U slavu Smiljane Mandukić u Bitefu
Umetničko-edukativna manifestacija Dani Smiljane Mandukić, posvećena toj velikoj koreografkinji, biće održana 11. i 12. oktobra u Bitef teatru u Beogradu, a obuhvata predstavu “Teorija struna”, premijeru dokumentarnog umetničkog filma “Iverje” i esej u pokretu Sanje Krsmanović Tasić “Vrtenje”, kojim će ispričati priču o svojih 37 godina života na sceni.
Reč je o nastavku junskog programa Dana Smiljane Mandukić, manifestacije održane prvi put u junu 2017. godine povodom četvrt veka od smrti te umetnice – plesačice, koreografkinje i plesne pedagoškinje, jedne od začetnica savremene umetničke igre u Srbiji.
Oktobarski program počinje predstavom “Teorija struna” koja je rezultat ko-autorskog rada žena starosne dobi između 50 i 60 godina, koje su nekada plesale u studiju Dubravke Maletić, nekadašnje igračice i učenice Smiljane Mandukić. Sada, 30 godina nakon poslednjeg zajedničkog nastupa, okupile su se kako bi promišljale o sebi, promenama koje su se u međuvremenu dogodile, svojoj poziciji u društvu koje se takođe menja, očekivanjima od “žene određene dobi” na koja ne pristaju, kao i o svojim intimnim pričama o kojima žele da govore.
Ovaj ples je izvođenje stalne tenzije između opštih slika o ženi i specifičnosti ličnih istorija, stremljenja, odnosa prema sebi i životu. Teorija struna (koja je razvijena u okviru fizike kao pokušaj opisivanja svih poznatih osnovnih sila i stanja materije) koristi se kao metafora “ženskog principa” i zajedništva, ali se rizomatski otvora i za drugačija čitanja.
Predstava je nastala u produkciji Centra za umetnost pokreta Perpetuum, prema konceptu Marka Pejovića, koji je i dramaturg, dok su za koreografiju i izvođenje zaslužne: Branka Baretić Milenković, Danijela Radosavljević Pantić, Marina Nisić Maraš, Stanislava Maksimović Raičević i Svetlana Mojsilović Đurović.
Teorija struna, foto: Maja Ven
Za 12. oktobar najavljena je premijera dokumentarno-umetničkog filma “Iverje” o istoimenoj plesnoj predstavi u koreografiji i režiji Sanje Krsmanović Tasić, koja je premijerno izvedena u junu ove godine u Bitef teatru, u okviru prvog dela programa Dana Smiljane Mandukić.
Početna tačka procesa rada na predstavi je bila anamneza tri generacije članova porodica Kojadinović, Đorđević, Minić i Gallon, neizlečivo zaraženih igrom.
Plesni susret 20-godišnjeg Andrea Gallona, igrača Orlando Baleta (SAD) i njegove bake Natalije Đorđević, stare 95 godina, nekadašnje igračice Smiljane Mandukić i kasnije balerine u Narodnom pozorištu, kao i igrača više generacija, pokušava da odgovori na pitanja: Da li postoji genetsko pamćenje pokreta? Da li se ljubav ka igri prenosi sa generacije na generaciju? Koja su fizička ograničenja koje godine donose, i da li se može jednako uzbudljivo i nadahnuto igrati rukama, glavom, očima?
Iverje, foto: Lidija Antonović
Sam proces rada na predstavi, kao i predstava i intervjui sa učesnicima, zabeleženi su kamerom Milutina Labudovića koji je sa Sanjom Krsmanović Tasić i reditelj tog filma za koji je Jugoslav Hadžić radio muziku.
Film “Iverje”, nakon filma “Telo pamti” nastalog u prošlogodišnjoj produkciji Dana Smiljane Mandukić i organizacije Umetnička utopija, ima kao misiju očuvanje nematerijanog plesnog nasleđa savremene umetničke igre u Srbiji.
U filmu igraju i govore: André Gallon, Natalija Đorđević, Jelena Minić Gallon, Gordana Kojadinović Balić, Danica Gallon, Ljupče Đorđević, Sara Tasić i Divna Petrović. Članovi grupe “Starogradska Srbija” su: Stanislav Rakulj, Katarina Latinović, Voja Zlatanović, Bilja Ilić, Dragoljub Denić, Dušica Aleksov, Božidar Pribaković i Vesna Uskoković, a u filmu se koriste i delovi baleta “Krcko Orašćić” Petra Iljiča Čajkovskog, kao i varijacija iz baleta “Gusar” Adolfa Adama.
Iverje, foto: Lidija Antonović
Za završnicu Dana Smiljane Mandukić, 12. oktobar, najavljen je esej u pokretu “Vrtenje” Sanje Krsmanović Tasić koja u tom delu govori o svom 37-godišnjem učešću na umetničkoj sceni plesom i glumom kroz vrtenje, povezujući i isprepletajući umetničke, filozofske, spiritualne, antropološke i druge aspekte veštine koju razvija i usavršava više od 25 godina.
Forma predstave je esej u pokretu koji sadrži fusnote kao sastavni deo svakog eseja, koje će birati publika, određujući time sadržaj predstave, jer sve fusnote nije moguće otkriti tokom ograničenog vremena njenog trajanja.
To je peti pozorišni esej Sanje Krsmanović Tasić, nakon predstava “Priče hleba i krvi”, “O s(a)vesti”, “Sestre po oružju” (Novi Zeland/Srbija) i “Smiljana Mandukić - Esej u pokretu”.
Vrtenje, foto: Iva Musović
Pred svaki program u okviru oktobarskih Dana Smiljane Mandukić najavljen je flešmob “Trgovi plešu” na Trgu Mire Trailović ispred Bitef teatra, pa svi zainteresovani imaju priliku da uživaju i priključe se.
Manifestacija Dani Smiljane Mandukić osmišljena je kao vid edukacije novih naraštaja o ličnosti i delu te važne koreografkinje, ali i zbog arhiviranja, digitalizovanja i čuvanja od zaborava važnog segmenta istorije i tradicije srpske umetničke igre, kao i zbog vidljivosti i podrške aktuelnim i budućim domaćim umetnicima, igračima i koreografima savremene igre. Cilj projekta je podsećanje na život i delo Smilje Mandukić (1908-1992), na njenu ulogu i značaj u etabliranju savremene igre u Srbiji, ali je ujedno i poziv na preispitivanje i kritički osvrt na položaj i situaciju savremene igre u Srbiji u 21. veku, na situaciju savremenih i samostalnih umetnika u oblasti plesa onda i sada.
Smiljana Mandukić, rođena u Beču, živela je i stvarala u Beogradu, gde je osnovala i više od tri decenije vodila plesnu trupu Beogradski savremeni balet Smiljane Mandukić, u okviru koje je ostvarila više desetina vrednih koreografija.
Autorka je knjige “Govor tela” o svom konceptu rada na pokretu.
Umetnički i pedagoški rad Smiljane Mandukić obeležio je mnoge stvaraoce i pedagoge savremene umetničke igre na domaćoj sceni.
U njenu čast, Udruženje baletskih umetnika Srbije od 2012. godine dodeljuje nagradu “Smiljana Mandukić” za najbolju interpretaciju savremene igre.
Oktobarski program Dana Smiljane Mandukić sa satnicom nalazi se u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
