Slučaj siromašnih slika
Grupna međunarodna izložba “Slučaj siromašnih slika” u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda, čija je umetnička direktorka 2022. godine Mia Ćuk, predstavlja radove dvadesetak autora koji su odgovor na širok spektar pojava koje registruju različite vizuelne manifestacije “slabih”, “loših” ili “degradiranih” prikaza koji dekodiraju određene društvene fenomene ili uslove sopstvenog nastanka.
Na izložbi učestvuju uimetnici: Amina Zubir, Ana Čavić, Ana Letić, Biblioteka 0 Općenito, Bojan Janković, Boris Burić, Borislav Stanić, Darija S. Radaković, Dejan Golić, Doplgenger, Đorđa Pifareti, Katrin Keller, Kolhoz kolektiv, Krasimira Buceva, Maša Seničić, Miloš Bojović, Rastko Novaković i Šejma Fere.
Kada je u martu raspisan konkurs povodom izložbe “Slučaj siromašnih slika”, već pozivni tekst bio je zamišljen kao svojevrsni igrokaz unutar jezičkih i koncepcijskih obrazaca koji čine deo uobičajene procedure realizacije izložbe. Umesto jasnih kriterijuma ili preciznog uputstva, autorima je ostavljen prostor da intuitivno, asocijativno ili čulno reaguju na sam tekst, njegov puls i šumove, da unutar jednog jezičkog imaginarija intervenišu putem svojih gestova – predloga.
Izložba je zamišljena kao diskurzivni prostor nesvrstanih formi (odatle i insistiranje na “prikazima” i “slikama” umesto na fotografiji – terminološki zamajac koji je proizveo izvesnu disonancu ali i priželjkivani eklekticizam), koje svedoče o dinamici kreiranja i konzumiranja naše neposredne vizuelne svakidašnjice.
Doplgenger
Slučaj kao podtekst i važan narativni mehanizam izložbe uvodi elemente događajnosti, koincidencije i kauzalne logike. Bilo da se u doslovnom smislu radi o slučaju u pravno-sudskoj terminologiji koja je ukradena i kojoj je podmetnuto novo značenje (Šejma Fere) ili o kolekciji fotografskih skica nasumično prikupljenih, začuđujučih uličnih prizora kroz koje odjekuje apsurdistički humor Danila Harmsa (Boris Burić) ili pak o voajerskim portretima komšija zabeleženim interfonskom kamerom koje kodovi transmisije prevode u filmski jezik (Dejan Golić), slučaj je ono što je nekontrolisano i neobuzdano, nelegitiman i rizičan ali ponekad podsticajan metodološki princip, navela je Mia Ćuk povodom izložbe.
U dalji repertoar gestova koji čine izložbu mogu se ubrojati i radove koji arhiviraju masmedijski sadržaj i dekodiraju njegove retoričke mehanizame kroz postupke aproprijacije i kolažiranja (Doplgenger, Amina Zubir, Rastko Novaković, Borislav Stanić) ili prevode rapidne scene nasilja snimljenih telefonom u “sporiji” medij kakav je fotogram (Katrin Keler). Logika usporenosti, kontemplacije i propovedačke refleksije predstavlja u ovom slučaju subverzivni odgovor na poetiku ubrzanja koje često prethodi dematerijalizaciji vizuelnog sadržaja. Takve interpretacije prisutne su u radovima Krasimire Buceve, Đorđa Pifareti i Ane Čavić, koje povezuje suptilan naracijski afinitet i upotreba govora-glasa ili govora-teksta.
Rastko Novaković
Đorđa Pifareti
Posebnu sekciju izložbe čine intervencije u tekstu, esejistički fragmenti, eksperimentalni odlomci i samizdati kao i projekti u domenu mikro i DIY izdavaštva (Billioteka 0 Općenito, Kolhoz kolektiv).
U “brzohodu kroz digitalne prostore” Maša Seničić pravi jezičke snepšotove (snapshot) o spekulativnosti sećanja i paradoksu arhiviranja, konstruišući formu dokumentarnog (polu) eseja od kombinacije teorijskih citata i ličnih pribeleški. Na sličan način Miloš Bojović preispituje svoju fotografsku praksu i koncept ne-fotografije upuštajući se u dijalog sa Fransoa Laurelom i Rolanom Bartom. Zbirka konkretne, kolažističke i hipertekstualne poezije Bojana Jankovića umrežena sa različitim nađenim sadržajem na internetu ima gotovo kabaretski karakter, a kada se čita naglas podseća na dadaističke eksperimente Huga Bala, gde je osnovna funkcija jezika da se oslobodi sebe samog.
Gde leži granica između čitanja i posmatranja? Da li u malom mentalnom skoku koji sliku dekonstruiše u sistem razumljivih znakova ili je ova granica pojavom sveprisutnih (i najčešće piratski pribavljenih) pdf kopija postala neodređenija? U radu “Ritam knjiga” Ana Letić locira hronotope čitanja, prevodeći slike-stranice u pokretne kadrove, koji okvirno korespondiraju broju frejmova filmske slike (25 stranica u sekundi). Na taj način otvoren je apstraktan proces u kojem je posmatraču pružena prilika ne da uobičajenim gestovima prelistava (jezikom pdf-a pregledava) tekst, već da svedoči performativnosti čitanja. Masovni mediji i njegove sve versatilnije manifestacije i forme doprinele su upravo jednoj vrsti brisanja granica između poznatih dihotomija: pažnja/ nepažnja, prisustvo/odsustvo, hitnost/odlaganje, gledanje/ čitanje.
Katrin Keler
Izložba obuhvata i video rad “Svet posmatra” koji je izložen kao prostorna instalacija u (polu)javnom prostoru jedne kancelarije KCB-a, a okrenut je ka glavnom gradskom trgu i najprometnijoj ulici, te vidljiv samo u večernjim časovima, kada se radno vreme završi. U njemu Darija Radaković eksponencijalno umnožava upravo reči: svet (nas) posmatra sve dok ne poprime oblik čiste vizuelne frekvencije ili televizijskog signala, apstrahujući se u fino tkanje naših dobro poznatih digitalnih ekosistema u kojima naizgled ne moramo ništa osim da pasivno posmatramo
Umetnička direktorka Artgeta u 2022. godini Mia Ćuk vizuelna je umetnica, istraživač(ica) i povremeno kustoskinja, koju interesuje presek vizuelne umetnosti i jezika.
Izložba “Slučaj siromašnih slika” biće otvorena od 14. aprila do 19. maja.
Uporedo će biti u KCB-u biti moguće obići i izložbu Bojana Radojčića “Skriveno mesto” u Likovnoj galeriji, te grupnu izložbu “Ona strana vode” u galeriji Podroom, čiji su kustosi Rošanak Amini i Uroš Pajović sa Sofijom Vučetom, a učestvuju umetnici: Diana Barkero Perez, Ivan Marković, Džuniper Foum, Lukas Odahara, Mariam Kalandarišvili, Marijana Radović, Marko Stojanović, Marjam Katan, Mate Ugrin, Rošanak Amini, Škart, Stefani Imbo i Uroš Pajović.
(SEEcult.org)
