Punoletni Motovun
Motovun film festival predstavlja u 18. izdanju više od sto filmova iz celog sveta, uključujući laureate Kana, Venecije, Trajbeke i San Sebastijana, a punoletstvo proslavlja od 25. do 29. jula i bogatim pratećim programima kojima nudi i filmove o verskim ekstremizmima, osvrt na 20 godina Dogme, izložbe, koncerte i susrete s brojnim gostima, među kojima su i svestrani poljski reditelj Ježi Skolimovski (Jerzy Skolimowski), dobitnik nagrade “Maverick”, i palestinski autor Elija Sulejman (Elia Suleiman).
Pod sloganom “Gledam šta hoću, radim šta hoću”, 18. MFF počinje blasfemičnim “Najnovijim zavetom” belgijskog reditelja Žakoa van Dormala (Jaco von Dormael), komičnom fantazijom u kojoj je Bog stvarna osoba, a pritom i sebična kukavica koji živi u Briselu sa porodicom i nemilice je tlači.
“Najnoviji zavet” je, prema navodima organizatora, izvrstan uvod u sve ono što nudi punoletno izdanje MFF-a, koje će prikazati u Glavnom programu 22 filma, od kojih je 13 u konkurenciji za nagradu Propeler.
Glavni program prema rečima selektorke Milene Zajović, nudi širok raspon filmova - od onih sa zvučnim referencama do malih iznenađenja koja bi uskoro mogla postati velika, poput poljske “Ide” Pavela Pavlikovskog, prikazane 2014. godine kao relativno nepoznat film, koji je u međuvremenu je obišao svet i osvojio niz najvećih priznanja, uključujući Oskara i Evropsku filmsku nagradu.
Najnoviji zavet
“Silno nas raduje prilika da publici otkrijemo nešto što još nije razvikano, a mi verujemo da se mora videti”, istakla je Milena Zajović na nedavnoj festivalskoj prezentaciji u Zagrebu, dodajući da to ne znači da MFF zaobilazi i uspešne filmove s velikih svetskih festivala kakvi bi “u nekoj paralelnoj stvarnosti sasvim dobro funkcionisali i u hrvatskim multipleksima, pa ne bi bilo potrebe prikazivati ih u Motovunu”.
Među njima je i “Jastog”, dobitnik Gran prija ove godine u Kanu, crnohumorna romansa u režiji Jorgosa Lantimosa (Yorgos Lanthimos), začetnika grčkog novog talasa i autora kultnog “Psećeg zuba”, sa zvezdanom glumačkom postavom (Colin Farrell, Rachel Weisz, John C. Reilly i Lea Seydoux). Tu je i najveći hrvatski adut svetskog festivalskog neba, film “Zvizdan” Dalibora Matanića, nastao u koprodukciji sa Slovenijom i Srbijom, koji je nagrađen u Kanu u programu “Izvestan pogled”, a upravo je trijumfovao i na 62. Pulskom filmskom festivalu koji se završava uporedo sa otvaranjem 18. MFF-a.
Jastog
Glavni program Motovuna predstavlja, između ostalog, i film “Poštareve bele noći”, nagrađen Srebrnim lavom za režiju na 71. Mostri u Veneciji, a poslednje je u nizu ostvarenja Andreja Končalovskog, velikog ruskog filmskog i pozorišnog reditelja, koji je ostvario karijeru i u Holivudu 80-ih, a nakon povratka u Rusiju vratio se snažnim autorskim ostvarenjima kao što je i ovaj film o životima običnih ljudi u ruskoj provinciji.
Iz Španije na MFF stiže “Magična devojka” Karlosa Vermuta (Carlos), triler sa elementima horora, ovenčan Zlatnom školjkom San Sebastijana, koji je delimično inspirisan popularnim animeserijama. Islanđanin Dagur Kari, čiji je prvenac “Noi Albinoi” prikazan i nagrađen na Motovunu 2003, vraća se uvrnutom dramedijom “Devičanska gora” o nezgrapnom dobroćudnom divu kome se život drastično menja nakon što se zaljubi. Četvrti Karijev film bio je jedno od najvećih iznenađenja Trajbeke, gde je osvojio čak tri nagrade - za najbolji igrani film, najbolji scenario i najbolju ulogu.
Poštareve bele noći
Punoletnost MFF-a odrazila se i na filmski program, pa posetioce, kako je najavljeno, očekuje niz iznenađenja na tu temu i lepote i teškoće odrastanja. O sazrevanju na svojevrstan način govore i tri filma u Glavnom programu - ekscentrični britanski “Falling”, duhoviti irski “You're Ugly Too” i teskobni danski “Bridgend”, pri čemu u sva tri glavne uloge tumače glumci koji igraju i glavne likove u seriji “Igra prestola” (Maisie Williams, Aidan Gillen i Hannah Murray).
