Žene dade u MSUB
Dah Teatar izvešće 22. marta u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu pozorišnu instalaciju “Žene dade - jedna moguća izložba”, kao omaž umetnicama dadaizma koje su učestvovale u kreativnom otporu tog pokreta jednako kao i njihove muške kolege, ali njihov doprinos nije u potpunosti prepoznat.
Pozorišna instalacija “Žene dade” biće izvedena u MSUB-u u okviru dela izložbe “Sekvence. Umetnost Jugoslavije i Srbije iz zbirki Muzeja savremene umetnosti” u kojem su predstavljene istorijske avangarde.
Postavljajući pitanje zastupljenosti umetnica, predstava “Žene dade” ispituje da li se do danas nešto promenilo i čija je to odgovornost.
Predstava je nastala povodom stogodišnjice dadaizma, umetničkog pravca začetog uoči Prvog svetskog rata iz potrebe umetnika da se suprotstave sukobima, nasilju i drugim problemima koje su u tom trenutku zadesile čovečanstvo. To je pokret koji nije imao vlastiti program, već se borio protiv bilo kakvog programa i negirao do tada uspostavljene vrednosti u umetnosti. Jedini program dadaizma bio je da ne postoji nikakav program i upravo je taj smeo stav dao pokretu eksplozivnu i eklektičnu moć, koja se širila u svim pravcima, oslobođena od estetskih i društvenih ograničenja. Dadaizam kao umetnički pokret posebno nam se obraća danas kada, na žalost, vidimo toliko sličnosti sa vremenom u kojem je nastao.
Umetnice dadaizma su stvarale zajedno sa svojim kolegama i uspostavile su prvi put neke umetničke forme. Tako je Hana Hoh zaslužna za razvoj kolaža i fotomontaže u 20. veku. Emi Henings je sa Hugom Bolom osnovala Kabare Volter u Cirihu, ali se u istorijama umetnosti ona ne pominje kao neko ko je postavio temelj tom umetničkom pravcu.
Iako su žene dade pomerale granice slobode u svim oblastima, a ne samo u umetnosti, njihova imena se još uvek najčešće spominju u odnosu na njihov status ljubavnica, žena, sestara...
Ta tema je, kako ističe Dah Teatar, važna u ovom trenutku i za društvo u Srbiji, jer je “neophodno stvoriti prostor za još veću vidljivost umetnica na srpskoj umetničkoj sceni, koje svojom umetnošću i radom dorpinose razvoju i vidljivosti naše kulture, ali su one same nevidljive i neprepoznate” od samog društva.
Poput umetnika dadaizma koji su bežali od Prvog svetskog rata u Cirih ili poput današnjih migranata, koji u čamcima putuju ka parčetu zemlje koje bi mogli nazvati svojim, likovi u predstavi “Žene dade” putuju, a njihovi koferi se pretvaraju u čamce koji su istovremeno i njihovi domovi – jedina imovina koju poseduju na ovom svetu koji je postao nepodnošljiv.
Pozorišna instalacija “Žene dade”, koja je premijerno predstavljena u februaru 2017. godine, služi se jezikom muzike, pokreta i poezije na više jezika (srpskom, engleskom, ruskom, rumunskom, francuskom i nemačkom) koja, kao i sam dadaizam, svojom ekcesnošću uživa u kršenju pravila.
Režiju i koncept pozorišne instalacije “Žene dade” potpisuje Dijana Milošević, likove tumače Evgenija Eškina Kovačević, Aleksandra Jelić, Ivana Milenović Popović, Ivana Milovanović i Ivan Nikolić, a muzička podrška su Ljubica Damčević i Uglješa Majdevac.
Scenografiju za performas izradio je umetnik Neša Paripović, koji je zastupljen na izložbi “Sekvence” u okviru segmenta Nova umetnička praksa.
Dah Teatar, osnovan 1991. godine, nezavisna je profesionalna pozorišna trupa koja traje i stvara u kontinuitetu više od četvrt veka u Srbiji i internacionalno. Programi Dah Teatra podrazumevaju kreaciju i produkciju dela u oblasti savremene scenske umetnosti visokog umetničkog kvaliteta sa misijom da, kroz posvećen timski rad i smelu pozorišnu umetnost, provociraju, inspirišu i podstiču ličnu i društvenu transformaciju.
Cena karte za “Žene dade” je 600 dinara, a može se kupiti na dan izvođenja u MSUB-u od 18 časova. Uz kupljenu kartu za predstavu, ulaznica za Muzej je besplatna.
Broj mesta je ograničen. Karte se mogu rezervisati putem imejla dahteatarcentar@gmail.com.
*Foto: Una Škandro
(SEEcult.org)
