Preminuo Ivan Kožarić

Istaknuti hrvatski umetnik i akademik Ivan Kožarić, jedan od članova uticajne grupe Gorgona, preminuo je 15. novembra u Zagrebu u stotoj godini, saopštila je njegova porodica.

“Kao porodica tugujemo nad velikim gubitkom, ali smo istovremeno skromni, ponizni i duboko očarani pred veličinom njega samog, njegovog dela i jepote koje je poklonio ovom svetu. Počivaj nam u miru Ivane Kožariću”, objavila je porodica Kožarić, preneli su hrvatski mediji, navodeći da je veliki umetnik već neko vreme bio bolestan.

Ivan Kožarić, L 50, 1965. MSU Beograd, foto: SEEcult

Kožarić je izlagao na oko 60 samostalnih i oko 200 grupnih izložbi u Hrvatskoj i inostranstvu - prema podacima Hrvatske akademije nauka i umetnosti (HAZU), čiji je redovan član bio od 1997. godine.

Kožarićev atelje u MSU Zagreb, foto: SEEcult.org (arhiva)

Više Kožarićevih skulptura trajno je postavljeno u javnom prostoru, a najpoznatije od njih su Spomenik A.G. Matošu i Prizemljeno sunce u Zagrebu.

Početkom ove godine na jednom od glavnih trgova u Rijeci izložena je njegova privremena skulptura “Stog sena”, koja je trebalo da simbolično označi početak “žetve” kulturnih događaja u godini Evropske prestonice kulture (EPK). Skulptura je, međutim, uništena paljenjem, a taj vandalski čin izazvao je oštre osude stručne i najšire javnosti.

Postavljanje skulpture u Rijeci, foto: MMSU/Tanja Kanazir

Rođen 10. juna 1921. godine u Petrinji, završio je 1947. godine vajarstvo na Akademiji likovne umetnosti u Zagrebu, a 1949. i specijalizaciju kod Antuna Augustinčića.

Počeo je da izlaže samostalno sredinom 50-ih, a godine 1959/60. nekoliko meseci boravio je u Parizu kao stipendista Fonda Moša Pijade. Iako je ostvario saradnju sa francuskim galeristima, odlučio je da se vrati u Zagreb, gde je početkom 60-ih postao član grupe Gorgona sa slikarima Marijanom Jevšovarom, Julijem Kniferom, Đurom Sederom i Josipom Vaništom, arhitektom Miljenkom Horvatom, istoričarem umetnosti i konceptualnim umetnikom Dimitrijem Bašičevićem Mangelosom, te kritičarima Matkom Meštrovićem i Radoslavom Putarom.

Kožarić je izlagao na nekim od najvažnijih međunarodnih izložbi, uključujući bijenala u Veneciji (1976) i Sao Paolu (1979).

Veliku izložbu imao je 2011. godine u Muzeju savremene umetnosti u Zagrebu (Preko crte), zatim u Haus der Kunst u Minhenu 2013. godine (Sloboda je retka ptica), te u Mestnoj galeriji u Ljubljani 2016. (U divnim razlikama, jedinstvo). 

Oblik prostora, 1965, Gliptoteka HAZU, foto: Darko Bavoljak

Dela mu se nalaze u brojnim privatnim zbirkama, kao i u muzejima u zemlji i svetu. Pre dve godine njegova skulptura “Oblik prostora (Frižider)” iz 1963. godine uvršćena je u zbirku njujorškog Muzeja moderne umetnosti (MoMA), a reč je o jednom od antologijskih dela Kožarića iz ciklusa “Oblici prostora” koji je započeo 1962.

Zastupljen je u antologijama svetske i evropske skulpture, kao što je Michel Seuphor: La sculpture de ce siecle; Nouveau dictionnaire de la sculpture moderne (Fernand Hazan, 1970).

Kožarić je dobitnik niza nagrada, uključujući nagradu “Vladimir Nazor” za životno delo (1997).

(SEEcult.org