Više od 120 dokumentaraca na 14. ZagrebDoxu
Festival ZagrebDox prikazaće od 25. februara do 4. marta u Zagrebu 125 dokumentarnih filmova iz regiona i sveta, uključujući 21 naslov u međunarodnoj konkurenciji, te 17 u regionalnoj, među kojima su i pobednički film IDFA “Druga strana svega” Mile Turajlić iz Srbije, kao i “Isti” Dejana Petrovića, koji je takođe prikazan u takmičarskom programu u Amsterdamu.
Filmovi za 14. ZagrebDox, najveći festival dokumentarno filma u regionu, odabrani su među 1.396 prijavljenih, a raspoređeni su u 14 programskih celina – uz međunarodnu i regionalnu konkurenciju, tu su i popularne selekcije: Biografski dox, Glazbeni globus, Happy Dox, Kontroverzni dox, Majstori doxa, Stanje stvari, Teen Dox i ADU Dox. Posebni programi uključuju Restartovu školu dokumentarnog filma i seleckiju U fokusu: Nova Evropa, koja obuhvata filmove iz istočnoevropskih zemalja koje su se nakon pada Berlinskog zida počele uključivati u EU, a dele niz zajedničkih problema: od odnosa prema izbeglicama preko dominantnih konzervativnih vrednosti i načina shvatanja demokratije i slobodnog tržišta.
Posetioci će, kako je najavljeno 8. februara na konferenciji za novinare, videti i opuse dva renomirana autora - francuske rediteljke Claire Simon i domaćeg dokumentariste i snimatelja Borisa Poljaka, koji je ujedno i predsednik međunarodnog žirija.
Međunarodni takmičarski program otvara film “Preko svih granica” (Over The Limit) poljske rediteljke Marte Prus, koja preispituje okrutnost uspešnog ruskog sistema treniranja atletičarki i atletičara. Reč je o intenzivnoj, neretko uznemirujućoj drami, svojevrsnoj dokumentarnoj verziji Crnog labuda koja prikazuje nezamislivu količinu fizičkog i mentalnog napora uloženog u pripreme za osvajanje olimpijskih medalja.
U konkurenciji su i naslovi s prestižnim nominacijama i nagradama, među kojima je i film sirijskog reditelja Talala Derkija “O očevima i sinovima” (Of Fathers and Sons), pobednik proteklog Sandensa. Derki se vraća u vlastitu domovinu i pretvarajući se da snima film o usponu kalifata, zapravo snima potresan portret obitelji radikalnih islamista.
Višestruko nagrađivani “Ukus cementa” (Taste of Cement) film je još jednog sirijskog redatelja, Ziada Kalthouma, koji je prebegao iz sirijske vojske u Bejrut, gde snima dokumentarac o građevinskim radnicima koji grade neboder.
Prvi dugometražni dokumentarac zagrebačke rediteljke sa švedskom adresom Sophie Vuković “Kameleoni” (Shapeshifters) rekonstruiše kroz imigrantsko iskustvo autorkin put od bivše Jugoslavije preko Austrije do Švedske.
Prvim autorskim filmom dugog metra predstaviće se i gruzijski reditelj Rati Oneli, čiji “Grad sunca” (City of the Sun), između brojnih nagrada, nosi i Srce Sarajeva za najbolji dokumentarni film. Reč je o portretu ljudi koji žive u apokaliptičnom gradu industrijskih ruševina u zapadnoj Gruziji, gde se nalazi rudnik iz kojeg je nekad dolazila najveća zaliha mangana.
U trci za Veliki pečat je i “Kamena kornjača” (Turtle Rock), prvenac umetnika i fotografa Xiaoa Xiaoa, koji u crno-beloj tehnici kroz četiri godišnja doba prati život u udaljenom kineskom selu u kojem poslednjih stotinu godina živi tek sedam porodica. Tu je i nagrađivani film “Prekrasni gubitnici” (Wonderful Losers: A Different World) reditelja iz Litvanije o svetu biciklističkih utrka iz perspektive timskih lekara. Po neobičnoj formi ističe se i animirani dokumentarni film sačinjen od 755 fotografija, “Mamina kosa” (Mum's Hair) norveške rediteljke Maje Arnekleiv, koji je na DOK Lajpcigu ovenčan Zlatnom golubicom. Tu je i film “El espanto” (The Dread), dobitnik nagrade za najbolji srednjometražni dokumentarac na IDFA, koji potpisuje argentinski rediteljski dvojac Martin Benchimol i Pablo Aparo. Priča je o stanovnicima i nadrilekarima u u selu El Dorado.
Regionalna konkurencija sa 17 ostvarenja uključuje, kako su istakli organizatori ZagrebDoxa, i iščekivani film Mire Turajlić “Druga strana svega”, dobitnik prestižne nagrade za najbolji dugometražni dokumentarac na 30. IDFA. Hronika porodice u Srbiji pretvara se u mukotrpni portret aktivista u razdoblju velikih nemira i ispituje odgovornost svake generacije da se bori za svoju budućnost.
