, u Brtkinom ateljeu (Biro za balkanizaciju umetnosti).
Color Form
Snimala je kratke i dokumentarne filmove u produkciji Zagreb filma i Neoplante, a bila je i asistent režije italijanskim rediteljima, između ostalih i Albertu Latuadi.
Prve “Mirine haljine” Italijanke su prošetale krajem 60-ih godina 20. veka.
Osnovala je 2011. godine Fondaciju Brtka-Kresoja, s dokumentacionim centrom i galerijskim prostorom u Petrovaradinu. Izlagački prostor Fondacije u Petrovaradinu otvoren je 2012. izložbom Mira Brtka i grupa Illumination.
Delovala je više od pet decenija na relaciji Stara Pazova - Beograd - Rim - Novi Sad – Bratislava, gde je takođe imala atelje.
Povodom 50 godina rada, Muzej savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu pripredio joj je 2012. godine retrospektivnu izložbu “Nestabilne ravnoteže”, čija je autorka i kustoskinja bila Suzana Vuksanović, a obuhvatila je različita polja delovanja Mire Brtke (slikarstvo, skulpturu, skulpturalnu instalaciju, film i modu) počev od sredine 60-ih godina 20. veka.
White Painting
Kako je tada navela u studijskom tekstu “Svetlo. Mutno. Blistavo” Suzana Vuksanović, Miru Brtku su kroz vreme, mesta i događaje - do situacija, susreta i ljudi - vodili i vode: snažna energija, radoznalost, otvorenost i spontanost, (ne)praktičnost, volja i istrajnost, idejna i telesna vitalnost, (i)racionalnost, rad, ljubav, posvećenost, upornost, izdržljivost…
Za retrospektivu Mire Brtke i monografski katalog Suzana Vuksanović dobila je nagradu “Pavle Vasić” za 2012. godinu.
Mira Brtka dobitnica je nagrade “Sava Šumanović” za likovnu umetnost, koja joj je dodeljena 2009. godine na izložbi umetnosti “Art expo” u Novom Sadu, na kojoj se 2011. godine predstavila i izložbom “Jedan (ne)mogući kontakt: Vorhol - Brtka”.
Brtkini umetnički radovi nalaze se u mnogim javnim zbirkama i privatnim kolekcijama, kao što su MSUV, MSU Beograd, Muzej grada Sarajeva, Galleria d’arte L’Argentario u Trentu, Museo Civico, Verucchio; Galleria nazionale d’arte moderna GNAM u Rimu, Galeriartist, Daghan Ozul Collection u Istanbulu, Vujičić kolekcija u Beogradu, Muzej Macura u Novim Banovcima, Wiener Städtische u Beogradu i mnogim drugim.
Njene skulpture postavljene su u javnom prostoru: Aerodrom, Vršac; TERRA, Kikinda; Plato ispred Galerije Meander, Apatin; Park/šetalište pored Dunava, Apatin; Centar za kulturu, Stara Pazova...
O Miri Brtki snimljeno je više filmova (1982. Nikola Majdak za TV Novi Sad, Lice u prolazu; 1993. M. Horvath i Vladimir Valentik za TVNS i emisiju Art Forum: razgovor sa slikarkom, vajarkom i rediteljkom Mirom Brtkom; 2012. Karmelo Romeo, po Dreams That Money Can Buy, Hansa Rihtera: Mira Brtka, Rim).
B. Rakočević / SEEcult.org
