Retrospektiva Polanskog u Kinoteci
Jugoslovenska kinoteka prikazuje od 11. do 20. februara ciklus filmova Romana Polanskog, francuskog reditelja poljskog porekla, scenariste, producenta i glumca, čija je svetski slavna karijera ostala pod senkom sudskog procesa u SAD zbog seksualnog odnosa sa maloletnicom.
U okviru ciklusa Velikani svetskog filma, Kinoteka će prikazati opsežnu retrospektivu Polanskog, koji je snimao u Poljskoj, Velikoj Britaniji, Francuskoj i Americi, dobio Oskara, ali nije mogao da ga lično primi zbog sudskog procesa u SAD.
Ciklus Polanskog otvara njegov kratki igrani film poljske produkcije “Dva čoveka sa ormarom” (1958), a sledi dugometražni debi “Nož u vodi” (1962), te “Odvratnost” (1965) sa Katrin Denev (Catherine Deneuve) i Ianom Hendrijem (Hendry), zaključno sa evropskom koprodukcijom “Pijanista” (2002), koja mu je i donela Oskara za režiju.
Do 20. februara biće prikazani i “Šta?” (1972), “Kineska četvrt” (1974) sa Džekom Nikolsonom (Jack Nicholson) i Fej Danavej (Faye Dunaway), “Stanar” (1976) sa Izabel Ađani, “Tesa” (1979) sa Nastasjom Kinski (Nastašja) i Piterom Firtom (Peter Firth), “Ludilo” (1988) sa Harisonom Fordom (Harrison) i Emanuel Senje (Emanuelle Seigner), koja igra i u “Gorkom mesecu” (1992) sa Piterom Kojotom (Peter Coyote), “Smrt i devojka” (1994) sa Sigurni Viver (Sigourney Weaver) i Benom Kingslijem (Ben Kingsley), “Deveta kapija” (1999) sa Džonijem Depom (Johnny Depp) i “Oliver Tvist” (2005) sa Kingslijem i Barnijem Klarkom (Barney Clark).
Polanski je ovih dana, inače, ponovo u centru pažnje povodom najave novog filma Kventina Tarantina (Quentin) o masovnom ubici Čarlsu Mensonu, u kojem će jedan od glumaca igrati Polanskog, kao supruga glumice Šeron Tejt, žrtve Mensonovih sledbenika. Tarantino je izazvao burne reakcije ovih dana nakon što je objavljen snimak njegove izjave iz 2003. godine kojom je stao u odbranu Polanskog navodima da delo za koje je optužen nije ni bilo silovanje. Ovih dana Tarantino je uputio izvinjenje Samanti Gejmer (Samantha Geimer), koja je imala 13 godina 1977. godine, kada je Polanski optužen da ju je silovao.
Polanski se 1977. godine izjasnio krivim za nezakoniti seksualni odnos sa maloletnicom, ali je od straha od zatvora napustio SAD i od tada živi i radi u Evropi.
Na osnovu američke poternice, u septembru 2009. godine uhapšen je na ciriškom aerodromu, po dolasku na tamošnji filmski festival na kojem je trebalo da primi nagradu za životno delo. Bio je u kućnom pritvoru do jula 2010. godine, kada je Švajcarska konačno odbila da ga izruči SAD.
Iste godine trijumfovao je na dodeli nagrada Evropske filmske akademije, održane u Talinu, kada je njegov politički triler “Pisac iz senke” pobedio u čak šest kategorija, uključujući za najbolji film, režiju, scenario, najboljeg glumca, dizajn produkcije i muziku. Za taj film dobio je prethodno i Srebrnog medveda na Berlinalu, a osvojio je i četiri nagrade Cezar 2010.
Ubrzo posle Berlinala, inače, “Pisac iz senke” prikazan je i na 38. Festu u Beogradu, a Polanski je zahvalio organizatorima na obaveštenju o rasprodatoj premijernoj projekciji tog filma, koji je završio dok je bio u kućnom pritvoru.
Rođen 1933. u Parizu, Polanski se vratio s porodicom u Poljsku dve godine pre početka Drugog svetskog rata. Roditelji su mu odvedeni u logor, gde mu je majka i umrla. Otac ga je 1945. poslao u tehničku školu, ali je mladi Polanski već bio odabrao put. Pre studija na Filmskoj školi u Lođu, počeo je da glumi, pojavivši se u filmu Andžeja Vajde “Pokolenje” (1955).
Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org
(SEEcult.org)
