U čast Zdravka Velimirovića u Kinoteci
Jugoslovenska kinoteka priredila je retrospektivu filmova reditelja Zdravka Velimirovića (1930-2005), a povodom 15 godina od njegove smrti, ali i 90 godina od rođenja, publika ima priliku da pogleda od 16. do 19. decembra osam igranih ostvarenja, među kojima su i višestruko nagrađivani jugoslovenski filmovi “Derviš i smrt” i “Vrhovi Zelengore”.
Retrospektiva Velimirovića obuhvata filmove “Dan 14” (1960), “Provereno nema mina” (1965), te "Lelejska gora” (1968), za koji je dobio Trinaestojulsku nagradu Crne Gore i nagradu na Internacionalnom festivalu u Pnom Penu, a predstavljao je jugoslovensku kinematografiju na festivalima u Kairu i Čikagu. Na programu je i “Derviš i smrt” (1974), sa Vojom Mirićem, Velimirom Batom Živojinovićem, Borisom Dvornikom, Oliverom Katarinom.., jugoslovenski kandidat za Oskara, koji je osvojio Veliku srebrnu arenu na Pulskom festivalu i Zlatnu arenu za režiju, kao i nagrade za scenografiju, kameru, kostim i epizodnu ulogu. Publika ima priliku da vidi i jugoslovensko-sovjetski film “Vrhovi Zelengore” sa Sergejem Bondarčukom i Velimirom Batom Živojinovićem, koji je osvojio Zlatnu arenu za scenario 1976. u Puli, te “Dvoboj za Južnu prugu” (1978), “Dorotej” (1981) sa Gojkom Šantićem i Goricom Popović u glavnim ulogama, kao i “Vreme leoparda” (1985), za koji je osvojio Gran pri u Avejru 1985. godine, počasno priznanje žirija i nagradu “Don Kihot” međunarodne asocijacije filmskih klubova u Rio de Žaneiru, te specijalnu nagradu za režiju na festivalu u Pjongjangu.
Reditelj i scenarista Zdravko Velimirović režirao je više od 40 filmova od sredine 50-ih godina 20. veka, među kojima su i igrana, dokumentarna i kratkometražna ostvarenja. Bio je i reditelj TV serija, radio drama i pozorišnih predstava.
Rođen 11. oktobra 1930. godine na Cetinju, Velimirović je diplomirao režiju na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu, kao i na Visokoj školi u Parizu. Bio je redovan profesor režije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, a jedno vreme i dekan FDU. Takođe, predavao je kao vanredni profesor na Univerzitetu Kvebeka u Montrealu.
Vreme leoparda
Velimirović je bio i redovan član Crnogorske akademije nauka i umetnosti od 2003. godine.
Kao aktivan filmski radnik, bio je i društveno veoma angažovan – zalagao se ne samo za bolji položaj filmskih stvaralaca, već i za mesto i dostojanstvo profesije, filmske umetnosti u vihoru istorijskih zbivanja. Uz druge aktivnosti, bavio se i umetničkom fotografijom, a svojim delima, kako je i sam jednom prilikom napisao, borio se za ljudskost, dostojanstvo, lepotu i dobrotu.
Građanin sveta po stavu, Jugosloven po opredeljenju, Velimirović je, kako je u časopisu “Kinoteka” primetio Dejan Kosanović, prvenstveno imao odlike crnogorskog stvaraoca. U njegovom rediteljskom postupku i korišćenju filmskog jezika uvek je tinjao i plamičak plemenite patetike koja je proizlazila iz etičkih i narativnih tradicija sredine iz koje je ponikao, Crne Gore, zemlje raspete između mora i krša, između stvarnosti i legende.
Bio je oženjen filmskom i TV producentkinjom Rankom Velimirović (1940-2020), a njihov sin Mladen Velimirović takođe je producent i reditelj (Libra film).
(SEEcult.org)