Među filmovima u Glavnom programu je i film “Otac” (Babai) kosovskog reditelja Visara Morine, nastao u koprodukciji Nemačke, Kosova, Makedonije i Francuske, te kosovsko-nemački “Tri prozora i vešanje” Ise Ćosje (Qosja), koji će lično predstaviti svoj film, nagrađen u Palm Springsu, Solunu i Sarajevu.
Tri prozora i vešanje
Budući da je Francuska ove godine zemlja-partner, u Glavnom programu su filmovi “Jacky u kraljevstvu žena” francuskog strip autora i satiričara, bivšeg saradnika “Šarli Ebdoa” Riada Sattoufa, zatim “Ljubav” Gaspara Noea, “Mali Quinquin” Bruna Dimona (Dumont) i “Diši” Melani Loren (Melanie Laurent).
Film “Džeki u kraljevstvu žena”, sa Šarlotom Genzbur (Charlotte Gainsbourg), deo je programa “Queer momenti” organizacije Domino, sa kojom MFF nastavlja desetogodišnju saradnju. Radnja je smeštena u neobično društvo Republike Babune u kojoj su na vlasti žene, dok muškarci nose burke i brinu se za domaćinstvo. Uz poigravanje s jezikom prilagođenom društvenom uređenju i propitivanje uloge religije u održavanju autoritarne vlasti, rediteljev humor kroz modernu verziju bajke o Pepeljugi razotkriva pozadinu apsurdnih mehanizama koji oblikuju i savremeno društvo.
Džeki u kraljevstvu žena
U konkurenciji kratkih filmova 18. MFF-a je 25 naslova, koje je selektor Andrej Korovljev opisao kao filmski “crnjak” koji će gledaoce oboriti s nogu.
Bogat izbor pratećih programa ove godine uključuje novu selekciju “Bože, pomozi!” sa dokumentarnim filmovima o verskim ekstremizmima svih boja i oblika, koje predvodi dokumentarni hit Aleksa Gibneja (Alex Gibney) o veri bogatih i slavnih “Pročišćenje: sajentologija i tamnica vere”.
Pročišćenje: sajentologija i tamnica vere
Prema rečima direktora MFF-a Igora Mirkovića, taj program pripremljen je kako “festival ne bi bio puka letnja razbibriga, nego i zabrinutost za svet u kojem živimo”.
Program uključuje i dansko-somalijski film “Ratnici sa Severa” (Søren Steen Jespersen, Nasib Farah) o mladim Afrikancima iz Skandinavije koji se priključuju fundamentalističkoj terorističkoj organizaciji Al Šabab, zatm “Bog voli Ugandu” oskarovca Rodžera Vilijamsa (Roger Ross Williams) o ultrakonzervativnim američkim hrišćanskim misionarima, koji su svojevremeno uspeli da izlobiraju smrtnu kaznu za homoseksualce u Ugandi, te višestruko nagrađivani film “Na vražjem terenu” oskarovke Lusi Voker (Lucy Walker) o mladim Amišima suočenim sa iskušenjima "stvarnog sveta”.
Biće prikazan i film “Salma” narađivane britanske dokumentaristkinje Kim Longinotto o sudbini mlade muslimanke na jugu Indije koju je porodica držala pod ključem 25 godina, zabranjujući joj da ide u školu i terajući je u brak. Jedinu utehu i spas našla je u poeziji, koju je tajno pisala i uspela da doturi jednom izdavaču, postavši najpoznatija tamilska pesnikinja.
Salma
Protagonistkinja tog filma, koja je danas i značajna političarka i aktivistkinja za ljudska prava, Salma Radžati (Rajathi), biće gošća 18. Motovuna.
Punoletni MFF nudi i program “Brutalni Francuzi” sa radovima predstavnika novog francuskog ekstremizma, koje organizuje u saradnji s Festivalom Francuske u Hrvatskoj “Rendez-vous”, a uključuje radikalne rane radove nekih od najvećih reditelja današnjice (Leos Carax, François Ozon i Claire Denis…)
Kao posebna atrakcija najavljen je i program “20 godina Dogme” - pregled najboljih filmova nastalih u okviru kultnog danskog pokreta.
