Šaka prostora
Slavista Davor Beganović, koji živi i radi u Nemačkoj, održaće 3. novembra u Narodnoj biblioteci Srbije (NBS) predavanje “Šaka prostora”, povodom sto godina od rođenja Meše Selimovića, a osvrnuće se na heterotopije u njegovim i romanima Ismaila Kadarea i Orhana Pamuka. Predmet analize su Selimovićevi romani “Tvrđava” i “Derviš i smrt”, odnosno Kadareova “Tvrđava” i Pamukova “Bela tvrđava” kao njihov svojevrsni pandan.
Slavista Davor Beganović, koji živi i radi u Nemačkoj, održaće 3. novembra u Narodnoj biblioteci Srbije (NBS) predavanje “Šaka prostora”, povodom sto godina od rođenja Meše Selimovića, a osvrnuće se na heterotopije u njegovim i romanima Ismaila Kadarea i Orhana Pamuka.
Predmet analize su Selimovićevi romani “Tvrđava” i “Derviš i smrt”, odnosno Kadareova “Tvrđava” i Pamukova “Bela tvrđava” kao njihov svojevrsni pandan.
U grubim crtama biće razmotrena sklonost tekstova koji su nastali dugo nakon raspada Osmanskog carstva ka konstruisanju zatvorenih i pretećih prostora i njihovom, kako “materijalnom”, tako i alegorijsko-simboličkom, fizičkom odvajanju od spoljašnjeg sveta.
Prema navodima Beganovića, koji će 4. novembra sa Sašom Ilićem učestvovati i u ciklusu “Sagovornici” u NBS, na temu “Prošlost, sećanje, kanon”, kratki Fukoov tekst “O drugim prostorima” (1967) zapamćen je po razradi neologizma heterotopija, prvi put upotrebljenog u “Riječima i stvarima”, a skovanog kako bi se označila mesta koja “stoje u odnosu prema drugim mestima, ali tako da se svi odnosi njima obeleženi, u njima odraženi ili preko njih učinjeni dostupnima refleksiji, suspenduju, neutralizuju ili preokreću u svoju suprotnost”. U njih Fuko svrstava mesta popur zatvora, psihijatrijskih ustanova, ali i parkova, vrtova, muzeja ili biblioteka. Zajedničko in je odstupanje od propisa svakodnevnoga života.
Ono što ih dodatno negativno određuje je distanciranje od utopija (i distopija) koje u sebi nose upisan moment fiktivnog dok su heterotopije itekako realne. Pa ipak, već se i u Fukoovom tekstu može otkriti afinitet koje poseduju prema svetu fikcionalnog ili imaginarnog, te su stoga prikladna kao mesta literarnoga uobličavanja.
Cilj predavanja je da pokaže realizaciju heterotopije u pripovednim tekstovima, njeno funkcionisanje unutar jednoga semiotički determinisanog konstrukta.
Beganović je rođen u Banjaluci, a živi u Nemačkoj.
Naučni je saradnik na odseku za slavistiku Univeryiteta u Konstanzu, a od letnjeg semestra 2010. godine i asistent na Odseku za slavistiku Univerziteta u Beču.
Objavio je monografije “Pamćenje traume. Apokaliptička proza Danila Kiša” i “Poetika melankolije”, a sa Peterom Braunom priredio je zbornik tekstova “Krieg Sichten. Zur medialen Darstellungen der Kriege in Jugoslawien”.
Preveo je i priredio dve knjige sa izborom tekstova Renate Laćman “Phantasia-Memoria-Rhetorica” i “Metamorfoza činjenica i tajno znanje”.
Sajt NBS je www.nb.rs
(SEEcult.org)
