Rekvijemski kraj 52. Bitefa

Muzička predstava “Rekvijem za L.” jednog od vodećih svetskih koreografa Alena Platela, koja rekonstruiše Mocartov Rekvijem u kombinaciji sa džezom, operom i popularnom afričkom muzikom, zatvara 22. septembra u Sava centru 52. Bitef “Svet bez ljudi”.

U osnovi tog scensko-muzickog spektakla, koji izvodi belgijska kompanija le bale se d la be, nalazi se muzička partitura Fabricija Kasola, koja inventivno spaja Mocartov Rekvijem, afričku muziku i druge muzičke tradicije.

Platel je na tu muziku komponovao scensku partituru, koja je istovremeno i minimalistički i monumentalni pogrebni ritual koji spaja različite tradicije, ali ga izvodi ansambl sastavljen skoro samo od Afrikanaca. Čini se da je obred posvećen nepoznatoj beloj ženi, čiji se poslednji sati života prate preko video-rada u pozadini, ali iako je reč o intimnoj, nežnoj i dirljivoj priči o umiranju, predstava “Rekvijem za L.” poprima političko značenje u kontekstu zatvaranja 52. Bitefa - postaje “crno opelo" za “beli svet”, na čiji raspad, uzrokovan novim desničarskim pokretima, autoritarnim režimima, ugrožavanjem demokratskih vrednosti i ljudskih prava, ukazuju ostale predstave u festivalskom programu, objedinjene sloganom “Svet bez ljudi”.

Kasol opisuje “Rekvijem za L.” kao potpuno novu pogrebnu ceremoniju, za koju je povezao muzičare sa kojima je ranije sarađivao (na predstavama Magbet i Fatalni udarac, na primer) sa umetnicima sa kojima radi prvi put.

Na teatarskom nivou, reditelj Platel i grupa muzičara tragaju za načinima na koji će prizore i asocijacije koje Rekvijem izaziva da transponuju u vizuelnu i fizičku formu - od rekvijemske mise do masovne grobnice u koju je i sam Mocart bačen.

Predstava “Rekvijem za L.” imala je svetsku premijeru početkom 2018. godine, nakon čega je gostovala na nekoliko velikih međunarodnih festivala.

Beogradskom izvodjenju prisustvovaće i 150 učenika iz cele Srbije za koje je Bitef, u saradnji sa kompanijom Deloitte, organizovao prevoz i besplatne karte.

Pored brojnih visokih zvanica, svečanom zatvaranju 52. Bitefa, kako je najavljeno, prisustvovaće i predsednica Vlade Srbije Ana Brnabić.

Platel je gostovao i 2012. godine na 45. Bitefu predstavom “Gardenija” koja je naišla na odličan prijem kod Bitefove publike.

U izboru umetničkog direktora Ivana Medenice, 52. Bitef predstavlja od 13. septembra deset predstava u glavnom programu, koji je sloganom “Svet bez ljudi” objedinio tematsku liniju koja kritikuje desni populizam i umetničku - usmerenu na prožimanje vizuelnih i izvođačkih umetnosti.

Otvarajući 52. Bitef uoči kritičke predstave o stanju u zemljama Evropske unije “Svita br. 3 ‘Evropa’” Žorisa Lakosta, filozof Srećko Horvat upozorio je na opasnosti uspona radikalne desnice, ekstremizma i autoritarnih režima širom sveta, uz ocenu o neophodnosti povratka politike u pozorište kako bi doprinelo promeni stvarnosti.

Horvat je učestvovao i u Filozofskom teatru u okviru pratećeg programa Bitefa - u razgovoru sa pozorišnim rediteljem Oliverom Frljićem, sa kojim je razmotrio mnoštvo tema u rasponu od odnosa pozorišta i društvene realnosti preko problema fašizacije društva, nacionalizma, neoliberalnog kapitalizma, do (ne)mogućnosti civilnog otpora i potrebi za radikalizacijom protesta.

Frljić se na Bitefu predstavio angažovanim predstavama “Gorki – Alternativa za Nemačku” koja se odnosi na uspon desnice, ali i na poziciju pozorišta u tom kontekstu, te komadom “Šest lica traže pisca” Satiričkog kazališta “Kerempuh” iz Zagreba, kojim se još jednom beskompromisno suočava s hrvatskom radikalnom desnicom.

Predsednica žirija 52. Bitefa je dr Judit Čaki, pozorišna kritičarka, teatrološkinja, prevoditeljka i civilna aktivistkinja iz Mađarske. Članovi su rediteljka Radmila Vojvodić iz Crne Gore, koreografkinja i direktorka Škole za nove plesne tendencije iz Amsterdama Bojana Mladenović, pozorišni kritičar i teoretičar iz Londona Brajs Li i srpska glumica Aleksandra Janković. Oni će odlučiti o dobitnicima Gran prija “Mira Trailović” i Specijalne nagrade “Jovan Ćirilov” – priznanja nazvanih prema legendarnim osnivačima Bitefa.

Na Bitefu će biti dodeljena i nagrada “Politike” za najbolju režiju, a pored predstavnica kulturne rubrike tog dnevnog lista – urednice Gordane Popović, novinarke Borke Trebješanin Golubović i kritičarke Ane Tasić, članovi žirija biće i reditelji Egon Savin i Milan Nešković.

Tradicionalnu nagradu publike, kao i druge aktivnosti Bitefa, podržava I&F Grupa, čija je potpredsednica Vanda Kučera podsetila da ta kompanija od samog osnivanja, pre više od 20 godina, podržava umetnost, kulturu i baštinu.

Festivalski sajt je bitef.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.

*Foto: Chris Van Der Burght

(SEEcult.org)