Program “Motovun kult” nudi slavne filmove prikazane na prethodnim izdanjima festivala (Trči Lola, trči; Neka uđe onaj pravi), a najavljeni je i program “TV 2.0” (Vreme velikih serija), koji će pokušati da otkrije tajnu uspeha hit serija “Most”, “Borgen” i “Rasparačeva ulica” kroz razgovore s producentima i glumcima (Tobias Astrom, MyAnna Buring, Christian J. Lemche).
Motovun će prvi put prikazati i jednu TV-seriju, i to mini-seriju Bruna Dimona “P'tit Quinquin” - svojevrsnu francusku ruralnu verziju “Tvin Piksa” Dejvida Linča.
P'tit Quinquin
MFF je već počeo nultim danom, 24. jula, i to dolaskom hrvatsko-danskog biciklističkog karavana, a prvog dana otvara se i izložba fotografija francuskih filmskih diva “Glumice/Actrises” (Kate Barry) u galeriji hotela Kaštel, dok posetioce u večeri otvaranja očekuje posle ponoći “divlja zabava” uz beogradski alternativni rok bend Repetitor.
Među učesnicima muzičkog programa najavljeni su i zagrebački ABOP, te islanski multiinstrumentalista Kjartan Sveinsson, koji je obeležio specifičan zvuk post-rok benda Sigur Rós i komponovao muziku za niz filmova, a u Motovun se vraća nakon što je 2013. bio član žirija. Nastupiće i The Joke iz Pariza i romski trubači Džambo Agušev.
Kjartan Sveinsson
Žiri 18. MFF-a čine slovačka rediteljka Mira Fornay, autorka nagrađivanog filma “Moj pas Killer“, koji će biti prikazan u okviru specijalnih projekcija, te nagrađivani češki dokumentarista Petr Lom i mlada hrvatska glumica Tihana Lazović, koja se proslavila ulogom u Matanićevom filmu “Zvizdan”.
Matanić će takođe biti među gostima MFF-a, kao i glumica MyAnna Buring (Izgubljen u Karastanu, Rasparčeva ulica), Aled LLyr Thomas (Bridgend), Marina Anduix (Magična devojka), Victoria Mayer (Veliko finale), Didier le Neck i Marco Lorenzini (Najnoviji zavet)…
Ježi Skolimovski
Zvezda 18. MFF-a je poljski reditelj, scenarista, dramatičar, glumac, slikar i pesnik Ježi Skolimovski, dobitnik nagrade “Maverick” koja je namenjena autorima koji su individualnošću, slobodnim duhom i inovativnošću širili ili šire granice filmskog izraza.
Skolimovski je, kako su istakli organizatori MFF-a, uvek tražio svoj put - put između, a to je i jedna od definicija Mavericka, nagrade koju su do sada dobili i Ken Rasel (Russell), Teri Džons (Terry Jones), Ulrih Zajdl (Ulrich Seidl), Terens Dejvis (Terrence Davies), Mohsen Mahmalbaf i Andrej Zvjagincev.
Moonlighting, Skolimovski, 1982.
Počasni gost 18. Motivuna je palestinski reditelj Elija Sulejman, poznat po filmovima kojima ruši zapadnjačke stereotipe o sukobu Palestine i Izraela. Nagrađivan na najznačajnijim svetskim festivalima - od Kana do Venecije, Sulejman je najpoznatiji po filmu “Divine Intervention” (2002), crnohumornoj nadrealnoj komediji o Palestincu iz Nazareta i njegovoj ljubavi na Zapadnoj obali.
Dobitnik Nagrade 50 godina ove godine je hrvatski reditelj Rajko Grlić, koji je i jedan od prvih “motovunovaca” i umetnički direktor tog festivala u “časnoj mirovini”, autor 11 dugometražnih filmova (Samo jednom se ljubi; U raljama života; Bravo, maestro; Čaruga..). Slavlje ove godine ostaje tako u “porodičnom krugu”, budući da je Grlić i osmislio i uručio prvu Nagradu 50 godina snimatelju Tomislavu Pinteru i reditelju Branku Baueru 1999.
Rajko Grlić
Povodom punoletnosti, MFF je pripremio ove godine i “Noć motovunskih venčanja” 28. jula, namenjenu svima koji su željni vezivanja čvora.
Kao i 2014. godine, Hrvatski Telekom podržava MFF, pa je obezbedio i besplatan bezični internet u celom Motovunu tokom trajanja festivala, a korisnicima MAXtv usluge nudi mogućnost da premijerno pogledaju odabrane festivalske hitove i kratke filmove sa MFF-a.
Prošle godine, na 17. MFF-u, nagradu Propeler Motovuna za najbolji film dobio je Myroslav Slaboshpytskiy za "Pleme".
Festivalski sajt je motovunfilmfestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu jugoistocne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