Sa IDFA stiže i srpski film “Isti” Dejana Petrovića, u produkciji NFC Filmart iz Požege, koji govori o svakodnevnici života u zatvorima u Srbiji, a imao je svetsku premijeru na IDFA.
Novi film nagrađivanog srpskog reditelja Borisa Mitića “Slatko od Ništa”, jedan je od tri u kojima je Hrvatska manjinski producent, a satirična je dokumentarna parabola u čijoj su realizaciji učestvovala 62 dokumentarista iz 70 zemalja. Pripovedač je Iggy Pop, a muziku potpisuju majstor kabarea Pascal Comelade i britanski bend The Tiger Lillies.
U regionalnu konkurenciju uvrštena su i dva domaća naslova – “Dani ludila” Damiana Nenadića i “Josipa, volim te” autorskog dvojca Jadranke Cicvarić Šiftar i Senada Zemunovića. U fokusu prvog su protagonisti koji se zbog psihičkih oboljenja i neadekvatne podrške sistema bore sa sveprisutnom diskriminacijom, dok drugi progovara o neobičnom odnosu protagonistkinje koja se bori s posledicama seksualnog zlostavljanja iz detinjstva i autora koji zaljubljivanjem od reditelja postaje aktivni učesnik i protagonista filma.
Uz “Slatko od ništa”, u trci za nagrade su još dve koprodukcije u kojima Hrvatska manjinski učestvuje – “Playing Men” slovenačkog autora Matjaža Ivanišina, esejistički dokumentarac o mediteranskim muškarcima, koje posmatra kroz njihove igre i odnose, te “U slučaju rata” češkog autora Jana Geberta – koji će premijerno biti prikazan na Berlinalu, a govori o paravojnoj grupi koja u Slovačkoj, uz prećutno odobravanje vlasti, regrutuje u svoje redove stotine tinejdžera. Oba filma razvijala su se na platformi ZagrebDox Pro 2015. i 2016. godine.
Među filmovima u trci za Veliki pečat je i “Zarobljena žena” o protagonistici koja već više od decenije živi kao zarobljenica jedne mađarske porodice. Autorka Bernadette Tuza-Ritter razotkriva šokantnu pojavu modernog ropstva u savremenom društvu u srcu Europe.
ZagrebDox biće najavljen programom Zagrejavanje od 16. do 18. februara u Kaptol Boutique Cinema, koji nudi šest filmova: tri istaknuta naslova iz prošlogodišnjeg programa (Pričest, Sve te neprospavane noći i Zemlja prosvetljenih) i dva premijerna naslova iz međunarodne konkurencije, a to su nagrađivana “Ljudska reka” (Human Flow) kineskog konceptualnog umetnika i političkog aktiviste Aija Vejveja – iznimno emotivno i moćno vizuelno istraživanje globalne migrantske krize, te neobičan doku-animirani film “Liyana” rediteljskog dvojca Amande i Aarona Koopa o snazi i dalekosežnosti dečje mašte kroz priču petoro siročadi iz Svazija, afričke države s najvećom stopom rasprostranjenosti HIV-a u svetu. Treći film iz “Zagrejavanja” deo je programa Happy Dox, a reč je o filmu “Kedi” turske rediteljke Ceyde Torun, priči o stotini hiljada mačaka koje su neizostavni dio identiteta Istanbula, izjavio je direktor ZagrebDoxa Nenad Puhovski.
Deo festivalskog programa prvi put se prikazuje izvan Zagreba, pa će od 2. do 4. marta u Osijeku, Rijeci i Splitu, publika moći da pogleda filmove iz programa Zagrejavanje - u Splitu svih šest, a u Osijeku i Rijeci tri iz ovogodišnje selekcije.
Producentkinja ZagrebDoxa Lucija Parać izdvojila je širenje ZagrebDoxa i vremenski i geografski kao jedan od najznačajnijih noviteta ove godine.
Cena ulaznice za projekcije iz programa Zagrevanje u Zagrebu i Dox u gostima u Splitu, Rijeci i Osijeku iznose 28 kuna. Cene ulaznica za festivalske projekcije su 25 kuna za dnevne projekcije i 28 kuna za večernje projekcije. Za program Teen Dox cena ulaznice biće 20 kuna.
Sve nagrađene filmove publika će, kao i do sada, moći da pogleda poslednjeg festivalskog dana u programu The Best of Fest, koji će biti održan 4. marta, po ceni 45 kuna.
Hrvatski Telekom i ove godine je generalni sponzor ZagrebDoxa, a ljubiteljima dokumentarnih filmova koji neće moći doći na festivalske projekcije omogućiće odabrane filmove ekskluzivno u MAXtv Videoteci. Filmovi će biti dostupni odmah nakon poslednjeg prikazivanja na ZagrebDoxu.
ZagrebDox se, kao i do sada, održava uz podršku Grada Zagreba i Hrvatskog audiovizualnog centra, a ZagrebDox Pro uz podršku potprograma MEDIA Kreativne Evrope.
(SEEcult.org)
