Sonjin septembar u Kinoteci, povodom 10-godišnjice smrti
Umetnička galerija ''Nadežda Petrović'' već petu godinu zaredom priređuje manifestaciju ''Sonjin septembar'', kao baštinik legata prerano preminule glumice Sonje Savić, a povodom desete godišnjice njene smrti, program će biti održan u Jugoslovenskoj kinoteci u Beogradu, koja organizuje i retrospektivu njenih filmova.
Manifestacija počinje 11. septembra multimedijalnom izložbom ''Sonja Savić: devojka iz grada'', u organizaciji Umetničke galerije ''Nadežda Petrović'', koju će u Jugoslovenskoj kinoteci otvoriti reditelj Milutin Petrović.
Iste večeri, projekcijom filma ''Živeti kao sav normalan svet'' Miše Radivojevića, počinje retrospektiva igranih filmova Sonje Savić, koju priređuje Jugoslovenska kinoteka.
Do 16. septembra biće prikazani igrani filmovi u kojima je Sonja Savić ostvarila neke od svojih najboljih uloga, čime će se publika podsetiti velike zvezde jugoslovenske i srpske kinematografije, ali i značajne autorke alternativnog i eksperimentalnog filmskog i video stvaralaštva.
Filmski program obuhvata i filmove “Leptirov oblak” (1977) Zdravka Randića, “Šećerna vodica” (1983) Svetislava Bate Prelića, “Balkanski špijun” (1984) Dušana Kovačevića i Božidara Bote Nikolića, “Davitelj protiv davitelja” (1984) Slobodana Šijana, “Una” (1984) Miloša Miše Radivojevića, “Život je lep” Bore Draškovića, “Crna Marija” (1986) Milana Živkovića, “Kako je propao rokenrol” (1989) Zorana Peza, “Urnebesna tragedija” (1995) Gorana Markovića i “Jug Jugoistok” (2005) Milutina Petrovića.
Voljom Sonjine majke Mikaine Savić, Umetnička galerija ''Nadežda Petrović'' iz Čačka od 2011. godine brine o umetničkoj zaostavštini Sonje Savić.
Od 2013. godine, ustanovljena je neformalna manifestacija ''Sonjin septembar'', u okviru koje je do sada – u mesecu Sonjinog rođenja i smrti (Čačak, 15. septembar 1961 – Beograd, 23. septembar, 2008), održano nekoliko izložbi, filmskih projekcija, predavanja, radionica, koncerata, otvorena rekonstruisana Spomen soba u Sonjinoj kući u Donjoj Gorevnici kod Čačka i pokrenuta inicijativa za osnivanje Multimedijalnog centra ''Sonja Savić''.
Takođe, ustanovljena je i specijalna nagrada na Festivalu novog filma i videa ''Alternative'' koja nosi ime Sonje Savić.
Sonja Savić proslavila se 80-ih godina ulogama u nekim od kultnih filmova jugoslovenske kinematografije, a poslednje uloge ostvarila je u filmovima “Princ od papira” Marka Kostića (2008), “Od groba do groba” slovenačkog reditelja Jana Cvitkoviča (2005) i “Jug jugoistok” (2005) Milutina Petrovića. Na Filmskom festivalu u Veneciji nagrađena je 1985. godine za ulogu u filmu “Život je lep”, a za nezaboravnu ulogu u filmu “Šećerna vodica” dobila je Gran pri “Ćele kula” na Filmskim susretima u Nišu, kao i nagradu na Festivalu igranog filma u Puli.
Iako je na početku karijere dobijala ponude da bude prvakinja gotovo svih najvećih pozorišnih kuća, sebe nije videla u institucionalnom pozorištu, pa dok je u prvoj polovini 80-ih snimala filmove gotovo na svakih par meseci, 90-ih je, na pragu zrelosti, odabrala život van institucija, kritički društveni stav i bavljenje eksperimentalnim pozorištem i video umetnošću. Oprobala se i kao rediteljka, pa je, između ostalog, 2003. godine snimila film “Šarlo te gleda”, intimno dokumentrano-igrano ostvarenje posvećeno kultnoj beogradskoj grupi Šarlo akrobata i svim “nezapisanim, a najinspirativnijim mladim umetnicima Slovenije, Zagreba i Beograda - ex YU vaninstitucionalcima”.
Vodila je poslednjih godina života i TV pričaonice na pojedinim beogradskim stanicama, a između ostalog, igrala je u nekadašnjem klubu Akademija multimedijalnu monodramu “Tajna venčane fotografije” Olge Stojanović.
Njenom životu i radu posvećen je dokumentarni film “Sonja” Dragane Kanjevac, koji sadrži i svedočenja kolega i prijatelja.
Multimedijalna izložba ''Sonja Savić: devojka iz grada'' je do sada je gostovala u desetak gradova u Srbiji i okruženju, a u Jugoslovenskoj kinoteci do 28. septembra biće predstavljena dopunjena postavka.
Sajt Kinoteke je kinoteka.org.rs, a program retrospektive filmova Sonje Savić nalazi se i u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
