Radivoju Šajtincu nagrada Fonda Todor Manojlović za 2019.
Nagrada Fonda “Todor Manojlović” za moderni umetnički senzibilitet za 2019. godinu dodeljena je književniku Radivoju Šajtincu iz Zrenjanina, uz obrazloženje da je, aktivno učestvujući nekoliko decenija na književno-umetničkoj sceni Srbije kao pesnik i prozni pisac, ostvario izrazito moderno i respektabilno književno delo na jasnom tragu poetike Todora Manojlovića (1883-1968).
“Raznovrsnost i bogatstvo književnosti koju je stvorio Radivoj Šajtinac ističu ga kao jednu od izrazito individualnih pojava u srpskoj književnosti na kraju prošlog i početku ovog veka”, navedeno je 13. februara u obrazloženju UO Fonda “Todor Manojlović”, koji je odlučio jednoglasno, a čine ga pesnik, esejista i kritičar Nenad Šaponja (predsednik), književnik i kritičar Petar Arbutina, profesor, književni istoričar, esejista, bibliograf Gojko Tešić, književnik i književni kritičar Vasa Pavković i upravitelj Fonda Milan Bjelogrlić, direktor Gradske narodne biblioteke “Žarko Zrenjanin”.
U pesničkom i proznom delu Šajtinca, kako je istaknuto, skladno se prožimaju i dopunjuju odnos prema lokalnim i univerzalnim principima stvaranja, a svako njegovo novo delo je istovremeno jasan i nedvosmislen izazov tradiciji, što ga je i preporučilo za 28. laureata Nagrade za moderni umetnički senzibilitet Fonda “Todor Manojlović”.
Rođen 1949. godine u Zrenjaninu, Šajtinac je posle završene gimnazije u rodnom gradu studirao opštu književnost sa teorijom književnosti na Filološkom fakultetu u Beogradu.
Piše poeziju, prozu, književnu i likovnu kritiku, bavi se dramaturgijom, a i prevodi s ruskog i engleskog jezika. Bio je jedan od osnivača i dve decenije glavni i odgovorni urednik časopisa za književnost i kulturu “Ulaznica”.
Objavio je knjige pesama: Oružje ljudski ranjeno (1970), Šumi se vraćaju pragovi (1974), Darovno putovanje (1978), Panglosov izveštaj (1982), Suze u lunaparku (1987), Očenaš na Tajms skveru (1991), Olovni dolov (1995), Led i mleko (2003), za koju je dobio nagradu "Knjiga godine" Društva književnika Vojvodine, Psi versa (2005), Kanjiška monotipija (dvojezično izdanje na srpskom i mađarskom, 2007), Stara kantina (2011), Severni izgovor (2011), Pseća suza (2014), Di (2014) i Nepoznavanje prirode (2017).
Autor je knjiga proze: Banatska čitanka (tri izdanja: 1991, 2005. i 2008), za koju je dobio nagradu "Karolj Sirmaji" 1991. godine, Moj begejski deo sveta (1994), Bajke o grmu (1995), Čehovija (1996), za koju je dobio nagradu “Stevan Pešić”, Vez u vazduhu (1998), Žrtve bidermajera (Geopoetika, 2000), Sibilski glasovi (Geopoetika, 2001), Nada stanuje na kraju grada (sa Uglješom Šajtincem, 2002), Vodeno dete (Geopoetika, 2004), Pričica (2005), za koju je dobio nagradu “Dimitrije Mitrinović“, Kinesko dvorište (2006), Lyrik klinik (Geopoetika, 2009), Dilinkuca (sa Ljudmilom Šajtinac, 2012), Porcelan (Geopoetika, 2017), Suva igla (Geopoetika, 2019).
Takođe, autor je knjiga eseja: Demogorgon (1990), Hotel Čarnojević (1989) i Hajka na Akteona (1997).
Šajtinčeva izvedena dramska dela su: Cveće i smrt starog Luke, Ljupčetovi snovi – poetsko pozorje za decu, Banatikon, Steva Svetlikov, Atlantska veza i Paorska groznica.
Poezija, proza i eseji Šajtinca prevođeni su na engleski, nemački, francuski, španski, mađarski, slovenački, makedonski, rumunski, poljski, finski, turski, slovački i grčki jezik.
Njegov roman Žrtve bidermajera objavljen je u prevodu na engleski u ediciji Srpska proza u prevodu (Serbian Prose in Translation) u izdanju Geopoetike 2012. godine. Drugo izdanje tog romana objavio je 2015. američki izdavač Blooming Twig Books u Njujorku.
Šajtinac je član Srpskog književnog društva, Društva književnika Vojvodine i Srpskog PEN centra.
Nagrada Fonda “Todor Manojlović” biće uručena Šajtincu tokom narednih meseci u Zrenjaninu.
Fond “Todor Manojlović” osnovan je 1991. u okviru Gradske narodne biblioteke “Žarko Zrenjanin” radi prikupljanja književne zaostavštine, proučavanja, objavljivanja, popularisanja dela i čuvanja imena Todora Manojlovića (1883-1968), pesnika, dramskog pisca, esejiste, književnog i likovnog kritičara i prevodioca, koji je ostavio za sobom značajnu, ali nedovoljno istraženu zaostavštinu.
Rođeni Bečkerečanin, ali po opredeljenju građanin Evrope, Radovanović je svojom zrelošću i širinom poznavanja moderne književnosti i umetnosti uticao na obnovu srpske poezije još u vreme Prvog svetskog rata. Učestvovao je u zamahu koji je modernistički pokret dobio u posleratnom periodu. Pojava prve drame Manojlovića “Centrifugalni igrač” (1930) smatra se početkom moderne srpske drame. Pored Stanislava Vinavera, bio je najobrazovaniji pisac 20. veka koji je pisao na nekoliko svetskih jezika. Jedini je autor istorije moderne evropske i svetske književnosti (pre Huga Fridriha) i teoretičar koji je pre T. S. Eliota uspostavio osnove modernog shvatanja književne tradicije.
Dosadašnji dobitnici nagrade Fonda “Todor Manojlović” su: Miodrag Pavlović (za 1992. godinu), Milorad Pavić (1993), Miodrag B. Protić (1994), Đorđe Balašević (1995), Dušan Kovačević (1996), Marina Abramović (1997), Miroljub Todorović (1998), Momo Kapor (1999), Pavle Ugrinov (2000), Jovan Hristić (2001), Jovica Aćin (2002), Vida Ognjenović (2003), Miroslav Josić Višnjić (2004), Radovan Vučković (2005), Oto Tolnai (2006), Muharem Pervić (2007), Milena Marković (2008), Želimir Žilnik (2009), Mileta Prodanović (2010), Saša Rakezić alias Aleksandar Zograf (2011), Laslo Vegel (2012), Slobodan Tišma (2013) i Festival “Dezire” u Subotici (2014), David Albahari (2015), Isidora Žebeljan (2016), Sava Damjanov (2017) i Vladan Radovanović (2018).
(SEEcult.org)
