Prestupnički jubilej

Novosadska Art klinika, projekat Led arta - jedne od najangažovanijih umetničkih grupa u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji proteklih 20 godina, obeležila je 29. februara desetogodišnjicu manifestacijom “Dan za prestup”, u prisustvu mnogobrojnih prijatelja, saradnika i posetilaca iz Novog Sada i Beograda.

Okupljeni su imali priliku da pogledaju film “Velika proslava: od utopije do pijace (I nazad?)”, u režiji Filipa Markovinovića, koji podseća na ključne umetničke akcije i projekte Led arta u proteklih 20 godina.

Slaveći jubilej prestupnog dana prestupne godine, Art klinika je podsetila na istrajni antiratni i antirežimski angažman i niz akcija, reakcija, performasa, simulacija i zauzimanja stava o različitim događajima i fenomenima na lokalnoj društvenoj i političkoj sceni, kao i o ulozi i položaju savremene umetnosti, pravcima i dometima kulturne politike...

“Prestup je takoreći upisan u rodni list Art klinike. Prestupalo se na razne načine u raznim prilikama - u odnosu na institucije političke, kulturne, prestupali su se žanrovi, reprezentacijski modeli...”, podsetila je Silvia Dražić, teoretičarka Art klinike i njenih projekata zasnovanih na utopiji kao misiji umetnosti koja leči i menja svet, kao odgovor na bolesno društvo.

I sama proslava jubileja bila je u znaku svojevrsnog prestupa - u duhu običaja iz socijalizma, kada su zaposleni dobijali poklone za 10 ili 20 godina rada, osnivač Led arta i Art klinike, umetnik Nikola Džafo, dobio je od svog kolektiva sat.

“Čini se da je takva praksa neprimerena asocijaciji kakva je Art klinika. Međutim, mi sad hoćemo da prestupimo na drugi način. Nešto što je bilo pravoverno, u ovom kontekstu može da postane subverzivno”, rekla je Silvia Dražić, uručujući poklon Džafu.

U duhu socijalizma bio je i ostali deo programa proslave Art klinike, započet recitovanjem “Internacionale” u stilu bivšeg predsednika Slobodana Miloševića i horskim izvođenjem te himne svih “prezrenih na svetu”.

Okupljene je pozdravila i Darka Radosavljević Vasiljević iz Remonta - nezavisne umetničke asocijacije iz Beograda, koja je podsetila da je protekli period bio jako težak i obeležen velikom borbom svih za opstanak.

Uz želju Art klinici da opstane što može duže, ona je izrazila i očekivanje da će Džafo i njegov kolektiv ući u novi ciklus sa novim idejama i da će za deset godina ponovo slaviti jubilej.

“Velika proslava” Art klinike završena je koktelom i zakuskom sa čvarcima, kobasicama i drugim poslaticama vojvođanske kuhinje. Isečene su i slavljeničke torte, a posetioci su imali priliku da dobiju i počasne članske karte Art klinike koja je obeležavanje jubileja započela nedavno projekcijom filma o “Zečjoj operi”, jednim od Džafovih projekata, kao i izložbama “Prelaženje praga” i “Totalna rasprodaja umetnosti”, akcijama koje su izvedene i u okviru 52. Oktobarskog salona u Beogradu 2011.

Art klinika postoji od 2000. godine kao poslednji projekat grupe Led art koja je okupljala umetnike i inetelektualce u zajedničkom neprihvatanju postojećeg stanja, a kritičkim i subverzivnim akcijama propratila je traumatično događanje na jugoslovenskoj i srpskoj društvenoj i političkoj sceni od 1992. do 2000: rat, razaranje SFRJ, pljačke i pokolje, siromaštvo, migracije, inflaciju, narastajući nacionalizam, NATO intervenciju, demonstracije i konačni obračun.

Nakon 2000. godine, saobrazno okolnostima, Led art je promenio način delovanja, pokrenuo multimedijalni centar i otvorio Art kliniku kao vrstu institucionalnog oblika rada koji i nadalje nastoji da sačuva kritički i subverzivni potencijal.

(SEEcult.org)